|
Muhammad al-xorzmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti urganch filiali
|
| bet | 4/6 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 444,65 Kb. | | #228452 |
Bog'liq mobiliFunksional turlar, funksiyalarni, funksiyaning parametri yoki qaytardigan qiymati sifatida qarash mumkin
Lambda ifodalari, agar siz kod bloklarini atrofida minimal boilerplate yordamida o’tkazib yuborsangiz
Data klasslar, turli qiymatli qiymatli o’zgarmas obyektlarni yaratish uchun qisqacha sintaksisni taqdim etadi
Funktsional uslubdagi ob’ektlar va to`plamlar bilan ishlash uchun standart kutubxonada boy API to’plami
Kotlin sizni funksional uslubda dasturlash imkonini beradi, ammo uni majburiy ijro etmaydi. Va, albatta, interfeyslar va sinf iarxiyasiga asoslangan Framework bilan ishlash, Java kabi, juda oson. Kodni Kotlin-da yozganda, siz obyektga yo’naltirilgan va funktsional yondashuvlarni birlashtira olasiz va o’zingiz hal qilmoqchi bo’lgan muammoning yechimiga mos keluvchi vositalardan foydalanishingiz mumkin.
Mаvzuning dolzаrbligi. Hоzirgi kundа Rеspublikаmiz bаrchа sеktоrlаri о’zining mobil ilovalаri, аxbоrоt tizimlаrini yаrаtish vа uni аmаldа qо’llаsh ishlаri kеskin yuqori darajada оlib bоrilmоqdа. Bu mobil ilovani yаrаtish kо‘plаb oliy ta’lim muassasalari uchun qulаy vа kаttа imkоniyаtlаr yаrаtаdi. Shu nuqtаinаzаrdаn bаjаrilgаn ish mаvzusi dоlzаrbdir. Vaqtni tejagan holda, qisqa muddat ichida kerakli adabiyotlarimizni, xorijiy tildagi asarlani elektron variantda toppish imkoniyatini yaratish masalasi ko‘pgina soha vakillariga qulaylik tug‘diradi
Matnni kiritish va o'zgartirish uchun foydalanuvchi interfeysi elementi. Tahrirlash matni vidjetini belgilaganingizda, atributni ko'rsatishingiz kerak R.styleable.TextView_inputType . Masalan, oddiy matn kiritish uchun inputType-ni “matn” qilib belgilang:
android:id="@+id/plain_text_input"
android:layout_height="wrap_content"
android:layout_width="match_parent"
android:inputType="text"/>
Kirish turini tanlash ko'rsatiladigan klaviatura turini, qabul qilinadigan belgilarni va tahrirlash matnining ko'rinishini sozlaydi. Misol uchun, agar siz noyob pin yoki seriya raqami kabi maxfiy raqamni qabul qilmoqchi bo'lsangiz, inputType ni "numericPassword" ga o'rnatishingiz mumkin. "numericPassword" inputType faqat raqamlarni qabul qiladigan tahrir matniga olib keladi, diqqat markazida bo'lganda raqamli klaviaturani ko'rsatadi va maxfiylik uchun kiritilgan matnni niqoblaydi.
Boshqa sozlamalar misollari uchun Matn maydonlari qoʻllanmasiga qarang R.styleable.TextView_inputType.
Shuningdek, foydalanuvchi TextWatchertahrirlash matniga a qo'shish orqali matnni o'zgartirganda, siz qayta qo'ng'iroqlarni qabul qilishingiz mumkin. Bu, masalan, o'zgartirishlar kiritilganda avtomatik saqlash funksiyasini qo'shmoqchi bo'lsangiz yoki foydalanuvchi kiritish formatini tasdiqlasangiz foydali bo'ladi. Usul yordamida.sizmatnkuzatuvchisiniqo'shasiz TextView#addTextChangedListener. Bu vidjet matnni avtomatik oʻlchamda qoʻllab-quvvatlamaydi.
