|
Muhammed al-xorezmiy atindaǵi tashkent informatsiya texnologiyalari universiteti nókis filiali
|
| bet | 6/6 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 408,85 Kb. | | #244101 |
Bog'liq Seytnazarova Gulnaz Kompyuter TarmoqlariMarshrutlaw kestesi qawipsizligi
Marshrutlaw kesteleriniń pútinligi qawipsiz marshrutlaw ushın júdá zárúrli bolıp tabıladı. Marshrutlaw kestelerine ruxsat etilmegen ózgertiwler trafikning nadurıs jóneltiriliwine yamasa tutılıwına alıp keliwi múmkin.
Marshrutlaw kesteleriniń pútinligin qorǵaw kirisiwdi basqarıw quralları, qawipsiz basqarıw protokolları hám qawipsiz baylanıs kanalları sıyaqlı ilajlardı ámelge asırıwdı óz ishine aladı. Marshrutni urlaw hám BGP qawipsizligi: Shegara shlyuzi protokolı (BGP) ásirese marshrutni urlaw hújimlerine beyim bolıp, basqınshı trafikni qayta jóneltiriw ushın marshrutlarni nadurıs reklama etedi. Route Origin validation (RAń) hám Resource Public Key Infrastructure (RPKI) sıyaqlı BGP qawipsizlik mexanizmleri marshrut reklamalarınıń haqıyqıylıǵı hám nızamlılıǵın tekseriw arqalı bul qáwiplerdi kemeytiwge qaratılǵan. Marshrutlaw infratuzilmasini qorǵaw : marshrutlaw infratuzilmasining fizikalıq qawipsizligi ruxsatsız kirisiw hám buzıwdıń aldın alıw ushın júdá zárúrli bolıp tabıladı. Marshrutizatorlar, giltler hám basqa tarmaq qurılmaların qorǵaw kúshli kirisiw basqarıwları, qawipsiz basqarıw interfeysler hám qawipsizlik hálsizliklerin saplastırıw ushın programmalıq támiynattı úzliksiz jańalaw sıyaqlı sharalardı óz ishine aladı. Monıtorıń hám anıqlaw : Kúshli tarmaq monıtoringi hám hújimdi anıqlaw sistemaların engiziw marshrutlawda potencial qawipsizlik hádiyseleri yamasa anomaliyalarini anıqlawǵa járdem beredi. Gúzetiw marshrutlaw protokolı xabarların, trafik naǵısların hám marshrut kesteindegi ózgerislerdi analiz qılıwdı óz ishine alıwı múmkin, bul shubhalı háreketlerdi demde anıqlaw hám olarǵa juwap beriw boladi. Buǵan qawipsiz konfiguratsiyalar, kirisiwdi basqarıw quralları, hújimlerdi anıqlaw sistemaları, marshrutlaw baylanısları ushın shifrlaw hám hálsizliklerdi saplastırıw hám marshrutlaw operatsiyalarınıń pútinligin támiyinlew ushın turaqlı texnikalıq hám jańalanishlar kiredi.
Marshrutlaw jáne onıń qáwipleri
Marshrutlaw tarmaq baylanısında sheshiwshi rol oynaydı, lekin ol málim qáwip hám qáwiplerdi de keltirip shıǵaradı. Marshrutlaw menen baylanıslı birpara potencial qáwipler: Nadurıs yamasa nadurıs dúzilgen marshrutlaw: Nadurıs marshrutlaw konfiguratsiyasi yamasa nadurıs konfiguratsiyalar qápelimde aqıbetlerge alıp keliwi múmkin. Nadurıs óshirilgen trafik xızmettiń úzilisine, keshigiwdiń asıwına yamasa jalǵanıwdıń joǵalıp ketiwine alıp keliwi múmkin. Insan qáteleri, programmalıq támiynat daǵı qáteler yamasa tarmaq tapologiyasini tolıq túsinbew marshrutlaw máselelerine úles qosıwı múmkin. Marshrutlaw ciklleri: Marshrutlaw ciklleri paketler tarmaqtaǵı cikl boyınsha, mólsherlengen adreske etip barmastán, marshrutizatorlar ortasında turaqlı túrde aylanıp júrgende payda boladı. Marshrutlaw ciklleri tarmaqtıń sezilerli tiqilib qalıwına, tarmaq trafigining kóbeyiwine hám paketlerdi jetkizip beriwde keshigiwlerge alıp keliwi múmkin. Olar marshrutlaw protokolı menen baylanıslı máseleler, nadurıs konfiguratsiya yamasa