• MUHOKAMA VA NATIJALAR Mobil ta’lim (M-Learning)
  • Mobil ilovalarni yaratish texnologiyalari




    Download 266,14 Kb.
    bet2/4
    Sana17.12.2023
    Hajmi266,14 Kb.
    #121741
    1   2   3   4
    Bog'liq
    Kurs ishi MOBILE ILOVALAR YARATISH
    5dasM, Informatika, Linux, labaratoriya, JIS TARBIYA 9-SINF 2023-11111222, Eritmalarning elektr o\'tkazuvchanligi, \'Dissotsiyalanish, 654425, 36654443, 885455, INFORMATIKANI O’QITISH TEXNOLOGIYALARI VA LOYIHALASHTIRISH O\'quv qo\'llanma, True, 01 07 - Software Testing Classification, 1404906815 55023
    METODOLOGIYA
    - nazariy usullar normativ-huquqiy hujjatlarni o‘rganish, nazariy tahlil va sintez,
    - dunyoda elektron ta’lim holatini tahlil qilish, modellashtirish, dizayn ratsion, xulosa chiqarish usullari;
    - umumiy ilmiy usullar - modellashtirish, loyihalash, bog‘lash, tahlil qilish, sintez qilish, umumlashtirish, tizimlashtirish, tasniflash;
    - empirik metodlar - kuzatish, anketalash usullari, pedagogik diagnostika, monografiya tadqiqot, statistik qayta ishlash usullari va natijalarni sifatli tahlil qilish eksperimental natijalar;
    - matematik usullar. Ta’lim sohasida mobil ilovalarning qadri oʻsib bormoqda bunga sabab esa u beradigan quyidagi qulayliklar:
    Dars paytida yoki darsdan tashqari paytda topshiriq ustida ishlayotgan oʻquvchilarning hamkorlikdagi ishi;
    Fayllar almashish;
    Masofaviy ta’lim tashkiloti va ota-onalarning oʻzaro harakati;
    Mobil ta’lim vaqtga bog‘liq bo‘lmasligi;
    O‘rganish chegaralarini kengaytirishi;
    MUHOKAMA VA NATIJALAR
    Mobil ta’lim (M-Learning) – bu vaqt makondan qat’iy nazar mobil qurilmalar orqali oʻqish imkoniyatidir. Mobil ta’lim – bu joylashgan oʻrindan yoki oʻquvchilarning joylashuvining oʻzgarishidan cheklanmay mobil qurilmalar orqali elektron oʻqishdir. Shunday qilib, oʻquv jarayoni tashkiloti uchun zamon va makondan qat’iy nazar mobil ta’lim mobil texnologiyani alohida, hamda boshqa axborot va aloqa texnologiyalari bilan birgalikda qoʻllashni nazarda tutadi. Mobil texnologiyalar toʻxtovsiz keng tarqalib bormoqda. Qurilmalar bozorida bunday qurilmalarning koʻplab turlari namoyish etilgan. Odatda mobil qurilmalar deganda choʻntak komyuterlari, smartfonlar, planshetlar va mobil telefonlar tushuniladi, lekin odamlar kundalik faoliyatida ishlatuvchi boshqa har qanday ixchamlashtirilgan qurilmalar evaziga bu roʻyxatni kengaytirish mumkin. Mobil ta’lim odatda “tarkib boʻyicha yengil” deb hisoblanadi, va koʻproq oʻquvchilarga audiomaterillar yetkazib berishda, matnli xabarlar almashinuvida, soʻrovlarda qatnashishda, matnli chatlarda, konspekt qilish va koʻrishda ishlatiladi. Shuningdek, mobil ta’lim tarkibiga quyidagi talablar qoʻyiladi:
    Ixchamlilik – mobil ta’lib taribiy qismlari aloqadagi ehtimolli uzilishlarni inobatga olgan holda davomiylik boʻyicha qisqa boʻlishi lozim.
    Mikroergonomikaning yuqori darajadaligi – kichik ekranda ovoz va rasmlarning kichik hajmda va yuqori sifatli boʻlishi. Fayllarning kichik hajmdaligi yuklab olishning tezligini ta’minlaydi.
    Har joydalik – mobil oʻqitish tarkibidagi materillarni joylashgan joyidan qat’iy nazar hohlagan joyda olish mumkin. Mobil aloqa va mobil qurilmalar ta’minotchilarining ulkan qamrovi mobil ta’lim xizmatlaridan har joyda va siz uchun qulay paytda foydalanish imkoniyatini yaratib beradi.
    Talab boʻyicha foydalanishga ruxsat – tabiatan mobil qurilmalar oʻquvchilar uchun talab boʻyicha zarur paytda oʻzining maksimal yetkazib berish imkoniyatini ishga solib zaruriy tarkibdan foydalanishni ta’minlaydi. Mobil ta’lim – bu faqatgina nazariy ehtimollik emas ayni mavjud narsadir. Turli davlatlardan ishtirok etuvchilar va pedagoglar mobil qurilmalar yordamida keng marifiy resurslardan foydalanish imkoniga ega boʻladilar, axborotlarni muhokama qilish va axborotlarni boshqa oʻquvchilar bilan boʻlishishlari mumkin, hamkasblardan va oʻqituvchilardan madad olishlari shuningdek, samarali aloqani yoʻlga qoʻyishlari mumkin.
    Mobil ilovalar – mobil qurilmalarga (telefon. Kommunikator, smartfon va shunga oʻxshashlar) aniq bir platform ostida (Android, iOS, BlackBerry, HP webOS, Symbian OS, Samsung va Windows Mobiledan Bada) oʻrnatiladigan tarkibiy qism boʻlib u mobil serverga ulanadi va foydalanuvchi interfeysini boshqaradi. Quyida uchta eng mashhur OS lar keltirib oʻtilgan:
    1-oʻrin – Android tizimi (78%) – bu operatsion sistema Google dan. U bepul tarqatiladi, mobil qurilma uchun texnik parametrlar talablari minimal darajada. Bu xususiyatlar uni eng katta smartfon ishlab chiqaruvchilar ichida eng mashxuriga aylantirdi.
    2-oʻrin – Apple iOS (15.2%) - bu operatsion tizim mutlaaqo yopiq, chunki har bir mahsulot uchun haq toʻlash kerak. Ushbu platforma ishining yuqori sifatliligi va barqarorligi bilan ajralib turadi – bu shubhasiz uning ustun tomonidir. Undan tashqari u ishlatish uchun oson. Yana bir ustun jihati – xavfsizlik. Apple Store da barcha ilovalar sinchiklab tekshiriladi. Bu tizimning kamchiligi u faqat Apple qurilmalarida mavjud.
    3-oʻrin – Windows Phone (2.5%) – bu tizim Microsoft tomonidan ishlab chiqarilgan. U yuqorida keltirilgan tizimlar kabi unchalik mashxur emas, lekin koʻpchilik foydalanuvchilar WP liderlar kompaniyalar bilan raqobatlasha oladi deb hisoblashadi. Bunda interfeys juda qulay va noodatiy: vidjetlar oʻrniga “tirik (kafellar) plitkalar” (live tiles). Ular ekranda ilovalarni ochmasdan ma’lumotlarni koʻrsatib turishadi (masalan, taqvim, ob-havo va hkz.). Afzalliklariga asosan interfeysning tezligi va muammosiz ishlashi hisoblanadi.
    Hozirgi kunda mobil ilovalarning ulkan xilma-xilligi mavjud boʻlib ular ma’rifiy va noma’rifiy turlarga boʻlinadi.


