|
Mikromuhit: xaridorlar, yetkazib beruvchilar, raqobatchilar, kreditorlar
|
| bet | 1/2 | | Sana | 15.02.2024 | | Hajmi | 1,61 Mb. | | #157080 |
Bog'liq PEST tahlil
Biznesga shartli ravishda ikki faktorga bo‘linadi va ularga turli omillar ta’sir qiladi:
mikromuhit: xaridorlar, yetkazib beruvchilar, raqobatchilar, kreditorlar;
makromuhit: hukumat faoliyati, tabiat hodisalari, jamiyat holati.
PEST tahlili – bu tashkilot faoliyatiga ta’sir ko‘rsatadigan makro muhitning barcha omillarini yagona tizimga to‘plashning oddiy usuli hisoblanadi. Bu usul uzoq muddatli rejalashtirish uchun alohida yoki SWOT tahlili bilan birgalikda ishlatilishi mumkin. Keyin ish natijalari SWOT jadvalidagi tahdid va imkoniyatlarning asosini tashkil etadi.
Tahlil qilish sabablari:
bozordagi sharoitlar, imkoniyatlar, tahdidlar to‘g‘risida aniq tasavvurga ega bo‘lish;
biznesni rivojlantirish strategiyasini aniqlash;
raqobatlashish usulini tanlash;
xatarlarni boshqarish.
PEST tahlil omillari
PEST tahlili to‘rtta omil guruhining qisqartmasi hisoblanadi:
P - siyosiy;
E - iqtisodiy;
S - ijtimoiy-madaniy;
T - texnologik.
P harfi siyosiy va huquqiy sektorning barcha hodisalariga ishora qiladi. Ta’sir etuvchi omillarni aniqlash uchun firmaning faoliyati amaldagi rejim va qonunchilikka, siyosiy barqarorlikka qanday bog‘liqligini tushunish kerak. Quyidagi savollarga javob berishga arziydi:
Nafaqat mamlakatda, balki mintaqada, kompaniya faoliyat yuritadigan sohada ham qonunchilikni o‘zgartirish mumkinmi?
O‘zgarishlar kompaniya ishiga, foydasiga qanchalik ta’sir qiladi?
Odatda, kompaniya faoliyatiga tovarlarga ustama qo‘shimchani, soliqqa tortishni, tovarlarni sertifikatlashni, mijozlarni jalb qilish usullarini tartibga soluvchi qonunlar ta’sir qiladi.
O‘zgaruvchan qonunchilikdan tashqari, davlat biznesga boshqa vositalar yordamida ta’sir qilishi mumkin. Shuning uchun siyosiy omillarni tahlil qilishda mintaqadagi va sanoatdagi korrupsiya darajasi, davlatning xalqaro tashkilotlar va boshqa mamlakatlar bilan munosabatlarini hisobga olish tavsiya etiladi. Masalan, agar kompaniya boshqa mamlakatdan tovar ishlab chiqarish uchun xom ashyo buyurtma qilsa, unda munosabatlarni hisobga olish kerak.
E harfi sanoatning iqtisodiy holatiga ishora qiladi. Bozorni iloji boricha tavsiflovchi oltita asosiy parametrlar mavjud:
iqtisodiy rivojlanish: uning pasayishi, turg‘unligi yoki o‘sishi;
valyuta kurslarining tebranishlari va shu bilan bog‘liq bo‘lgan pul zaxiralari qiymatining o‘zgarishi;
ishsiz fuqarolarning ulushi va ushbu ko‘rsatkichning dinamikasi;
iqtisodiyotning globallashuv darajasi;
sohada ish haqining o‘sishi;
xom ashyoning yuqori narxi;
maqsadli auditoriya daromadlarining o‘sishi;
bank tendensiyalari.
S harfi ijtimoiy-madaniy omillarga ishora qiladi. Ularni tahlil qilish uchun siz bir nechta asosiy parametrlardan boshlashingiz kerak. Birinchidan, demografik o‘sishni kuzatib borish muhimdir (aholi sonining ko‘payishi yoki kamayishi).
Kompaniyaning rivojlanishi uchun unga professional xodimlar kerak. Shuning uchun potensial kadrlar – sohada ishlayotgan va unga aloqador odamlar malakasi darajasi to‘g‘risida tasavvurga ega bo‘lish zarur.
Mahsulotlarga bo‘lgan talabni boshqarish uchun firma iste’molchilarning o‘ziga xos mentaliteti, madaniy, qadriyatlarini yoki didini o‘ziga jalb qilishi kerak. Agar odamlar mahsulot yoki xizmatga oid afsonalar, stereotiplarga ega bo‘lsa, unda tahlillar davomida ularni tekshirish kerak.
T harfi texnologik omillarga ishora qiladi. Ular sohadagi texnologik taraqqiyotni tavsiflaydi. Siz quyidagi parametrlarga e’tibor qaratishingiz kerak:
mahsulot yoki xizmatni yaratish va targ‘ib qilishda foydalaniladigan asosiy texnologiyalardagi o‘zgarishlarning mavjudligi. Ushbu guruhga nafaqat jihozlarni takomillashtirish, balki biznes yuritishning yangi usullarini joriy etish, ijtimoiy tarmoqlarda targ‘ib qilish, shuningdek yangi xom ashyolardan foydalanish kiradi;
internet va mobil qurilmalarning sanoat va bozor rivojlanishiga ta’siri darajasi;
kompaniyaning samarali raqobatlashishiga imkon beradigan IT-yangiliklar.
|
| |