silteme daǵı buzılıwlar sebepli júzege keliwi múmkin. Route Flapping: Marshrutni shalǵıtish marshrutlaw maǵlıwmatlarınıń tez-tez hám tez ózgeriwin ańlatadı, bul erda marshrutlar qayta -qayta payda boladı hám marshrutlaw kestelerinde joǵaladı. Bul biyqarar tarmaq sharayatları, silteme daǵı buzılıwlar yamasa marshrutlaw protokolınıń biyqararlıǵı sebep bolıwı múmkin. Marshrutni qózǵaw tarmaq yukining asıwına, konvergentsiya keshigiwlerine hám tarmaq ońimdarlıǵınıń tómenlewine alıp keliwi múmkin. Route Blackholing: Marshrutdagi qara xoling nadurıs marshrut maǵlıwmatları yamasa marshrutlaw siyasatı sebepli nızamlı trafik toqtatilganda yamasa jollama tárepinen óshirilganda júz boladı. Bul nadurıs konfiguratsiyalar yamasa marshrutlaw protokolı menen baylanıslı máseleler nátiyjesinde tosınarlı bolıwı múmkin. Biraq, bul basqınshınıń tarmaq jalǵanıwın buzıw yamasa xizmet kórsetiwdi biykarlaw etiw (DoS) hújimlerin baslaw ushın kózaba etilgen háreketi de bolıwı múmkin. Marshrutlaw protokolı hújimleri: Marshrutlaw protokollarınıń ózi hújimler tárepinen gózleniwi múmkin. Buzıwǵa qaratılǵanlar marshrutlaw protokolın ámelge asırıw daǵı hálsizliklerden paydalanıwı, marshrut jańalanishlarini jalǵanlashtirishi yamasa ruxsatsız marshrut kirgiziwdi ámelge asırıwı múmkin. Bul hújimler trafikni ustap turıw, marshrutni urlaw yamasa tarmaq xızmetleriniń úzilisine alıp keliwi múmkin. Marshrutti urlaw hám trafikni ustap turıw : Marshrutni urlaw tarmaq trafigini ruxsatsız maqsetli adreske jóneltirishni ańlatadı.
Buzıwǵa qaratılǵanlar óz tarmaqlarına trafikni jóneltiriw ushın marshrutlaw maǵlıwmatların manipulyatcıya etiwleri múmkin, bul olarǵa názik maǵlıwmatlardı ustap turıw yamasa keyingi hújimlerdi baslaw imkaniyatın beredi. Marshrutni urlaw buzılǵan marshrutizatorlar arqalı yamasa marshrutlaw infratuzilmasidagi hálsiz táreplerden paydalanıw arqalı júz bolıwı múmkin. Xızmetti biykarlaw etiw (DoS) hújimleri: Marshrutlaw infratuzilmasi DoS hújimlerine salıstırǵanda hálsiz bolıwı múmkin, bunda basqınshılar marshrutizatorlarni hádden tıs kóp trafik menen basıp aladı yamasa marshrutlaw operatsiyalarinibuzishuchunzaifliklardanfoydalanadi. Marshrutlaw infratuzilmasiga DoS hújimleri xizmet kórsetiwde úzilisler, tarmaq tiqilib qalıwı yamasa zárúrli dereklerden paydalana almaslikka alıp keliwi múmkin. Insider abaylar : Insayder abaylar marshrut qawipsizligi ushın da qáwip tuwdıradı. Marshrutlaw infratuzilmasiga kiriw ruxsatına iye bolǵan kepillikli shaxslar óz jeńilliklerin keri maqsette paydalanıwları, marshrutizatorlarni kózaba nadurıs sazlawları yamasa marshrutlaw maǵlıwmatların zıyanlı maqsetlerde manipulyatcıya etiwleri múmkin. Ishki abaylar zárúrli aqıbetlerge alıp keliwi múmkin, bul tarmaq bar ekenligine tásir etedi hám maǵlıwmatlar jasırınlıǵın buzadı. Bul qawip-xaterlerdi yumshatish ushın bekkem qawipsizlik ilajların qóllaw, aldıńǵı ámeliyatlarǵa ámel qılıw hám marshrutlaw infratuzilmasini úzliksiz túrde gúzetip barıw zárúrli bolıp tabıladı. Buǵan qawipsiz konfiguratsiyalar, kirisiwdi basqarıw quralları, hújimlerdi anıqlaw sistemaları, marshrutlaw baylanısları ushın shifrlaw hám hálsizliklerdi saplastırıw hám marshrutlaw operatsiyalarınıń pútinligin támiyinlew ushın turaqlı texnikalıq hám jańalanishlar kiredi.