    1. BOB. DASTURIY PLATFORMANING AFZALLIKLARI.

    Taxminan 10 yil oldin ingliz tilidagi pedagogik adabiyotlarda paydo bo‘lgan «mobile learning» (M-learning) va «mobile application» atamalari so‘nggi paytlarda mamlakatimizda tobora ko‘proq foydalanilmoqda. Ko‘pgina olimlar va pedagoglar axborot-kommunikatsiya texnologiyalari (AKT) yordamida ta’limning kelajagi aynan mobil aloqaning keng tarqalishiga, smartfon va iphonelarning ommalashishiga, ko‘plab ta’lim dasturlarining paydo bo‘lishiga bog‘liq ekanligiga ishonch hosil qildi. Shuningdek, ta’lim imkoniyatlari va sifatini kengaytiruvchi mobil aloqa va internetga simsiz ulanish narxini pasaytiradigan interfeys singari yangi innovatsion texnologiyalar, mobil aloqa va mobil internet keng miqyosda tarqalgan hamda foydalanish mumkin bo‘lib borayotganini ko‘rsatadigan bir qancha raqamlar buning yaqqol isbotidir. Hozirgi vaqtda ta’lim tizimini innovatsion texnologiyalar bilan ideal tarzda uyg‘unlashib borayotgani mobil ilovalarga bo‘lgan ehtiyojni kuchaytirmoqda.
    Bunday ilovalar o‘quv jarayonini informatsion, interaktiv va qiziqarli qilib tashkil qilish imkonini beradi. Hamda keng o‘quvchilar jamoasini o‘ziga jalb etib, yangi xizmatlarni joriy etish imkoniyatlariga yo‘l ochadi va o‘quvchilar jamoasi bilan mukammal muloqotning shakllanishiga yordam beradi. Bugungi zamonaviy jamiyatimizda internet va uning vositalariga bo‘lgan talab tobora kuchayib borar ekan, o‘z-o‘zidan ta’lim sohasida o‘quv jarayonining mazmunini boyitish va kengaytirish ishlarida mobil ilovalarning ahamiyati ham ortib boraveradi. Chunki mobil ilovalar o‘qtish tizimida o‘zgartirish ishlarini amalga oshirish bilan uni yangi bir bosqich pog‘onasiga olib chiqishga yo‘l ochadi. Bundan tashqari, bu yondashuv xalq ta’limi uchun ham, oliy ta’lim uchun ham va boshqa ta’lim muassasalarida an’anaviy ta’lim uchun ham, xususiy o‘qitish uchun ham birdek ishlaydi. Mobil ilovalarning ko‘magi bilan o‘rganish juda samarali bo‘ladi. Quyidagilar buning sababi sifatida ko‘rsatilishi mumkin: - texnikalar va dasturiy paketlar bir tizimga birlashtirilib, foydalanuvchi qurilmasidan boshqariladi. Boshqacha qilib aytganda, ta’lim dasturlari bir nechta sinf yoki kurslarni birlashtirishi mumkin, o‘quvchi yoxud talaba turli ilovalar va resurslardan foydalanishi shart emas; - vaqt, pul, kuchni tejash imkoniyati tug‘iladi. Ko‘pgina ta’lim dasturlari tushuntirish uchun vositalarni talab qiladi. Masalan, matematikani "barmoqlarda" yoki gitarasiz gitara darslarini tushuntirish qiyin. O‘quv ilovalari bunday vositalarni almashtirishi yoki muqobil bo‘lishi mumkin; - mobil ilovalar yordami bilan rivojlanish va dinamikani kuzatish ham qulay bo‘ladi. Elektron statistika taraqqiyotni kuzatish imkonini beradi, testlar esa o‘quv jarayonini nazorat qiladi. Shunday qilib, ta’lim muassasalari uchun arizalarni amalga oshirish mumkin. O‘quvchi yoki talabaning elektron kundaligi, dars davomat jadvali va boshqa vositalar talabaning dinamikasi va taraqqiyotini kuzatish ishlarini osonlashtiradi;
    - mobil ilovalarning asosiy afzalliklaridan biri — foydalanuvchi bilan interaktiv o‘zaro aloqa qilish imkoniyatini oshiradi;