Axborot texnalogiyalari sohasida ta'lim tizimini ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish maqsadida umum ta'lim maktablari o'quvchilarida mobil ilovalar yaratish konikmalarini shakllantirish ishlarini olib borish zarur. Chunki bugungi kunda insonlarni hayotida mobil qurilmalar juda katta axamiyatga ega bo'lib qoldi. Shunday ekan mobil ilovalarga bo'lgan extiyoj o'z-o'zidan ortadi. Mobil ilovalar - smartfon va planshetlar kabi mobil qurilmalar uchun ishlab chiqilgan dasturiy ta'minot. Ular mobil qurilmalarni funktsiyali va qiziqarli miniatyura kuchlariga aylantiradi. Ba'zi qurilmalar ishlab chiqaruvchilarining ayrim uyali ilovalari yoki ular bilan bog'langan uyali aloqa provayderlari bilan oldindan o'rnatilgan bo'ladi. Ko'pgina onlayn ob'ektlar mobil veb-saytlar va mobil ilovalarga ega. Umuman olganda, farq bir maqsadga qaratilgan: App odatda mobil veb-saytga qaraganda kichikroq bo'ladi, ko'proq interaktivlik taklif qiladi va mobil qurilmada ishlatish oson va intuitiv ravishda yanada aniqroq ma'lumotlarni taqdim etadi. Mobil ilovalarni ishlab chiquvchi ishlaydigan operatsion tizim uchun maxsus dastur yaratadi. Masalan, IPad uchun mobil ilovalar Apple IOS-da ishlaydi, ammo Google Android emas. Apple ilovasi Android telefonida ishlamaydi va aksincha. Ko'pincha, ishlab chiquvchilar har birining versiyasini yaratadilar. Masalan, Apple do'konidagi mobil ilova Google Play da ham android versiyasiga ega bo'lishi mumkin.
Axborotlarni saqlashning eng qadimiy usullaridan biri yozuv hisoblanadi. Qadimgi odamlar yashagan g'orlar devorlaridagi rasm va yozuvlar buning yaqqol isbotidir. Yozuv texnologiyasi asrlar davomida deyarli o'zgarmadi. Faqatgina yozish vositalari takomillashib bordi. Avval toshlarga o'yib yozilgan bo'lsa, keyinchalik turli bo'yoqlar yordamida yozildi. Xayvon terilariga ishlov berish natijasida toshlarga emas, teriga yozish yo'lga qo'yildi. Qog'oz ishlab chiqarilishi bilan yozish yanada qulaylashdi. Shu bilan birga yozuv quroli xam takomillashib bordi. Yozish uchun toshlar, turli mo'yqalam, qamish-perolar, g'oz patlaridan foydalanildi. Patlar o'rnini peroli ruchkalar, ularni avtoruchkalar, avtoruchkalar o'rnini esa yozuv mashinkalari egalladi. Lekin asosiy jarayon - matnga o'zgartirish kerak bo'lsa uni qaytadan yozish zarurligi o'zgarmadi. Bu juda ko'p kuch va mehnat talab qiladi. Kompyuterlar matn yozish texnologiyasini tubdan o'zgartirib yubordi. Matnlarni yozish, saqlash, qayta ishlash, qog'ozga chop etish kabi ishlarni bajarishga mo'ljallangan ko'plab dasturlar yaratildi. Bu dasturlar asosan ikki turga bo'linadi: matn muharrirlari va matn protsessorlari. Ularning asosiy farqi kompyuterga kiritilgan matnning ko'rinishiga bog'liq. Matn muharriri kompyuterda eng ko'p ishlatiladigan dasturlar qatoriga kiradi. Ixtiyoriy rusumli kompyuterlar uchun matn muharrirlari yaratilgan. Xatto bir rusumli kompyuter uchun yaratilgan o'nlab matn muharrirlarini ko'rsatish mumkin. Masalan, Pravets kompyuterlarida "RED", "Volna", "Punktir", IBM kompyuterlarida "WD", "Foton", "Leksikon" va xokazo.Deyarli barcha matn muharrirlari quyidagi asasiy vazifalarni bajaradi: Matn muharrirlarida asosan matnning mazmuniga etibor beriladi. Ularda matnning ekrandagi va qog'ozdagi ko'rinishi (bezagi) unchalik ahamiyatga ega bo'lmaydi.Matn muharrirlari yordamida matn fayllari xosil qilinadi. Unda faqat kiritilgan matn belgilarining kodlari saqlanadi. Shuning uchun bir matn muharririda xosil qilingan matnni boshqa matn muharririda qiyinchiliksiz qayta ishlash mumkin bo'ladi. Matn protsessorlari matnning faqat mazmuni emas, balki tashqi ko'rinishi xam katta axamiyatga ega bo'lganda qo'llaniladi. Matn protsessorlari matnning tashqi ko'rinishiga ta`sir etish imkoniyatiga ega. Masalan, matnga turli rasm va jadvallar joylashtirish, belgilarning o'lchami, rangi va ko'rinishlarini o'zgartirish va xokazo.
Mobil dasturlashni asosan 2 ta guruxga bo'lishimiz mumkun. Sababi mobil qurilmalarimiz asosan 2 ta operatsion tizimda ishlaydi. Demak ular IOS va Android. Bu operatsion tizimda ishlaydigan mobil qurilmalarga ilovalar tayyorlash uchun aloxida ko'dlar yoziladi. Mobil ilovalar Androidga Java, Kotlin dasturlash tillarida yozilsa IOS ga esa Swift hamda Objectivi-C dasturlash tillaridan foydalaniladi.
Mobil ilovalarni yaratmoqchi bo'lgan dasturchilar uchun ko'plab dasturiy vositalar ishlab chiqilmoqda. Ushbu vositalar orasida so'nggi paytlarda o'z imkoniyatlari bilan ajralib turadigan Flutter ham bor.
Flutter - bu Google tomonidan yaratilgan ochiq manbali dasturiy ta'minotni ishlab chiqish to'plami. U Android, IOS, Windows, Mac, Linux, Google Fuchsia va veb-dasturlarni bitta kod bazasidan ishlab chiqish uchun ishlatiladi. Flutter dasturiy vositasi Dart dasturlash tilida ishlaydi.
Dart - Google kompaniyasi tomonidan, umumiy qo'llanish uchun yaratilingan dasturlash tilidir. U asosan veb dasturlar yaratish uchun mo'ljallangan bo'lib(ham mijoz, ham server tomon uchun), shu bilan birga mobil ilovalar ham yaratish mumkin.Dart - obyektga yo'naltirilgan dasturlash tilidir. Dart tilidagi barcha qiymatlar obyektlardan iborat.Dart dasturlash tili rivojlanishida ko'p yillik tarixga ega bo'lgan dasturlash tillarini ta'siri katta, bular, Smalltak, Java, JavaScript. Dart dasturlash tilining sintaksisi C dasturlash tiliga o'xshash.Dart dasturlash tili bilan ishlash uchun Dart SDKni o'rnaish kerak bo'ladi. Buning uchun, https://Dart.dev/tools/sdk/archive shu manzildan Dart SDKsini zip-arxivini yuklab olish va uni arxivdan chiqarish kerak. Dart SDKni yuklab olish sahifasida Windows, Linux va MacOS operatsion tizimlari uchun paketlar mavjud.Deylik, Dart SDkni C:\Dart-sdk manziliga arxivdan chiqardik. Agar arxivdan chiqarilgan papkadagi bin papkasiga kirsak, u yerda Dart.exe dasturini ko'rishimiz mumkin.Dart dasturlash tilida yaratilingan har qanday dastur main funksiyasi ega bo'lishi kerak. Bu funksiya void tipiga ega bo'lishi zarur, va u hech qanday kiruvchi parametrlarni qabul qilmaydi. Shu sababli main funksiyasidan so'ng bo'sh qavslar yoziladi.Funksiya tanasi figurali qavslar ichiga yoziladi. Yuqoridagi main funksiyasi ichida print() funksiyasi chaqirilgan, u o'z navbatida, konsolga qandaydir qatorni chiqaradi. Dart dasturlash tilida dasturlar asosan Android Studio, IntelliJ IDEA va Visual Studio Code utilitalari yordamida yoziladi.
Bundan tashqari Dart dasturlash tilida ishlash uchun online muharrir ham mavjud va buni qulay tomoni shundagi kompyuteringizga qo'shimcha dasturlar hamda paketlar o'rnatish zarur emas. Online muharrirdan fodalanish uchun https://dartpad.dev saytiga kiriladi va 1-rasmdagi web sahifa ochiladi.
1-rasm
Online muharrirni ishga tushurganimizdan so'ng biz void main() nomli funksiyani ichiga ko'd yozishdan boshlaymiz. Dart dasturlash tili yordamida biz masalalarni yechilishini ko'rib o'tamiz:
1.1 dan 99 gacha bo'lgan sonlarning o'rtacha qiymatini toping ?
|
| |
