|
Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnalogiyalari universiteti tekshirdi: Dexkonov Oybek
|
| Sana | 27.07.2024 | | Hajmi | 1,18 Mb. | | #268794 |
Bog'liq ANVAR ABDURRAZZOQOV MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNALOGIYALARI UNIVERSITETI TEKSHIRDI:Dexkonov Oybek BAJARDI:ABDURAZZOQOV ANVAR GURUH:650-21 Antropogen ta'sirlar
Inson faoliyati natijasida yuzaga keladigan va tabiiy muhitga salbiy ta'sir ko'rsatadigan turli xil o'zgarishlar antropogen ta'sirlar deb ataladi. Bu jarayon yer yuzida ekologik muammolarning kelib chiqishiga sabab bo'ladi.
Havo ifloslanishi
Sanoat chiqindilari
Sanoat korxonalaridan chiqadigan gazlar va chang zarralar havo ifloslanishining asosiy sabablaridan biri.
Transport vositalari
Avtomobillar, samolyotlar va boshqa transport vositalarining chiqindilari havo ifloslanishiga hissa qo'shadi.
Maishiy faoliyat
Uy-joy va boshqa binolardagi isitish tizimlaridan chiqadigan havoga zararli moddalar havo ifloslanishiga olib keladi.
Suv ifloslanishi
Sanoat oqava suvlari
Sanoat korxonalaridan chiqadigan oqava suvlar oqimlar va suv havzalarini ifloslantirib yuboradi.
1 2
Maishiy chiqindilar
Aholining maishiy faoliyati natijasida hosil bo'ladigan chiqindilar suvlarni ifloslantirish manbayi bo'ladi.
3
Kimyoviy o'g'itlar
Qishloq xo'jaligi ekinlarida ishlatiladigan kimyoviy moddalar oqib tushib, suvni ifloslantirib yuboradi.
Tuproq ifloslanishi
Zararli chiqindilar
Sanoat, qishloq xo'jaligi va maishiy faoliyatda hosil bo'ladigan zararli chiqindilar tuproqni ifloslantirishi mumkin.
Radioaktiv chiqindilar
Atom energetikasi korxonalaridan yoki yadroviy tajribalar natijasida paydo bo'lgan radioaktiv chiqindilar tuproqni ifloslantirib, ekologik muammolarni keltirib chiqaradi.
Og'ir metallar
Sanoat chiqindilari tarkibidagi og'ir metallar tuproqning unumdorligini pasaytiradi va insonlar salomatligiga zarar yetkazadi.
Shovqin ifloslanishi
Sanoat obyektlari
Zavodlar, fabrikalar va boshqa korxonalardan tarqalgan shovqinlar muhitni ifloslantiradi.
Transport vositalari
Avtomobillar, samolyotlar va poezdlarning yurish-turishi bilan bog'liq shovqinlar hayotiy faoliyat uchun salbiy ta'sir ko'rsatadi.
Qurilish ishlari
Qurilish-ta'mirlash faoliyati natijasida yuzaga keladigan shovqinlar va tebranishlar muhit uchun zararlidir.
Biologik xilma-xillikning kamayishi
1
Yashash muhitining buzilishi
Inson faoliyati natijasida qishloq xo'jaligi, sanoat va urbanizatsiya tufayli yashash muhiti yo'q bo'lib bormoqda.
2
Turlarning yo'qolishi
Yashash muhitining yo'qolishi tufayli turli o'simlik va hayvon turlarining soni kamayib bormoqda.
3
Ekologik muvozanatning buzilishi
Biologik xilma-xillikning kamayishi ekotizimlar muvozanatini buzshajar, bu esa tabiiy muhitga salbiy ta'sir ko'rsatadi.
Iqlim o'zgarishi
Issiqlik ta'siri
Karbonat angidrid (CO₂) miqdorining oshishi
Atmosferadagi ozondagi o'zgarishlar
Asosan insonlarning issiqlik energiyasi va xloroftoruglerodarlar (CFC) yutilishidan kelib chiqadi.
Foydali qazilma yoqilg'ilarning keng miqyosda yondirilishi tufayli yuzaga keladi.
Sanoat va transport vositalarining chiqindilari tufayli paydo bo'ladi.
Ozon qatlamining buzilishi
1
CFClarning tarqalishi
Sanoatda va maishiy uskunalarda ishlatilgan xloroftoruglerodarlar atmosferaga chiqarib yuboriladi.
2
Ozon qatlamining o'zgarishi
Atmosferadagi ushbu moddalar ozon qatlamiga zarar etkazib, uning qalqib chiqishi va yupqalashishiga olib keladi.
3
Zararli nurlarning kuchayishi
Ozon qatlamining buzilishi yer yuzasiga zararli ultrabинафша nurlarning ko'proq kirish imkonini beradi.
Xavfli chiqindilarni boshqarish
Saralash va yig'ish
Chiqindilarni turlariga ajratish va yig'ish, uni ekologik xavfsiz saqlash uchun muhimdir.
Qayta ishlash
Chiqindilarning qayta ishlash mumkin bo'lgan qismlarini qayta ishlash, ularni qayta foydalanishni ta'minlaydi.
Xavfsiz yo'q qilish
Xavfli chiqindilarni o'zlashtirish uchun xavfsiz usula rlar olib borish juda muhim.
O'zini-o'zi tiklash
Ekologik tizimlarni tiklash
Buzilgan ekotizimlarni qayta tiklash orqali ularning o'zini-o'zi tiklash imkoniyatini yanada oshirish mumkin.
1 2
Yoshil maydonlarni kengaytirish
Yangi daraxtlar va yashil hududlarni barpo etish orqali tabiiy muhitni qayta tiklash mumkin.
3
Atrof-muhit sog'liqlini yaxshilash
Ifloslanish darajasini kamaytirish hamda uning oldini olish orqali atrof- muhit sog'lig'ini qayta tiklash mumkin.
|
| |