    - ilovalar ehtiyoj va imkoniyatlarga moslashuvchanligi bilan ham qulaydir. Mobil ilova foydalanuvchisi sayohatda, ta’tilda, ish oralig‘idagi tanaffusda, xohlagan vaqtda o‘qishi-foydalanishi mumkin. Bu ulkan imkoniyatlarni ochadi, moslashtirish moslashuvchanlik va noyob taklifni beradi. Ta’lim faoliyati uchun mobil ilovalar nafaqat biznesga foyda olib keladi, balki foydalanuvchilarning o‘zlari uchun ham juda foydalidir. Ilovalarning samarali bo‘lishi uchun uning maqsad va vazifalarini aniq tushunish kerak. Keyin qanday xususiyatlarni amalga oshirish va nimani amalga oshirish kerakligini tushunish osonlashadi. Maktablar, universitetlar va boshqa rasmiy taʼlim muassasalari uchun oʻquv ilovalari tijorat tipidagi ilovalardan biroz farq qiladi. Ular talaba, o‘quvchiga yordamchi bo‘lib, ba’zi nuqtalarda o‘qituvchini almashtirishlari kerak. Odatda, ular quyidagi vazifalarni bajaradilar:
    talaba yoki o‘quvchiga qo‘shimcha ma’lumot va bilimlarni, shu jumladan, ilova bilan interaktiv aloqa orqali olish imkonini berish;
    axborot almashinuvini tezlashtirish, o‘qituvchi va talaba o‘rtasidagi o‘zaro aloqani yaxshilash;
    har bir ishtirokchi uning rivojlanishiga hissa qo‘shadigan ta’lim hamjamiyatini yaratish;
    baholash tizimini soddalashtirish va bilim ustidan nazoratni, qoida tariqasida, test va baholashning boshqa usullari orqali;
    o‘quv jarayonini modernizatsiya qilish, ko‘proq talaba yoki o‘quvchilarni jalb qilish va olingan ma’lumotlarni tushunishni soddalashtirish.


    1. BOB. TA’LIM UNUMDORLIGINI OSHIRISHDA MOBIL ILOVALARNING O‘RNI.

    Talabalar ma’lumotlari moduli har bir talaba haqida ularning ismi, manzili, yoshi va aloqa ma’lumotlari kabi barcha tegishli ma’lumotlarni saqlaydigan markazlashtirilgan ma’lumotlar bazasini taqdim etadi. Ushbu modul o‘qituvchilar va ma’murlar tomonidan talabalar ma’lumotlariga oson kirish imkonini beradi, bu vaqtni tejaydi va tashkiliylikni oshirishga yordam beradi. Davomat moduli real vaqt rejimida talabalarning shaxsan va onlayn davomatini kuzatib boradi. Bu xususiyat o‘qituvchilar va ma’murlarga talabalarning davomatini kuzatish va qo‘shimcha yordamga muhtoj bo‘lgan talabalarni aniqlash imkonini beradi. Davomat moduli shuningdek, ota-onalar va vasiylarni farzandlarining davomati haqida xabardor qilish uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan hisobotlarni yaratadi. Baholar moduli oʻqituvchilarga topshiriqlar, viktorinalar va testlar uchun oʻquvchilar baholarini yozib olish imkonini beradi. Ushbu modul o‘qituvchilar, ota-onalar va talabalar kirishi mumkin bo‘lgan o‘quvchilar baholarini saqlashning tartibli va xavfsiz usulini taqdim etadi. O‘qituvchilar, shuningdek, o‘quvchilar qo‘shimcha yordam yoki boyitish kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan sohalarni aniqlashga yordam berish uchun baholar modulidan foydalanishlari mumkin. Nihoyat, hisobot moduli har bir moduldan ma’lumotlarni to‘playdi va ma’murlar va o‘qituvchilar uchun hisobotlarni yaratadi. Ushbu hisobotlar talabalarning ishlashi, davomati va boshqalar haqida ma’lumot beradi, bu esa o‘qituvchilarga talabalar natijalarini yaxshilash uchun ma’lumotlarga asoslangan qarorlar qabul qilish imkonini beradi. Umuman olganda, bu modullar maktab maʼlumotlarini boshqarishda soddalashtirilgan, tartibli va maʼlumotlarga asoslangan yondashuvni taqdim etish orqali oʻqituvchilar, talabalar va maʼmurlar uchun koʻp afzalliklarni taqdim etadi. Talabalar ma’lumotlari, davomat qaydlari va baholarni markazlashtirib, Vedomost ortiqcha ma’lumotlarni kiritish zaruratini