Namuna. tт ni berilgan va xisoblangan qiymatlar asosida aniqlash:
=0,45; =1,95; Lo=0,495; M0=0,526;
M1 =0,964; M2=0,996; rо=0,528; =0,472; tk=60°С.
Dizelga tushgan havoni (4) formula orqali aniqlaymiz:
Gpm1 =28,769+3,095∙10-3 ∙ 60—3,137 ∙10-7∙602 28,953.
Yaqinlashtirish usulida birinchi tT1 =500 ° С deb qabul qilib xisoblaymiz.
Ishlab chiqilgan gazlardagi havo va yonish maxsulotlari (4), (5) va (3) ifodalarda aniqlanadi:
Cpm1=28,769+3,095 ∙10-3 500—3,137 ∙10-7∙ 5002 30,236;
Cpm0 =30,305+4,929 ∙10-3 - 500—6,783 ∙10-7∙ 5002 32,595;
Cpm r=0,472 ∙ 30,236+0,528 ∙ 32,595 31.45.
1-rasm. Teplovoz dizellarining nadduv sxemalari: a – 4 taktli; б – 2 taktli;
Д – dizel; Т – turbina; К1, К2 – kompressorlar; ОНВ – sovutgich (охладитель надувочного воздуха); Ф – havo filtri; Г – shovqunni pasaytiradigan moslama; о.г. – ishlab chiqilgan gazlar ; в – havo.
(2) va (1) ifodalardan quyidagilarni aniqlaymiz:
IB=30.236×0.56×60=1015.93
0С
To’g’ri kelishini tekshiramiz | tT-tT 1 | =108>20, demak xisoblangan xarorat ancha qabul qilingandan farq qiladi.
Endi tT 2 =608° С ni qabul qilamiz va hisoblaymiz:
Cрm r = 32.25; tT =1021° С.
Qabul qilingan va xisoblangan xarorat yetarlicha to’ri kelganligi sababli tT =602° С deb qabul qilamiz.
Turbinagacha bo’lgan ishlab chiqlgan gazlarni xarorati K da:
ТT = (tT + 273).
ТT = (1021 + 273)=1294K.
Dizel tsilindirining kiritish qimlarigacha bo’lgan havoning bosimi рк MPa yonilg’ini tsiklga uzatish formulasidan kg/tsikl da topiladi
bu yerda - berilgan vazifadan olinadi va Tk=(tk+273) 0K bo’lishi lozim.
- oldin aniqlangan.
Kompressordagi havo bosimining oshish darajasi deb compressor chiqishidagi havo bosimini kirshidagi havo bosimiga nisbatiga aytiladi 1-rasmdan ko’rinib turibdiki:
4 taktli dvigatel uchun:
2 taktli dvigatel uchun:
bu yerda ро=0,101 – atmosfera bosimi MPa da;
рх, рф - tegishli ravishda xolodilnik nadduv havosining va nadduv kiritish agregatlari oldidagi havo filtri qarshiligini quyidagicha qabul qilish munkin: рх= рф =0,003 MPa.
Nadduv agregatlaridagi havo bosimining oshish darajasi yig’indisini aniqlaymiz:
4 taktli dvigatel uchun: , 1 taktli dvigatel uchun: . va qiymatlar keyin aniqlanadi.
Turbinadagi gaz bosimining kamayish darajasi deb turbinaga kirishdagi gaz bosimining turbinadan chiqishidagi gaz bosimiga nisbatiga aytiladi.(1-rasmga qaraymiz):
, (6)
Bu yerda р0 =0,101 — standart atmosfera bosimi MPa da;
рТ=0,002— turbinadan chiquvchi gazlarga qarshilik MPa da;
Turbinadan oldingi gaz bosimi рr 4 takli dvigatellar uchun har xil usullarda aniqlanadi.
4 taktli dizellarda ishlab chiqilgan gazlarni tsilindrdan chiqish taktida porshen harakati orqali chiqariladi, рк va pт bosimlar munosabatiga cheklanish qo’ymasa ham bo’ladi. Dizelni xavo bilan bitta turbokompressorni ishlashi bilan taminlasa bo’ladi.(uzatmali compressor yo’q). Turbina ishlab chiqilgan gazlar xisobiga ishlaydi va uning quvvati kompressorning uzatmalariga sarflanadi (1-a rasm).
