3. Nadduv sistemasining asosiy ko’rsatkichlarini aniqlash
1-rasmda 4 taktli va 2 taktli teplovoz dizellarining nadduv sxemalari va ularda havo va gazlar parametrlari belgilab ko’rsatilgan. Nadduv deb dvigatelning havo kiritish organlarigacha xavoning bosimini otmosfera xavosi bosimidan yuqori qilib uzatishga aytiladi. Nadduv har bir tsiklga uzatiladigan yonilg’i sarfini tsilindirning xajmini o’zgartirmagan xolda va oldingi safatini saqlab qolib oshirish uchun mo’ljallangan.
Dizelning ichki issiqlik balansi tenglamasi 1 kg yonilgini yonishi uchun quyidagilarni hisobga oladi: yongan yonilg’I va havo entalpiyasidan paydo bo’lgan issiqlikni, gazlarning indekator ishini bajarishga ketadigan energiya sarfini, sovitish tizimidagi va ishlab chiqilgan gazlar tufayli hosil boladigan yo’qotilishlarni.
,
Bu yerda IB – dizelning kirish kollektorlaridan 1 kg yonilg’ni yonishi uchun tsilindrga boradigan havo entalpiyasi kDj/kg da;
Cрmг – ishlab chiqilgan gazlarning o’zgarmas holatidagi o’rtacha molyar issiqlik sig’mi kDj/(kmol-°С) da;
tT – turbinagacha bo’lgan dizelning ishlab chiqilgan gazlari xarorati °С da;
qolgan kattaliklar avval topilgan yoki berilgan vazifadan olinadi.
Bu tenglamadan ishlab chiqligan gazlar xaroratini aniqlaymiz
(1)
IB va Cрm r quyidagi ifodadan aniqlanadi:
IB=C pm 1 M1 t k (2)
IB=30.236×0.56×60=1015.93
Cрm r = r C pm 1 +r0 Cрm 0 (3)
Cрm r = 0.143×30.236+0.857×32.59=32.25
Bu yerda Cpm1 va Cрm0 – yonish maxsulotlari va havo uchun o’rtacha issiqlik sig’imi bosim o’zgarmas bo’lgan holda.
M1, r , r0 - kattaliklar oldin topilgan, tk esa berilgan.
Cpm1 va Cрm0 kDj/(kmol·0С) da aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalaniladi:
Cрm 1 = 28,769 + 3,095.10-3 t - 3,137 · 10-7 t2; (4)
Cрm 1 = 28,769 + 3,095.10-3 ×500 - 3,137 × 10-7× 5002=30.236
Cрm 0 = 30,305 + 4,929 ·10-3 t — 6,783 · 10-7 t2 (5)
Cрm 0 = 30,305 + 4,929 ×10-3 ×500 — 6,783 ×10-7 5002 =32.59
bu yerda t – gazning xarorati °С da.
t = tT uchun Cрm r (3) munosabatdan Cpm 1 va Cpm 0 qiymatlar (formula (4) va (5)) aniqlanadi.
Iв entalpiyani 2-ifodadan Cpm1 kattalikni t = tк uchun aniqlanadi (4-formula), Cрm r
Entalpiya Iв aniqlayotganda t = tк uchun (2) munosabatdan C pm 1 qiymati topiladi(formula (4)), issiqlik sig’imini aniqlayotganda esa t = tT uchun C pm 1 и C pm 0 qiymatlar (formula (4) va (5)) aniqlanadi.
(1) tenglamasidagi Cрm r qiymati tг qiymatga bog’liq bo’lgani uchun bu tenglamani yaqinlashtirish metodi bilan quyidagi ketma ketlikda aniqlashadi.
tT 1 qiymatni bergan xolda C pm 1 vaC pm 0 qiymati undan so’ng esa Cpm r qiymati aniqlanadi. (1) munosabatdan tT aniqlanadi. Agar berilgan qiymat bilan aniqlanagan qiymat orasidagi farq quyidagicha bo’lsa
| tT-tT 1 | ≤ 20°C, unda tenglama tT 2 = tT bo’lgunga qadar xisoblanadi
|
