|
Muhammed al-xorezmiy atindaǵi tashkent informatsiya texnologiyalari universiteti nókis filiali
|
| bet | 1/6 | | Sana | 19.05.2024 | | Hajmi | 408,85 Kb. | | #244101 |
Bog'liq Seytnazarova Gulnaz Kompyuter Tarmoqlari
MUHAMMED AL-XOREZMIY ATINDAǴI TASHKENT INFORMATSIYA TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI NÓKIS FILIALI “Kompyuter injiniringi” fakulteti “Kompyuter injiniringi” baǵdari 3-kurs 1001-21 QQ topar (Sirtqi) student Seytnazarova Gulnazdiǹ “KOMPYUTER TARMAQLARI” PÁNINEN
Óz betinshe jumisi
TEMA: Marshrutlaw hám olardiǹ waziypalari
Qabillaǵan: ass. X.B.Kenjayev
Tayarlaǵan: G.Seytnazarova
NÓKIS-2024
TEMA: Marshrutlaw hám olardiǹ waziypalari REJE:
Kirisiw
Tiykarǵi bólim
Marshrutizatorlar hám olardı qollanılatuǵın ornına qaray klassifikaciyalanıwı
Marshrutizatorlar tuleri
Marshrutizatorlardiǹ qáwipsizligi
Juwmaqlawshi Bólim
Paydalanilǵan Ádebiyatlar
Kirisiw
Keǹ tarmaqli kommutatsiya tarmaqlarinda qandayda bir eki baylanis (manbaa hám adresat) arasinda ádette, maǵliwmat uzatiw mumkin bo’lǵan bir neshe mustaqil jollar bar bolip tabiladi. Marshrutizatsiyaning tiykargi waziypasi, kórsetilgen kópǵana jollardan anig’in tanlaw esaplanadi. Tanlaw, har bir KBda saqlanatuǵin marshrutlar matritsasi (tablica) járdeminde amelge asiriladi. M-marshrutlaw matritsasi, i KB basqa tarmaq baylanislarinan i-diǹ qandayda bir bir baylanisqa baylanis ornatiwdaǵi shiǵiw jónelisleri nawbetiniǹ tanlawin belgileydi. Maslasiw marshrutizatsiya, tarmaqdaǵi waziyatdan kelib shiqqan halda, maǵliwmat jiberdiwdiǹ optimal jollari tanlawin nazerde tutadi. Marshrutizatsiya optimizatsiyasi uliwmaliq tarmaq ham lokal kriteriylar boyinsha amelge asiriladi. Birinchi kriteriyǵa mag’liwmatlar jiberiwding ortasha keshiktiriliwi kiredi(84% paketler). Lokal kriteriyda bir topar (jup) abonentler ortasindaǵi keshigiw, alohida jónelislerdegi baylanis uziliw itimali hám basqalar boliwi mumkin. U yaki bul marshrutqa kiriwshi har bir tarmaq ushin, optimalliq kriteriysina tiykar, oniǹ qandayda bir salmag’i (qiymati) belgilenedi. Tarmaqlardiǹ salmag’i liniya kólemine esaplanǵan minimal yaki maksimal salmaqli marshrut, berilgan kriteriydaǵi optimal kriteriy yaki eǹ qisqa jol esaplanadi. Lokal kriteriy boyinsha marshrutizatsiya, tarmaq esabinda, utisqa alip kelmesligi mumkin, bul jaǵdayda tarmaqtiǹ keyingi jaǵdayina lokal sheshimler qabil qiliw natijesi esapqa alinbaydi. Bul sheshimler arasinda belgilengen jaqinliq bar.Biraq, marshrutizatsiya optimizatsiyasi hamzifalarini korrekt ham uliwmaliq sheshimi bolip, uliwmaliq tarmaq kriteriy sheshimi esaplandi. Marshrutlawdiǹ zárúrligi hám qáwipli qásiyetleri tarmaq admınıstratorlari hám tarmaq qawipsizligi qánigelerine júdá zárúrli bolıp tabıladı. Marshrutlaw, maǵlıwmatlardı bir noqattan basqa noqatqa jıberiw procesi bolıp tabıladı hám tarmaqtıń natiyjeliligin támiyinlew ushın tiykarǵı qollanıladı. Marshrutlaw processinde qáwipli bolıwı múmkin, sebebi hújimshiler tarmaqtı qáwipli kóriw, paketlerdi qorqıtıw yamasa maǵlıwmatlardı ózgertiwge háreket etiwleri múmkin. Marshrutlaw qáwipleri tómendegilerden ibarat bolıwı múmkin: Qadaǵan-ın-the- Middle (MITM) Attacks: Bul túrdegi hújimde hújimshiler tarmaqtaǵı maǵlıwmatlardı kóriw, ózgertiw yamasa qorqıtıw ushın tarmaqtaǵı jol boylap ótip jiberilgen paketlerdi ózgertiwleri múmkin. Spoofing Attacks - Bul hújimde hújimshiler jalǵız tarmaq quralları menen tarmaqta kóp ret anıqlıqta yamasa tez-tez paydalaniletuǵın derekler arqalı jalǵızlıqlar jaratıwları múmkin. Denial-of-Service (DoS) Attacks - Bul hújimde hújimshiler tarmaqqa kóp ret soraw jiberiw arqalı tarmaq qawipsizligin buzıwǵa háreket qılıwadı. Routing Table Attacks: Bul hújimde hújimshiler marshrutlarni ózgertiw arqalı maǵlıwmatlardı toqtatıw yamasa jol ózgertiw ushın háreket qılıwadı. Marshrutlaw qáwiplerine qarsı gúresiw ushın tarmaq admınıstratorlari kerekli qorǵaw usılların qollap-quwatlawı, maǵlıwmatlardı shifrlaw hám tastıyıqlawdı qóllawdı, maǵlıwmatlardı monıtorıń qılıwdı hám basqa qáwipli xızmetlerdi anıqlaw hám olarǵa qarsı gúresiw ushın zárúr sırtqı hám ishki qorǵaw quralların ornatıwdı máslahát beredi. Marshrutlaw - bul tarmaq trafigini jiberiw ushın qaysı jollardı tańlaw hám paketlerdi saylanǵan tómengi tarmaq boylap jiberiw procesi. Kompyuter tarmaqları terminologiyasida, Marshrutlaw protokolı tarmaqtaǵı túyinler (atap aytqanda, marshrutizatorlar) bir-biri menen qanday óz-ara baylanısda bolıwın, kerekli trafik maǵlıwmatların almaslaw arqalı tarmaq trafigini jiberiw ushın qaysı jollardı tańlawdı belgileydi. Ádetde, túyinler tuwrınan -tuwrı jalǵanǵan basqa túyinler haqqında dáslepki maǵlıwmatqa iye hám Marshrutlaw protokolı bul maǵlıwmattı aldın jaqın átirap daǵı túyinlerge, keyininen basqa túyinlerge tarqatadı. Sonday etip, Marshrutlaw protokolları tarmaq jol-jobashılarına tarmaq tapologiyasi haqqında maǵlıwmat beredi, sonıń menen birge, ózgeris júz bergeninen keyin de.
|
| |
