|
Sayyoralarning Quyosh atrofida aylanish davrlarining kvadratlari, ular orbitvsi katta yarim o’qlari kublariga to’g’ri proporsional
|
| bet | 8/8 | | Sana | 06.03.2023 | | Hajmi | 381 Kb. | | #44452 |
Bog'liq Mexanikada saqlanish qonunlari Billing tizimini ishlash texnologiyasi va iqtisodiyotda qo’shgan, test 2, Кадыровс, Untitled.FR12, ТИТУЛКА!!, linza, 2-Лабораторная работа (3), Mavzu Mashg‘ulotlarda tarbiyachining yetakchilik roli va uni o‘-fayllar.org, 1-лаб .Sayyoralarning Quyosh atrofida aylanish davrlarining kvadratlari, ular orbitvsi katta yarim o’qlari kublariga to’g’ri proporsional.
Moddiy nuqtaning kuchlar markazidan itarilish holida (masalan, q, nuqtaviy elektr zaryadini y bilan bir xil ishorali q2 qo’zg’almas zaryad maydonidagi harakatida) b>0 bo'ladi. Moddiy nuqtaning trayektoriya tenglamasi (23) ham ikkinchi tartibli egri chiziq tenglamasidan iborat:
, (27)
bu ryerda p va e (25) formula bilan aniqlanadi. Moddiy nuqtaning to’liq energiyasi W=(Wk+Wn)>0, chunki Wn>0. Shuning uchun e>1 bo'ladi va moddiy nuqta itaruvchi markaziy kuchlar maydonida yo giperbolik orbita bo'ylab, yoki (L=0 bo'lganda) kuchlar markazidan o'tuvchi to’g’ri chiziq bo'ylab harakatlanadi.
6. Piravordida markaziy kuchlar qonuni (3.31) bo'yicha o'zaro ta'sirlashuvchi ikki zarrachadan tashkil topgan yopiq sistemaning harakati haqidagi masalani ko'ramiz. Agar sanoq sistemasi sifatida laboratoriya sistemasini emas, massa markazi sistemasini tanlasak, uning eichimi sezilarli ravishda soddalashadi. 2.6-§. da yopiq mexanik sistemaning massa markazi sistemasini inersial ekanligi ko'rsatilgan. Shuning uchun ikkala zarrachaning harakatini massa markazi sistemasida ifodalash uchun Nyutonning ikkinchi qonunidan foydalanish mumkin:
, (28)
bu yerda m1 va m2 - zarralar massalari, r1* va r2*- massa markazi sistemasidagi radius - vektorlar. Bu sanoq sistemada massa markazining radius - vektori nolga teng bo'lgani uchun
bo'lib,
(29)
bo'ladi.
Bu munosabatdan foydalanib r1* va r2* larni birinchi va ikkinchi zarrachalarni birlashtiruvchi vektor orqali ifodalaymiz:
(30)
Demak, bu masalani yechish uchun faqat bitta vektor ni vaqtga bog’lanishini topish etarli. (28) va (30) dan
bo'lishi kelib chiqadi.
Oxiri, agar bu ifodaga (3.31) ifodani qo’yib, so'nggi formulani olamiz:
(31)
bu yyerda
m=m1m2/(m1+m2) (32)
- sistemaning keltirilgan massasi.
(31) tenglama m massali moddiy nuqtaning markaziy kuchlar maydonidagi harakatini ifodalaydi. Shunday qilib, markaziy kuchlar qonunibo'yicha o'zaro ta'sirlashuvchi ikki zarrachaning harakati (to’qnashishi) haqidagi masala biz oldin ko'rib o'tgan moddiy nuqtaning harakati haqidagi masalaga kelishi mumkin.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Sayyoralarning Quyosh atrofida aylanish davrlarining kvadratlari, ular orbitvsi katta yarim o’qlari kublariga to’g’ri proporsional
|