Juwmaq Juwmaǵi sonnan ibarat Marshrutlaw tarmaq baylanısınıń zárúrli strukturalıq bólegi bolıp, derek hám maqsetli qurılmalar ortasında maǵlıwmatlar paketlerin jóneltiriw ushın juwapker bolıp tabıladı. Biraq, marshrutlaw tarmaqtıń islewi, bar ekenligi hám qawipsizligine tásir kórsetiwi múmkin bolǵan málim qáwip hám hálsizliklerdi de óz ishine aladı. Marshrutlaw menen baylanıslı qáwiplerge tómendegiler kiredi: Nadurıs konfiguratsiyalar: Nadurıs marshrutlaw konfiguratsiyasi yamasa nadurıs konfiguratsiyalar tarmaq jalǵanıwın buzıwı múmkin, bul bolsa xızmettiń úzilisine hám jalǵanıwdıń joǵalıp ketiwine alıp keledi. Marshrutlaw ciklleri: Marshrutlaw ciklleri paketler tarmaqta turaqlı túrde aylanıp júrgende júzege keledi, bul tiqilish, trafikning kóbeyiwi hám paketlerdi jetkizip beriwde keshigiwlerge alıp keledi. Route Flapping: Marshrutni shalǵıtish marshrut maǵlıwmatlarınıń tez-tez hám tez ózgeriwin ańlatadı, nátiyjede tarmaq biyqararlıǵı, konvergentsiya keshigiwleri hám jumıs iskerligin jamanlastıradı. Route Blackholing: Marshrutdagi qara xoling nadurıs marshrut maǵlıwmatları, tarmaq jalǵanıwına tásir etiwi hám xizmet kórsetiwdi biykarlaw etiw hújimlerin qosıwı sebepli nızamlı trafikni toqtatıw yamasa joq etiwdi óz ishine aladı. Bul xaterlerdi jumsatiw ushın qawipsiz konfiguratsiyalarni, kúshli kirisiwdi basqarıw quralların, marshrut baylanısları ushın shifrlawdı, hújimlerdi anıqlaw sistemaların hám marshrutlaw infratuzilmasini úzliksiz monıtorıń qılıw hám texnikalıq xizmet kórsetiwdi ámelge asırıw zárúrli bolıp tabıladı. Eń jaqsı ámeliyatlarǵa ámel qılıw hám qawipsizlik jamawları hám jańalanishlari menen jańalanıp turıw marshrutlaw operatsiyalarınıń pútinligi hám qawipsizligin támiyinlewge járdem beredi.
Paydalaniǵan Ádebiyatlar
The Art of Sortıgation: The Essentials of Getting from Here tap There" - David Lewis. Bul kitap navigatsiya, jónelis anıqlaw, hám marshrutlashning tiykarǵı principleri haqqında túsinikler beredi.
2. " Hiking and Backpacking: Essential Skills, Equipment, and Safety" - victoria Logue, Frank Logue, and John D. Yarbrough. Bul kitapda hiking hám basqa tábiyiy orınlarda marshrutlash, tásir etkazuvchilar, hám túrli qáwipler menen baylanıslı maǵlıwmatlar beriledi.
3. " The Complete Idiot's Guide tap Backpacking and Hiking" - Jason Stevenson. Bul kitap baslanǵıshlar ushın mólsherlengen bolıp, onı oqıw arqalı hiking hám backpackingda marshrutlash hám qáwiplerdi kemeytiw haqqında ulıwma túsiniklerge ıyelewińiz múmkin.
4. Turgunov, B., Komilov, A., Abdurasulova, D., & Umarov, X. (2018). Security of a smart home.
5. Z.Z.MIRYUSUPOV, J.X.DJUMANOV KOMPYUTER TARMOQLARI (O‟quv qo‟llanma). Toshkent – «Aloqachi» – 2020 (65 bet) Marshrutizatorlar hám olardı qollanılatuǵın ornına qaray klassifikaciyalanıwı
Internet saytlar
https://www.collegesidekick.com/study-docs/ Marshrutlash va ularning vazifalari
http://www.econferenceseries.com
http://www.ziyonet.uz Kompyuter tarmoqlari fani
Website: econferenceseries.com
Turgunov, B., Komilov, A., Abdurasulova, D., & Umarov, X. (2018). Security of a smart home.
Z.Z.MIRYUSUPOV, J.X.DJUMANOV KOMPYUTER TARMOQLARI (O‟quv qo‟llanma). Toshkent – «Aloqachi» – 2020
https://www.collegesidekick.com/study-docs/ Marshrutlash va ularning vazifalari
|
| |
