XII bob. KANAL QAZGICH MASHINALARINI HISOBLASH
Suv olib ketiiadigan va olib kelinadigan,
ochiq kanallar qazishga
moMjallangan uziuksiz ishlovchi mashinalar kanal qazgichlar deb
ataladi.
Uzluksiz ishlaydigan kanal qazgichlar zax qochirish va sug‘orish
tarmoqlarining kanallarini qurish va ta’mirlash uchun mo'ljallangan.
Kanal qazgich mashinalarining ish jihozlari passiv (plugli yoki
ag‘dargichli), faol (rotorli yoki frezali) va aralash (shnek rotorli) bo iish i
mumkin.
Kanal qazgich mashinalarining yurish uskunasi g ‘ildirakli yoki
zanjirli traktor bazasida bo‘lib,
unga ish jihozlari osma, yarim tirkama
yoki tirkama holda o ‘rnatilgan bo‘ladi. Ish jihozi maxsus g‘ildirak yoki
chang‘iga tayangan bo‘ladi.
12.1. Osma plugli kanal qazgich mashinasini asosiy
ko‘rsatkichIarini aniqlash
Plugli kanal qazgich mashinalari tubining eni 0,3-0
,8 m, chuqurligi
0,6-1,2 m va nishabligi 1:1, 1:1,5 nisbatda bo‘lgan muvaqqat va doimiy
sug‘orish kanallarini qazish uchun ishlatiladi.
Kanal ko‘ndalang kesimining yuzasi
quyidagi formula bilan
aniqlanadi:
A = {b
+
m-h)-h
,m
2
(12.1)
bu yerda
b- kanal tubining eni, m;
m- kanal nishablik koeffitsienti;
h- kanalning chuqurligi, m.
Plugli kanal qazgich ish jihozining o ‘lchamlariga; lemexning eni
bs
=
b, ag‘dargichning
balandligi,
h= (l,2 -l,3 )h , ag‘dargichlar orasidagi
(orqa tomondan) masofa,
b2 = (l,l-l,5 )(b + 2 m h ) lar kiradi.
Plug ag‘dargichning uzunligi:
£
=
-— ,m
(12.2)
bu yerda
ф- plug pastki qismining gorizontga nisbatan og‘ish
burchagi, (ф = 30-35°)
Kanal qazgichning texnik ish unumdorligi quyidagi formula bilan
aniqlanadi:
