• Qisqacha nazariya
  • Butun tur - int
  • Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiylari universiteti




    Download 203,02 Kb.
    bet1/8
    Sana05.01.2024
    Hajmi203,02 Kb.
    #130700
      1   2   3   4   5   6   7   8
    Bog'liq
    Dilobar MT 1


    MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYLARI UNIVERSITETI



    Labaratoriya ishi


    MAVZU : MA’LUMOTLARNI ODDIY SOZLANGAN TURLARI
    Bajardi: 060-21-guruh talabasi
    Normanova Dilobar

    Toshkent 2023
    1-Tajriba ishi. "MA’LUMOTLARNI ODDIY SOZLANGAN TURLARI"


    Ishdan maqsad: Ma’lumotlarni oddiy turlarini o‘rganish va ularni tadqiq qilish.


    Qo‘yilgan masala: C++ tilida butun, haqiqiy, belgili, mantiqiy turdagi ma’lumotlarni e’lon qilish va ularga doir misollarni dasturini ishlab chiqish .


    Ish tartibi:

    • Tajriba ishi tavsifini o‘rganish;

    • Berilgan topshiriqni dasturi algoritmini ishlab chiqish;

    • S++ tilida dasturni yaratish;

    • Dasturni ishlatish;

    • masalani yechish;

    • xisobotni tayyorlash.
      1. Qisqacha nazariya


    Ko‘plab dasturlash tillarida ma’lumotlar bazaviy va keltirilgan turlarga ajratiladi. Ma’lumotlarni turlarini quyidagi rasmdagidek klassifikatsiyalash mumkin.

    Ma’lumotlarning ixtiyoriy turi qiymatlar sohasi va ular ustida bajarilishi mumkin bo‘lgan amallar orqali tavsiflanadi. void kalit so‘zi xech qanday tipga ega emaslikni anglatadi. Bunday tipdagi funksiyalar xech qanday tipdagi qiymat qaytarmasligini bildiradi.


      1. Butun tur - int


    Mazkur tur butun sonlar to‘plamini qandaydir qism to‘plami bo‘lib, uning o‘lchami mashina, ya’ni EHM konfiguratsiyasiga bog‘liq ravishda o‘zgarib turadi. Agar butun sonni mashinada tasvirlash uchun p ta razryaddan foydalanilsa (bunda qo‘shimcha koddan foydalanilganda), u holda x butun sonning qiymat qabul qilish oralig‘i quyidagicha bo‘lishi zarur, ya’ni quyidagi shartni qanoatlantirishi lozim: -2 n-1<= x< 2 n-1.
    Mazkur turga kiruvchi sonlar ikkitaga bo‘linadi: ishorali (signed) va ishorasiz (unsigned). Ularning har bir uchun mos ravishda qiymat qabul qilish oralig‘i mavjud:
    a) ishorasiz sonlar uchun (0..2n-1);
    b) ishoralilar uchun (-2N-1.. 2N-1-1).
    Butun sonlar ustida turli matematik amallarni bajarish mumkin. Butun sonlar yana solishtirish amallarini xam bajarish mumkin, ya’ni ==, !=, <, <=, >, >= operatorlar bilan binar amallarni ham bajarish mumkin. Ammo bu operatsiyalarning natijalari int turiga kirmaydi, ular bool turiga kiradi.
    Butun qiymat qabul qiluvchi o‘zgaruvchilarni e’lon qilish uchun int, short int, long int xizmatchi so‘zlaridan foydalanish mumkin. Butun qiymatli turlarning barchasi quyidagi jadvalda keltirilgan:

    Tur ko‘rinishi

    Mazkur turli o‘zgaruvchining qabul qiladigan qiymatlar oralig‘i

    O‘zgaruvchining kompyuter xotirasidan egallaydigan joyi

    short int

    signed: -32768 ... 32767
    unsigned: 0 ... 65535

    2 bayt

    int

    signed: -2147483648 ... 2147483647
    unsigned: 0 ... 4294967295

    4 bayt

    long int

    signed: -2147483648 ... 2147483647
    unsigned: 0 ... 4294967295

    4 bayt

    Bu sanab o‘tilgan turlar o‘zlarining qiymatlar qabul qilish oralig‘i va xotiradan egallagan joyining katta yoki kichikligi bilan farklanadi. Shuning uchun, o‘zgaruvchilarning qabul kiladigan qiymatlarini katta yoki kichikligiga karab, yukoridagi turlardan mosini tanlash maksadga muvofikdir. Yuqoridagi tiplarni signed (ishorali), unsigned (belgisiz) kalit so‘zlari bilan modifikatsiyalash mumkin. Bunda belgili tip uchun ajratilgan joyning eng chap biti ishora uchun, qolgan bitlar qiymatlarni saqlash uchun ishlatiladi, ya’ni 0 – plyus, 1- minus. Belgisiz tiplarda esa barcha bitlar qiymatlarni saqlash uchun ishlatiladi.


    Masalan:

    Short
    short int
    signed short
    signed short int
    unsigned short
    unsigned short int
    int
    signed int
    unsigned
    unsigned int
    long
    long int
    signed long
    signed long int
    unsigned long
    unsigned long int

    Berilgan m va n butun sonlari ustida quyidagi arifmetik amallar bajarish dasturini ko‘rib chiqaylik: mn,m-n,m*n.
    #include
    using namespace std;
    int main()
    {
    int m,n;
    cin>>m>>n;
    int k1=m+n;
    int k2=m-n;
    int k3=m*n;
    cout<
    system("PAUSE");
    }



    Download 203,02 Kb.
      1   2   3   4   5   6   7   8




    Download 203,02 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiylari universiteti

    Download 203,02 Kb.