yo‘q qiladi va ma'lumotlar bir nechta joyda saqlanganida yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xato yoki nomuvofiqliklar xavfini kamaytiradi. Bu o‘qituvchilar va ma’murlar uchun vaqtni tejash va samaradorlikni oshirish, ularga dars rejalashtirish va talabalarni qo‘llab-quvvatlash kabi boshqa muhim vazifalarga e’tibor qaratish imkonini beradi. Vedomost samaradorlikni oshirishdan tashqari, talabalarning ishlashi va davomati haqida qimmatli ma’lumotlarni ham taqdim etishi mumkin. Bir nechta modullardan ma’lumotlarni to‘playdigan hisobotlarni yaratish orqali ma’murlar va o‘qituvchilar qaysi talabalar qo‘shimcha yordam yoki boyitish kerak bo‘lishi mumkinligini yaxshiroq tushunishlari va talabalar natijalarini yaxshilash uchun ma’lumotlarga asoslangan qarorlar qabul qilishlari mumkin. Umuman olganda, Vedomost tizimi maktablar uchun kuchli vosita boʻlib, samaradorlikni oshirish, qarorlar qabul qilish va oʻquvchilar uchun yaxshi natijalarga olib kelishi mumkin boʻlgan koʻplab afzalliklarni taqdim etadi.
    Vedemost tizimi foydalanuvchilar uchun bir qancha qulayliklarni taqdim etadi, jumladan, talabalar, professor-oʻqituvchilar va oliy taʼlim muassasalarining maʼmuriy xodimlari. Bu yerda ba’zi afzalliklari:
    1. Mavjudlik: Vedemost tizimi foydalanuvchilarga akademik yozuvlar va taraqqiyot hisobotlariga oson kirish imkonini beradi. Talabalar oʻz baholari, kurs kreditlari va davomat yozuvlari bilan istalgan vaqtda, istalgan joydan foydalanishlari mumkin.
    2. Samaralilik: Tizim oʻquv hujjatlarini yuritish va boshqarish bilan bogʻliq maʼmuriy jarayonlarni soddalashtiradi, bu esa oʻqituvchilarga talabalarning oʻquv yutuqlarini baholash va qayd etishni osonlashtiradi.
    3. Oshkoralik: Vedemost tizimi akademik baholash va baholashda shaffoflikni ta’minlaydi. Talabalar oʻzlarining ilmiy yutuqlari va ularni baholashda foydalaniladigan mezonlarni koʻrishlari mumkin, bu esa adolat va izchillikni taʼminlashga yordam beradi.
    4. Muloqot: Vedemost tizimi talabalar, professor-o’qituvchilar va ma’muriy xodimlar o’rtasidagi muloqotni osonlashtiradi. Foydalanuvchilar tizim orqali osongina xabarlar yuborishi va qabul qilishi, umumiy hujjatlarga kirishi va maʼlumot almashishi mumkin. Umuman olganda, Vedemost tizimi akademik baholash va yozuvlarni yuritishning foydalanuvchilarga qulay, samarali va shaffof vositalarini taqdim etib, oliy taʼlimda akademik muvaffaqiyat va samarali muloqotni rivojlantirishga yordam beradi.
    Oliy taʼlimda Vedemost tizimi talabalarning oʻquv dasturlari davomidagi akademik natijalarini qayd etish uchun ishlatiladi. Bu talabalarning baholari, kurs kreditlari, davomat va boshqa tegishli omillarni kuzatish va kuzatish uchun vosita bo'lib xizmat qiladi. Tizim odatda universitetning ma'muriy xodimlari va talabalarning ilmiy yutuqlarini baholash va qayd etish uchun mas'ul bo'lgan professor-o'qituvchilari tomonidan boshqariladi. Vedemost tizimi oʻqituvchilar va maʼmurlarga talabalarning oʻquv faoliyatini nazorat qilish, yaxshilashga muhtoj boʻlgan sohalarni aniqlash, fikr-mulohazalarni bildirish va universitetning akademik standartlari saqlanishini taʼminlashda yordam beradi. Bu talabalar, professor-oʻqituvchilar va maʼmuriy xodimlar oʻrtasida samarali muloqotni yoʻlga qoʻyishda muhim vosita boʻlib, akademik muvaffaqiyatni taʼminlashda hal qiluvchi rol oʻynaydi.
