TA’LIM SIFATINI OSHIRISHDA ZAMONAVIY INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR
Isroilov. Sh. M. (2023). Yosh olimlar, doktorantlar va tadqiqotchilarning onlayn ilmiy forumi.
Pedagogik faoliyatda
ta’lim metodlari va innovatsion metodlarning o’rni va afzallik tomonlari,
56-59. TATUFF-EPAI.
56
PEDAGOGIK FAOLIYATDA TA’LIM METODLARI VA INNOVATSION
METODLARNING O’RNI VA AFZALLIK TOMONLARI
Isroilov Sharobiddin Maxammadyusufovich
TATU Farg’ona filiali, “Axborot-ta’lim texnologiyalari” kafedrasi assistenti
Annotatsiya.Mazkur maqolada pedagogik faoliyatda ta'lim
metodlaridan va
innovatsion metodlardan foydalanishning samarali jihatlari, bu jarayonda, fanlar
o‘rtasidagi integratsiya holati, innovatsion metodlarni yaratishda, axborot kommunikatsiya
tehnologiyalarining imkoniyatlari keltirilgan.
Kalit so'zlar: Metod, innovatsiya, innovatsion faoliyat, innovatsion muhit, texnologiya,
pedagogik yangilik, integratsiya, sifat, samara.
Pedagog innovatsion faoliyatining eng muhum va markaziy masalasi o’quv
jarayonini
samarali va sifatli tashkil etishdan iborat. Ta’lim berishda turfa xil usullar ya’ni metodlar
mavjud. O’qituvchi qay uslubda dars bermasin maqsadiga yetish imkonini izlaydi, bu borada,
ta’lim metodlari va innovatsion metodlardan foydalanadi. Ta’lim
metodlari shu vaqtga qadar
o’zining samarasini ko’rsatib kelmoqda va zamon muallimlari yangicha uslubda dars o’tib
yanada yaxshi natijalar olishga intilmoqdalar. Shuningdek innovatsion metodlardan foydalanib
kelishmoqdalar. Innovatsion faoliyatda pedagogik yangiliklar: o’qitishning yangi usul va
metodlarining yaratilishi va qo’llanishi o’quv jarayonining samarali va sifatli tashkil etilishini
yaratib beradi. Pedagogik yangilik-pedagogik faoliyatda ilgari ta’lim jarayonida noma’lum
bodgan o’zgarishlarni kiritish orqali ta’lim va tarbiyaning nazariya va amaliyotini boyitish va uni
rivojlantiruvchi omilidir.
Shuningdek, zamonaviy pedagogik texnologiyalar ta’lim jarayonining samarasini
oshiradi,
o’quvchilarning erkin fikrlash jarayonini shakllantiradi, o’quvchilarda bilim olishga ishtiyoqi va
zavqini oshiradi, bilimlarini mustahkam o’zlashtirish, ulardan amaliyotda mustaqil foydalanish
ko’nikma va malakalarini shakllantiradi.
Ta’lim metodlari - o’qitishning o’z oldiga qo’ygan maqsadlariga erishish usullarini hamda
o’quv materialini nazariy va amaliy yo’naltirish yo’larini bildiradi. O’qitish metodlari ta’lim
jarayonida ta’lim beruvchi va ta’lim oluvchi faoliyatining qanday bodishi, o’qitish jarayonini
qanday tashkil etish va olib borish kerakligini hamda shu jarayonda ta’lim oluvchilar qanday ish-
harakatlarini bajarishlari kerakligini belgilab beradi. Shuningdek, ta’lim metodi o’qituvchi va
ta’lim oluvchilarning o’qish vazifalarini bajarishga qaratilgan nazariy va amaliy bilish faoliyati
yodidir. Ta’lim metodlari tevarak-atrofdagi dunyoni bilishning umumiy qonuniyatlarini
tushunishga bogdiqdir, ya’ni ular falsafiy metodologik asosga ega va ta’lim jarayonidagi
qarama-qarshiliklarni, ta’lim jarayonining mohiyatini va tamoyillarini to’g’ri anglash natijasidir.
Ta’lim materiali ta’lim mazmunida ifodalangan ilmiy fikr mantigdga bogdiq.
Pedagogik
qarashlarda nazariya qancha kam ifodalangan bodsa, ta’lim metodlari bu nazariyaga shuncha
kam bogdiq bodadi. Pedagogika fani maktablar va ta’lim beruvchilarning ilg’or ish tajribalarini
umumlashtiradi, an’anaviy ta’limning ilmiy asoslarini ko’rsatib beradi, o’qitishning zamonaviy
hamda samarali metodlarini ijodiy ravishda izlab topishga yordam beradi.
Metodlar bir qancha asosiy guruhlardan iborat bodib, ularning har biri o’z navbatida kichik
guruhlar va ularga kiruvchi alohida metodlarga bo’linadi. O’quv- biluv faoliyatini tashkil qilish
va amalga oshirish jarayonining o’zi
esa axborot uzatish, qabul qilish, anglash va o’quv
axborotlarini esda saqlashni hamda olinadigan bilim va ko’nikmalami amaliyotda qo’llay olishni
nazarda tutishni hisobga olsak, birinchi guruh metodlariga so’z orqali axborotni uzatish va
eshitish orqali qabul qilish metodlari og’zaki
metodlar; hikoya, ma’ruza, suhbat va boshqalar;
ikkinchi guruh metodlariga o’quv axborotlarini ko’rgazmali uzatish va ko’rish orqali qabul qilish
metodlari — ko’rgazmali metodlar: tasviriy, namoyish qilish va boshqalar;
uchunchi guruh
metodlariga o’quv axborotini amaliy mehnat harakatlari orqali berish (amaliy metodlar,