U xolda turbinadagi gaz bosimining kamayish darajasi kampressor va turbinaning o’zgartirilgan quvvat balansi ifodasiga ko’ra quyidagicha aniqlanadi:
, (7)
Bu yerda к, кТ, - havo va ishlab chiqlgan gazlar adiabatic ko’rsatkichlari;
R, RТ – gaz va havo doimiylari;
То - 293К – tashqi havoning standart xarorati;
- turbokompressor FIK;
GB ,G r , , Tт – Oldinroq xisoblangan.
Qabul qilish munkin: к =1,4; R = 287 ;
ηтк= ηтi· ηкад· ηтм
ηтк=0.75×0.79×0.96=0.56
bu yerda , , berilgan vazifadan olinadi.
Ishlab chiqilgan gazlaring adiabatic ko’rsatkichlari:
Bu yerda Сртг oldinroq topilgan.
(6)- ifodadan aniqlanadi.
Turbinagacha bo’lgan ishlab chiqlgan gazlarning bosimi MPa da (6)- ifodadan aniqlanadi.
2 taktli dizellarda ishlab chiqilgan gazlardan shamollatish va tslindirni tozalashda kiritish organlarigacha bolgan havo bosimi turbinagacha bolgan gaz bosimidan yuqori bo’lishi kerak, yani рк > pт dan.
IZOX. При возведении числа в дробную степень или определении основания степени с дробным показателем нужно использовать логарифмирование. Например: хa = у, где а — дробь; имеем algx=lgy;
если х неизвестен, а у известен, то lgx=lgy/a; пo lgx определяется х и наоборот. Обращаем внимание на необходимость тщательного выполнения вычислений.
pт = 0,8 рк deb qabul qilsih munkin MPa da.
Bu yerda рк – yuqorida aniqlangan.
pт aniq bo’lsa (6)-ifodadan aniqlanadi, (7)-ifodani yechish bilan aniqlanadi.
2 taktli dizel uchun (6)-ifodadan aniqlangan nadduvning 1-pog’anasida havo bosimining oshish darajasi ko’rsatadi yani = .
Dizelning tirsakli validan harakatga keluvchi compressor 2- bosqichidagi havo bosimining oshish darajasi quyidagicha aniqlanadi:
.
Gaz turbinasining foydali quvvati kVt da:
.
Kompressorga sarf qilinadigan quvvat kVt da:
.
NT va NK ni aniqlash uchun kerak bo’ladigan hamma kattaliklar berilgan vazifada bor yoki yuqorida aniqlangan.
2 takli dizlel uchun quvvat kompressorning 1 va 2 poganalarida mos ravishda πк1 va πк2 bo’lganida aniqlanishi lozim.
Xisobni to’g’rilligini tekshirish quyidagi tenglik bilan aniqlanadi:
NT ≈ NK,
Kompressorning 2-pog’onasiga sarflanadigan quvvatni aniqlashda То xarorat orniga Т1 havo xaroratini qoyish lozim.
Т1 xarorat 0К da quyidagi formula orqali aniqlanadi:
.
4 taktli dizel uchun bu formulada πК1 ni o’rniga πК qiymati qo’yiladi.
Agar 2 taktli dizelda ikki pog’anali siqish amalga oshirilgan bo’lsa, 2-pog’onadan chiqishda havo xarorati Т2 K da quyidagi formula orqali aniqlanadi:
,
Bu yerda T1 – 1-pog’onadan chiqishda havo xarorati;
πК1 – 2-pog’onadagi havo bosimining oshish darajasi.
Nadduv havosining xolodilnikidagi talab qilingan pasaytirilgan havo xarorati (1-a rasmga qaraymiz).
.
Ikki pog’onali nadduvda Т1 ni o’rniga Т2 ni qo’yish lozim. (1-б rasmga qaraymiz).
|
