4. Turbokompressor agregatlaridagi ish jarayonlari.
2-rasmda turbina va kompressorning kardinata o’qlaridagi ish jarayonlari diagramma namunalari keltirilgan: bosim p va 1 kg modda uchun solishtirma xajm.
Turbinagacha gazning boshlangich holati T nuqtaga mos keladi, kengayishdan so’ng oxirgi holati esa soplovoy apparat va turbine lapatkalarida 2-nuqtaga mos keladi.
T nuqta uchun bosim Pт va xarorat TT 3-bo’limda aniqlangan.( К da)
2-nuqta uchun bosim quyidagicha aniqlanadi :P2=P0+ΔPT
Т2 xarorat uchun esa quyidagi ifodadan aniqlanadi:
,
Bu yerda πт avval aniqlangan, ηтад esa berilgan vazifadan olinadi.
Gazning solishtirma hajmi bu nuqtalar uchun quyidagi tenglik holatidan aniqlanadi:
, (8)
Bu yerda р, Т – tegishli nuqtadagi gazning bosimi va xarorati;
R – gaz doimiysi, Rт qiymat esa avval aniqlangan.
210…300 mm li millimetrovka qog’ozi olinib р va u uchun mos mashtab tanlanib Т va 2 nuqtalar joylashtiriladi.
Turbinadagi gazning kengayish jarayoni issiqlik yo’qotilishi kuzatilgani sababli politropli hisoblanadi. Gaz kengayishining o’rtacha korsatkichi quyidagi formula orqali anqilanadi:
.
Ikki nuqta orasidagi bosim p quyidagi tenglikdan bu nuqta uchun solishtirma hajm berib aniqlanadi:
.
р va u qiymatlariga qarab uch nuqta orasida kengayish politropi quriladi.
Kompressorga kirishda havoning boshlang’ich holati О nuqtaga to’g’ri keladi, siqishdan so’nggi holati esa 1- nuqtaga mos keladi.
О nuqta uchun bosim рн = р0 - рф, xarorat uchun esa Т = Т0 bo’ladi
1 nuqtasi uchun esa xarorat Т1 3-bo’limda aniqlangan, bosim quyidagicha aniqlanadi : р1= ( р0 - рф), bu yerda yuqorida aniqlangan (2 taktli dizel uchun olinadi).
Bu nuqtalar uchun havoning solishtirma hajmlari (8) – ifodadan topiladi, bu yerda havo uchun to’ri keladigan р, Т va R olinadi.
Kompressordagi havoning o’rtacha siqish politropi ko’rsatkichi quyidagi ifodadan aniqlanadi:
.
Uch nuqta orasidagi bosim p siqish politropi ifodasidan bu nuqta uchun solishtirma hajm v berilib quyidagicha aniqlanadi:
Havoning siqish politropi gazning kengayish politropi diagrammasi kabi quriladi.
|