    Talabalarning oʻquv natijalarini qayd etuvchi standart Vedemostga qoʻshimcha ravishda, ayrim universitet va muassasalar Vedemostlarning qoʻshimcha turlarini ham talab qilishi yoki taklif qilishi mumkin. Mana bir nechta misollar:
    1. Til bilimi Vedemost: Vedemostning bu turi talabalarning xorijiy tillarni bilish darajasini qayd etadi. U o‘quvchining o‘qish, yozish, tinglash va nutqni bilish kabi til ko‘nikmalariga oid tafsilotlarni o‘z ichiga oladi.
    2. Kasbiy mahorat Vedemosti: Ushbu Vedemost talabalarning dasturiy ta'minot ko'nikmalari, etakchilik qobiliyatlari yoki amaliy mashg'ulotlar kabi professional ko'nikmalarini qayd etadi. Bu odatda ma'lum ko'nikmalarni ta'kidlaydigan kurslarni olgan talabalar yoki kasbiy yoki texnik darajalarni oluvchilar uchun talab qilinadi.
    3. Stajirovka vedemosti: Bu Vedemost talabalarning amaliyot tajribasini yozib oladi. Unda talabalar stajirovka oʻtkazgan tashkilotlar tafsilotlari, amaliyot muddati, oʻrgangan koʻnikmalari va bajargan loyihalari kiradi.
    Vedemostning har bir turiga qoʻyiladigan talablar universitet yoki muassasa siyosati va taʼlim dasturiga qarab farq qilishi mumkin. Talabalar qanday turdagi Vedemostlar zarurligini va har bir Vedemostda talab qilinadigan maʼlumotlarning hajmini aniqlash uchun akademik maslahatchilari yoki maʼmurlari bilan maslahatlashishi kerak.

    Xulosa
    Xulosa qilib aytish mumkinki, mobil ilovalardan fanlarni o‘qitishda foydalanish professor-o‘qituvchilar va talabalar uchun keng imkoniyatlar ochib beradi. Mobil ilovalar asosida ta’lim muassasalarida o‘quv jarayonini tashki qilish o‘quv materiallarini fanning so‘ngi yutuqlari asosida tezkor tarzda yangilab borish bilan bog‘liq bir qator yangiliklar tug‘diradi. Ta’limni mobil ilovalar asosida o‘qitish ko‘proq ta’limning individuallashishiga olib keladi. Buning natijasida talaba o‘zini mustaqil izlanishi natijasida induvudual ishlash qobiliyati rivojlanadi, o‘zlashtirish ko‘rsatkichlari rivojlanadi. Mobil ilovalar tarkibiga kiritilgan nazorat ishlari talabani o‘zlashtirish jarayonini monitoringini olib borishi bilan amaliy ahamiyatga egadir. Bugungi zamonaviy jamiyatning zamonaviy ta’lim tizimi uchun yaratilgan yoxud yaratiladigan mobil ilovalari — ta’lim dasturlari talaba yoki o‘quvchi va ta’lim muassasasi o‘rtasidagi o‘zaro aloqani sezilarli darajada oshiradi. Nazorat soddalashtiriladi, o‘quv jarayoni yanada qiziqarli, oson va qulayroq bo‘ladi, bilimlar bazasini tizimlashtirish esa uni o‘z vaqtida yangilash imkonini beradi. Bulardan tashqari, boshqariladigan interaktiv mustaqil ta’lim tamoyiliga asoslangan mobil ta’lim ta’limning yangi shaklining dunyoga kelishiga sabab bo‘ladi. Bu esa AKTning o‘quvchilar va talabalarning kognitiv va ijtimoiy faoliyatiga halokatli ta’sirini bartaraf etishga yordam beradi.

    Download 266,14 Kb.
    1   2   3   4




    Download 266,14 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Mobil ilovalarni yaratish texnologiyalari

    Download 266,14 Kb.