131
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU
Farg‘ona filiali “Al-Farg‘oniy avlodlari”
elektron ilmiy jurnali ISSN 2181-4252
Tom: 1 | Son: 1 | 2024-yil
"Descendants of Al-Farghani" electronic scientific
journal of Fergana branch of TATU named after
Muhammad al-Khorazmi. ISSN 2181-4252
Vol: 1 | Iss: 1 | 2024 year
Электронный научный журнал "Потомки Аль-
Фаргани" Ферганского филиала ТАТУ имени
Мухаммада аль-Хоразми ISSN 2181-4252
Том: 1 | Выпуск: 1 | 2024 год
https://al-fargoniy.uz/
shifrlash algoritmidir. Bu algoritm, asosan, kalitni
aralashtirish va ma’lumotlarni shifrlash jarayonlarini
tezkor amalga oshirishga mo‘ljallangan bo‘lib, dasturiy
vosita ko‘rinishida amalga oshirish uchun juda
qulaydir. Rabbitning yuqori ishlov berish tezligi uni
Internet protokollari, jumladan, video streaming,
o‘yinlar va boshqa katta hajmdagi ma’lumotlarni
yuborish talab etiladigan muhitlar uchun ideal tanlovga
aylantiradi
.
Ushbu algoritm о‘rnatiluvchi tizimlar
CyasSLdagi kriptografik algoritmlar rо‘yxatiga
kiritilgan va ISO/IEC 18 033-4:2011 tarkibida
standartlashtirilgan.
Ushbu algoritm zamonaviy protsessorlar uchun
mos bо‘lgan sodda va asos amallardan tashkil topgan.
Ushbu algoritm NFSR va S – jadvalga asoslanmagan
kuchli chiziqsizlikni ta’minlaydi. Ushbu algoritmda
nochiziqlik xaotik xarita asosida ta’minlangan. Rabbit
algoritmi, yuqori tezlik va effektivlikka ega bo‘lgan
sinxron oqimli shifrlash algoritmi sifatida, 128 bitlik
kalit va 64 bitlik IV (Initialization Vector) dan
foydalanadi.
Bu
xususiyatlar
uni
zamonaviy
kriptografik talablarga javob beradigan qiladi. Ushbu
algoritmni 1.7 Gs bо‘lgan Pentium 4 muhitida amalga
oshirish uchun 1976 bayt talab etiladi va 486 sikl
kalitni о‘rnatish va bir baytni shifrlash uchun 5.1 sikl
talab qilinadi. Ushbu algoritm qurilmalar uchun mos
bо‘lib, 3800 GE talab qiladi. Amaliy buzulishga olib
keluvchi hujum (Practical fault) о‘rtacha 128-256 ta
buzilishni talab qiladi va tо‘liq ichki holatni tiklash
uchun 241.6 baytli jadval talab qilinadi hamda bu 238
qadamni о‘z ichiga oladi.
HC
shifrining ikki kо‘rinishi: HC-128 va HC-
256 [9] mavjud bо‘lib, ular mos ravishda 128 va 256
bitli kalit va 128 bitli IV dan foydalanadilar. Ushbu
shifr ikkita katta jadvaldan iborat bо‘lib, ularning har
biri 32 bitli 512 ta elementdan iborat va 32 – bitli
sо‘zlar sifatida qaraladi. Har bir qadamda holat
nochiziqli
qayta
aloqali
funksiya
yordamida
yangilanadi va nochiziqli filtr funksiyadan 32 bitli
natija chiqariladi. Ushbu algoritm parallel hisoblash
muhiti va mikroprotsessorlar uchun mos hisoblanadi.
Ushbu algoritm ham о‘rnatilgan tizimlar uchun
foydalaniladigan CyasSL kriptografik kutubxonasida
mavjud.
Ushbu algoritm jadvalga asoslangani bois, katta
ma’lumotlarni shifrlash uchun dasturiy kо‘rinishda
amalga oshirishga qulay. Biroq, ushbu algoritmni
qurilmada amalga oshirish murakkab bо‘lib, 52 400
GE imkoniyatini talab etadi. Ushbu algoritmga
qaratilgan kо‘zga kо‘ringan tahlil amalga oshirilmagan
va
u
shuning
uchun
xavfsiz
deb
qaraladi.
Mualliflarning ta’kidlashicha kalit ketma-ketligining
davri 2
256
dan katta.
