132
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU
Farg‘ona filiali “Al-Farg‘oniy avlodlari”
elektron ilmiy jurnali ISSN 2181-4252
Tom: 1 | Son: 1 | 2024-yil
"Descendants of Al-Farghani" electronic scientific
journal of Fergana branch of TATU named after
Muhammad al-Khorazmi. ISSN 2181-4252
Vol: 1 | Iss: 1 | 2024 year
Электронный научный журнал "Потомки Аль-
Фаргани" Ферганского филиала ТАТУ имени
Мухаммада аль-Хоразми ISSN 2181-4252
Том: 1 | Выпуск: 1 | 2024 год
https://al-fargoniy.uz/
E0 algoritmlari kabi xavfsizlik darajasini ta’minlasada,
buning uchun kichik qurilma imkoniyatini talab qiladi.
Grain algoritmi 80 bitli kalitlar va 64 bitli IV
dan foydalanadi. Ushbu algoritmni 1 bit/siklda amalga
oshirish uchun 1294 GE va 16 bit/siklda amalga
oshirish uchun esa 3239 GE talab qilinadi. Dasturiy
kо‘rinishda
amalga oshirishda, 1 bit/sikl holatni
ifodalash 778 bayt kod hajmiga teng bо‘lib, shifrni
sozlash uchun 107366 sikl va natijani chop etish uchun
617 sikl talab qiladi.
Trivium
shifrlash algoritmi ham ikkinchi
guruhga tegishli algoritm bо‘lib, eSTREAM
konkursining finalisti hisoblanadi va u LWC (ISO/IEC
29192-3:2012) uchun standartlashtirilgan.
Ushbu
algoritmni loyihalovchilari oqimli shifrlarni qanday
qilib
uning
xavfsizligi,
tezkorligi
va
moslashuvchanligini yо‘qotmasdan soddalashtirish
mumkin degan savolga javob topishga harakat qilgan.
Ushbu algoritm sinxronlashgan turga tegishli bо‘lib, 80
bitli kalitlar va 80 bitli IV dan foydalanadi. Ushbu
algoritmda uchta SHR mavjud bо‘lib, ular algoritmda
nozichiqlikni ta’minlab bergan.
Qurilma kо‘rinishda
ushbu algoritmni amalga
oshirish uchun standart CMOS (Complementary
metal-oxide semiconductor) texnologiyasida 2017 GE
talab qilingan bо‘lsa, talabga kо‘ra C2MOS
texnologiyasida amalga oshirish uchun 749 GE talab
qilingan.
О‘zi – sinxronlashuvchi oqimli shifrlar sanoat
uchun
sinxronlashgan
algoritmlar
kabi
zarur
hisoblanmasligini yuqoridagi tahlil natijalari kо‘rsatib
о‘tildi. Xavfsiz sinxronlashgan shifrlar о‘rnatilgan
shifrlar uchun asosiy tanlov hisoblanadi. Oqimli
shifrlarda esa nochiziqli funksiya muhim hisoblanib,
algoritm
bardoshligini
ta’minlashda
muhim
omildir.Autentifikatsiyalash
imkoniyatiga ega shifrlar
ham muhim bо‘lgan autentifikatsiya teglarini taqdim
qiladi. Biroq, ushbu shifrlash sxemalari qator
hujumlarga bardoshsiz bо‘lib, ularni yaratishdagi
asosiy tо‘siqlardan biri hisoblanadi.
Shuning uchun
mazkur muammoni bartaraf etishda odatda “shifrlash-
keyin-MAC” sxemasidan keng foydalaniladi va bu
odatiy autentifikatsiyalash imkoniyatiga ega shifrlarga
qaraganda bardoshli xavfsizlikni taqdim qiladi.
III. Natijalar.
