Mis va uni ishlab chiqarish

Mis va uni ishlab chiqarish

To’rayev Farrux

Reja:

• 1. Mis haqida umumiy ma’lumot.
• 2. Misning asosiy xossalari.
• 3. Misning ishlatilishi.
• 4. Mis ishlab chiqarishning asosiy usullari.

1. Mis haqida umumiy ma’lumot.

• Mis dunyodagi eng ko’p ishlatiladigan metallar orasida ikkinchi o’rinni egallaydi . Qadim zamonlardan beri odamlarga foyda keltirgan misga bo’lgan talab iqtisodiy va texnologik rivojlanish tufayli asta-sekin o’sib bormoqda. Mis deyarli barcha sohalarda qaysidir ma’noda ishlatiladi va uning iste’moli minglab tonnaga etgan. Yuqori issiqlik va elektr o’tkazuvchanligi, korroziyaga chidamliligi va oson ishlov berish kabi asosiy xususiyatlari tufayli ko’plab mahsulotlarning xom ashyosi hisoblanadi.

Mis, iqtisodiy bozorlar uchun ishlab chiqarilgan tovar moddasi, qimmatbaho metallar bozorida sotiladigan investitsiya vositasidir. Odamlar, hayvonlar va o’simliklarning sog’lig’i uchun muhim metall bo’lgan mis ko’plab oziq-ovqat mahsulotlarida har xil miqdorda bo’ladi. O’tmishdan hozirgi kungacha, hunarmandchilikdan zargarlik buyumlariga, musiqa asboblaridan qoplama materiallariga qadar ko’plab sohalarda qo’llanilib kelinayotgan mis rivojlangan mamlakatlarda odam boshiga 10 kilogrammgacha ko’tarildi. Mis sanoat, sanoat va mashinasozlik uchun ajralmas metall sifatida mavjud bo’lib kelmoqda.

• Mis, iqtisodiy bozorlar uchun ishlab chiqarilgan tovar moddasi, qimmatbaho metallar bozorida sotiladigan investitsiya vositasidir. Odamlar, hayvonlar va o’simliklarning sog’lig’i uchun muhim metall bo’lgan mis ko’plab oziq-ovqat mahsulotlarida har xil miqdorda bo’ladi. O’tmishdan hozirgi kungacha, hunarmandchilikdan zargarlik buyumlariga, musiqa asboblaridan qoplama materiallariga qadar ko’plab sohalarda qo’llanilib kelinayotgan mis rivojlangan mamlakatlarda odam boshiga 10 kilogrammgacha ko’tarildi. Mis sanoat, sanoat va mashinasozlik uchun ajralmas metall sifatida mavjud bo’lib kelmoqda.

Mis yuqori issiqlik va elektr o’tkazuvchanligi tufayli juda afzal ko’riladigan element hisoblanadi. Shu sababli u elektr energiyasini ishlab chiqarish va uzatish materiallarida tez-tez ishlatiladi. Bu elektr va internet tarmoqlarida eng ko’p afzal qilingan metallar qatoriga kiradi.

• Mis yuqori issiqlik va elektr o’tkazuvchanligi tufayli juda afzal ko’riladigan element hisoblanadi. Shu sababli u elektr energiyasini ishlab chiqarish va uzatish materiallarida tez-tez ishlatiladi. Bu elektr va internet tarmoqlarida eng ko’p afzal qilingan metallar qatoriga kiradi.
• So’nggi 10-20 yil ichida misga alternativ sifatida alyuminiy, plastmassa, optik tolali materiallar ishlatilgan; ammo, hech qanday material mis vazifasini to’liq bajarmagan. Shu sababli, u har bir sohada tobora ortib borayotgan elementidir.
• Metallurgiya sanoatining metali mis elektr energiyasini ishlab chiqarish va uzatish sohasidagi korxonalarda muhim metall hisoblanadi.

Mis mis rudalari va minerallardan olinadi. Mis ishlab chiqarishning asosiy usullari pirometallurgiya, gidrometallurgiya va elektrolizdir.

• Mis mis rudalari va minerallardan olinadi. Mis ishlab chiqarishning asosiy usullari pirometallurgiya, gidrometallurgiya va elektrolizdir.

Pirometallurgiya usuli

• Pirometallurgiya usuli sulfidli rudalardan mis olishdan iborat, masalan, xalkopirit CuFeS 2. Xalkopirit xomashyosida 0,5-2,0% Cu mavjud. Dastlabki flotatsion konsentratsiyasidan so’ng, kontsentrat 1400 ° C haroratda oksidlanib qizdirliladi:
• 2CuFeS2 + 4O2 → 3SO2 + 2FeO + Cu2S