mablag‘lardan maqsadli foydalanishning muhim shartidir. Buxgalteriya hisobi ma’lumotlari
mavjud
mablag‘lar bilan bir xil bo‘lmog‘i kyerak. Bunday bir xillikni ta'minlash
uchun vaqti-vaqti bilan
inventarizatsiya o‘tkazib turish kyerak.
Inventarizatsiya
– bu sanash, tortish, o‘lchash va boshqa yo‘llar bilan korxona mol-mulkini ro‘yxat
qilish, olingan ma’lumotlarni buxgalteriya ma’lumotlari bilan solishtirish, aniqlangan kamomad, ortiqcha
chiqish, nobudgarchilik va hokazolar tarzidagi farqlarni hujjatlar asosida rasmiylashtirish, bu farqlarning
sabablarini va aybdorlarini aniqlashdan iborat.
Buxgalteriya hisobida korxona mablag‘larini aks ettirish uchun hujjatlarda qayd qilingan xo‘jalik
muomalalarining natura va mehnat o‘lchovi ko‘rsatkichlarini pul ifodasida baholash kyerak.
Baholash
–
bu
hujjatlarda ko‘rsatilgan xo‘jalik muomalalarini pulda ifodalash usulidir. U har xil narsalardan tarkib topgan
xo‘jalik mablag‘larini yagona pul ifodasida ko‘rsatish imkonini beradi. Korxonalar mablag‘larini
baholashda ularning haqiqiy ishlab chiqarish yoki sotib olish tannarxi asos bo‘ladi. Hujjatlarda aks ettirilgan
va pulda baholangan barcha xo‘jalik muomalalari buxgalteriya hisobi schotlariga yoziladi.
Buxgalteriya
hisobi schotlari
– bu korxona mablag‘lari, ularning tashkil topish manbalari va xo‘jalik
jarayonlarini
guruhlash, joriy tartibda aks ettirish va nazorat qilish usulidir.
Xo‘jalik mablag‘lari, ularning tashkil topish manbalari va xo‘jalik jarayonlarining har bir guruhi
bo‘yicha yig‘ma ma’lumotlar olish uchun iqtisodiy mazmuniga ko‘ra bir xil bo‘lgan xo‘jalik muomalalarini
guruhlashda schotlardan foydalaniladi.
Xo‘jalik muomalasini buxgalteriya
schotlarida aks ettirish
