|
Milliy universitetining jizzax filiali
|
| bet | 1/3 | | Sana | 01.12.2023 | | Hajmi | 81,66 Kb. | | #108963 |
Bog'liq ekonometrika 3 mus
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
MIRZO ULUG’BEK NOMIDAGI O‘ZBEKISTON
MILLIY UNIVERSITETINING JIZZAX FILIALI
“Psixologiya” fakulteti
Iqtisodiyot va turizm kafedrasi
Ekonometrika asoslari fanidan
MUSTAQIL ISH
Mavzu: Bozor hajmini aniqlashda ekonometrik modellardan foyadalanish
BAJARDI: Qurbonov. Q
QABUL QILDI: Muxtorov. B
Jizzax 2023
Reja:
Kirish.
Asosiy qism.
1.“Ekonometrik modellashtirish” fanining predmeti va uning o'ziga xos xususiyatlari.
2.“Ekonometrik modellashtirish” fanining vazifalari.
3.Ekonometrik usullar va Ekonometrik modellashtirish bosqichlari.
Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar.
1.“Ekonometrik modellashtirish” fanining predmeti va uning o'ziga xos xususiyatlari.
"Ekonometrik modellashtirish" fani milliy iqtisodiyotning barcha tarmoqlarini kompleks tahlil qilish, barciaror iqtisodiy o'sishning ko'p variantli modellarini yaratish, milliy iqtisodiyotni modernizatsiya qilish va taqchil resurslardan optimal foydalanish ye' nalishlarini aniqlab beradi. "Ekonometrik modellashtirish" fani:
• iqtisodiyot bo'yicha chuqur fundamental tadqiqotlar olib borishga, iqtisodiy rivojlanish modellarini tuzishga irnkon beradi;
• milliy iqtisodiyotni yaxlit tizim tarzidagi matematik modellarini yaratish orqali unga tashqi ta'sirlar, jahonda yuz berayotgan inqirozning biznes sikllariga ta'sirini aniqlay oladigan va qarshi choralarni belgilash strategiyalarini ishlab chiqishga imkon beradi;
• qoyilgan muammoni nafaqat analitik ifodalab qolmasdan, balki axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosida iqtisodiy jarayonlarning matematik modellarini tuza oladigan, endogen va ekzogen omillar ta'sirini aniqlay oladigan milliy iqtisodiyotdagi tarmoqlar va korxonalarning biznes-jarayonlarini modellashtirishga ko'maklashadi;
• tadqiq qilinayotgan obyekt, korxona, tarmoqning yoxud milliy iqtisodiyotni deterministik va stoxastik modellarini tuzishga imkon berib, ushbu jarayonlarni sifat va son jihatidan tizimti boshqara oladigan va bashorat qila oladigan modellarini yaratadi,
• tadqiq qilinayotgan obyektni samarali boshqarish uchun o'tkazilgan tadqiqotlar asosida maslahat beruvchi takliflar yoki boshqaruv qarorlarini ishlab chiqishga imkon beradi.
"Ekonometrik modellashtirish" fanining predmeti - bu korxonalaming xo'jalik jasayonlari, obyektiv va subyektiv omillar ta'siri ostida shakllanayotgan ijtimoiy-iqtisodiy jarayonlar, samaradorlik va pirovard moliyaviy natijalami iqtisodiy-matematik modellari va malumotlar tizimi °mall ifodalangan asosiy ko'rsatkichlar, Warning barqarorligi va tebranish xususiyatlarini rganishdir. Xo'jalik jarayonlariga ta'sir etuvchi tashqi va ichki omillarni o'rganish hamda ularni miqdoriy baholash ham fanning predmeti hisoblanadi. Bularga misol qilib nanc omilini keltirish manikin.
Narx omiliga doimo o' zgarib turuvchi nandar, tariflar, stavkalar kiradi. Bozor sharoitida narxning shakllanishi umuman stixiyali jarayondir. Ularni shakilanishi qiymat qonuni va bozor qonuniyatlari talablari ostida shakflanadi, Narxni o'zgarishi bozor ishtirokchilari faoliyatlariga turlicha ta'sir o'tkazadi. Ularning ta'sirini o'rganish va iqtisodiy tahlil qilish murakkab iqtisodiy hisob-kitoblami bajarishni talab qiladi.
"Ekonometrik modellashtirish" fani iqtisodiy tahlil predmeti bo'lib, subyektiv ichki omillar ta'siri ostida shakilangan xo'jalik faoliyati va uning pirovard natijalari ham hisobtanadi. lchki omillar inson faoliyati bilan bog'liq bo'lgani uchun iqtisodiy tahlilda unga katta ahamiyat beriladi. Xo'jalik faoliyatini mohirona boshqarish obyektiv sharoit va obyektiv omillardan to'g'ri foydalanib, biznes-rejani tots bajarish imkoniyatini yaratadi. Buning uchun "Ekonometrik modellashtirish" matematik usullari yordamida xo'jalik mexanizmini boshqarish asboblaridan (instrumentlari) to'g'ri foydalaniladi.
Subyektiv omillar (ichki), uddaburon rahbar, ishlab chiqarishni boshqarish, iqtisod, moliya faoliYatini to'g'ri tashkil qilish, o'z sohasini chuqur egallash iqtisodiy va tashkiliy tayyorgarlik asoslaridir.
Obyektiv va subyektiv omillar ta'siri ostida shakllanayotgan xo'jalik jarayonlari va ulaming natijalari mos ravishda korxonaning iqtisodiy ko' rsatkichlar tizimida ifodasini topadi va tahlil predmeti hisoblanadi. Ma'lumotlar tizimi tezda o'zgaruvchan - dinamik xarakterga ega; War kirish ma'iumotlari to'plami, oraliq qayta ishlash natijalari, chiqish ma'lumotlari va pirovard natijalarni o'z ichiga oladi hamda boshqarish tizimiga kiradi. Bu maqumotlarni samarali tashkil etish va boshqariladigan ma' lumotlar oqimini shakllantirish iqtisodiy tahlil va boshqarishning optimal qarorlarini qabul qilishda xizmat qiladi.
Ma’lumotlari va pirovard natijalami o'z ichiga oladi hamda boshqarish tizimiga kiradi. Bu ma’lumotlami samarali tashkil etish va boshqariladigan ma’ lumotlar oqimini shakllantirish iqtisodiy tahlil va boshqarishning optimal qarorlarini qabul qilishda xizmat qiladi.
Milliy iqtisodiyotda ekonometrik usullarni qo' llashdan asosiy maqsad ommavi hodisalar va jarayonlar haqida ularni kuzatish yoki eksperimentlar natijasida olingai malumotlar asosida xulosalar host' qilish Ira War asosida ekonometrik modella, tuzishdan iborat. Bu statistik xulosalar alohida tajribalarga tegishli be' Imasdan, balk: tadqiq qilinayotg.n hodisani keltirib chiciaruvehi shart-sharoitlarning doimiy ekanligi farazidagi shu hodisaning umumiy taysiflari (ehtimolliklari, taqsimot qonunlari va ularning parametrlari, matematik kutilishlari va h.k.) haqiciagi da'volardan iborat.
Ommaviy tasodifiy hodisalar bo'ysunadigan qonurtiyatlarni aniqlash statistik ma' lumotlarni kuzatish natijalarini ehtimollar nazariyasi uslublari bilan o'rganishga asoslanadi.
|
| |
