Melioratsiya




Download 10,96 Mb.
Pdf ko'rish
bet61/189
Sana22.01.2024
Hajmi10,96 Mb.
#142869
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   189
Bog'liq
Melioratsiya mashinalari

mineral gruntlarda 
torfli gruntlarda
1,6 m.gacha 
1,9 m.gacha
Kavlanadigan tirqish eni, m
0,2
Chetki o ‘lchamlari, mm
13210x3220x4530
M assasi, kg
33000
Mashinani ishga tushirishdan oldin, drenaj quriladigan maydonda 
“karita” y a’ni drenaj nishabligini yer sirtiga ko‘chirish maqsadida 
qazilgan yoki tashib keltirilgan tuproq y o ia g i (bu ish yer rel’efining 
notekisligi, past balandliklami tekislash maqsadida) maxsus mashinalar 
yordamida quriladi. Ayrim drenaj quruvchi mashinalarda bu yo‘laklami 
qurish talab qilinmaydi, chunki bu mashinalarda nishablikni ushlab 
turuvchi zamonaviy avtomatik boshqaruv mexanizmlari o ‘rnatilgan.
Mashinaning ishlatish texnologiyasi quyidagilarni o ‘z ichiga oladi:
- maxsus yo ‘lakka drenaj mashinasini olib kelib, drenaj 
nishabligiga qarshi yo‘nalishda o ‘rnatiladi;
- mashinaning qazuvchi ish jihozi yerga tekkunga qadar tushirilib
mashinaga ishchi tezlik beriladi va ish jihozi loyihadagi chuqurlikgacha 
tushiriladi;
101


- mashina 3 -4 m masofani o ‘tgandan so‘ng to ‘xtatiladi;
- drenaj qutisiga drenaj quvuri hamda sizdirgich materiallari 
joyiashtiriladi;
- mashinaga yana ishchi tezlik berilib, drenaj qurilish ishlari davom 
ettiriladi;
- m a’lum masofadan (15-20 m) so‘ng mashina to‘xtatilib, drenaj 
qutisi sizdirgich materiallari bilan to‘ldiriladi.
Sizdirgich materiallari maxsus mashinalarda tashib keitiriladi va 
bu mashinalardagi sizdirgich materiallari drenaj qutisini to ‘ldirish uchun 
unga ag‘dariladi (to‘kiladi). Mashinani drenaj quvurlari bilan ta’minlash, 
mashina to‘xtatilmasdan uning harakati davomida amaiga oshiriladi. 
Chunki maxsus yoMakning qirg‘og‘i bo‘ylab tarqatib joylashtirilgan 
drenaj quvurlarini drenaj qutisiga uzatish qo‘l kuchi yordamida amaiga 
oshiriladi. Zamonaviy drenaj mashinalarida asosan plastmassa quvurlari 
ishlatiladi. 
Drenaj 
mashinasiga o ‘rnatilgan 
maxsus 
qurilmaning 
g ‘altagiga o ‘ralgan plastmassa quvurlari drenaj qutisiga g ‘altakning 
aylanma harakati orqali uzatiladi.
0 ‘rtacha qattiqlikdagi gruntlarda mashinani ishlatish uchun unga 
qo‘shimcha bir yoki ikkita ДЭТ-250 rusumli traktor ketma-ket ulanadi.
Bu usulda drenaj quruvchi mashinalar o ‘zlarining afzalliklari bilan 
bir qatorda, ayrim kamchiliklari ham mavjud. Bu kamchiliklar 
quyidagilardan iborat:
- energiya sarfining yuqoriligi;
- transheyasiz usul deb atalsada, ish jihozida joylashtirilgan grunt 
qirquvchi pichoqlar konussimon bo‘lib, ularning eni 0,2dan 0,3m ni 
tashkil qiladi. Bu esa shu yuzadagi atrof gruntlarini siqish va ish jihozi 
qirqilgan joydan o ‘tgandan so‘ng, silliq gurunt qatlami hosil bo‘lishi va 
gruntning deformatsiyasi natijasida qisman qayta o ‘z holatiga kelishi, 
devorlarni yaxshi birlashishiga imkoniyat bermaydi natijada sug‘orma 
suvlarning ta ’sirida shu joylardan suv o‘tib, qurilgan drenajni ishdan 
chiqaradi;
- og‘ir texnikalardan foydalanish natijasida tuproq qatlamlarini 
zichlashga olib keladi;
- yotqizilgan drenaj quvuri hamda sizdirgich materiallarini nazorat 
qilish imkoniyati y o ‘q;
- asosan diametri 100 trim gacha bo‘lgan plastmassa quvurlarini 
yotqizishga moMjallangan.
Drenaj mashinalarini qo‘llashda olib borilgan ilmiy-tadqiqot ishlari 
natijalari 6.4-jadvalda keltirilgan.
102



Download 10,96 Mb.
1   ...   57   58   59   60   61   62   63   64   ...   189




Download 10,96 Mb.
Pdf ko'rish