Təcil:
Sürətin və təcilin amplitudları uyğun olaraq, olacaqdır.
S ürətin fazası yerdəyişmənin fazasından , təcilin fazası isə qədər
fərqlənəcəkdir. Rəgs edən m kütləli nöqtəyə təsir edən qüvvə
Beləliklə, maddi nöqtənin yerdəyişməsi ilə mütənasib olan qüvvə yerdəyişmənin əksinə (tarazlıq vəziyyətinə doğru) yönəlmişdir. Yerdəyişmədən belə asılılıq elastiki qüvvələrə xas olduğundan, bu tip qüvvələr kvazielastiki qüvvələr adlanır.
Harmonik rəqs edən maddi nöqtənin enerjisi
Maddi nöqtənin kinetik enerjisi:
Kvazielastiki qüvvənin təsiri ilə harmonik rəqs edən maddi nöqtənin potensial enerjisi:
Tam enerji:
sabit qalır, lakin zaman keçdikcə yalnız kinetik enerjinin potensial enerjiyə və əks çevrilməsi baş verir.
Fiziki rəqqas. Riyazi rəqqas
C ismin ağırlıq mərkəzindən keçməyən üfüqi asılqan ətrafında ağırlıq qüvvəsinin təsiri ilə rəqs edən bərk cisim, fiziki rəqqas adlanır. Əgər fiziki rəqqas tarazlıq vəziyyətindən müəyyən bucaq qədər meyl etmişsə, onda qaytarıcı qüvvə momenti:
B urada – asılma O nöqtəsindən keçən oxa nəzərən rəqs edən rəqqasın ətalət momenti, l - asqı nöqtəsi ilə ağırlıq mərkəzi arasındakı məsafə, - qaytarıcı qüvvədir.
Hərəkət tənliyi:
Tezlik və period:
Burada - fiziki rəqqasın gətirilmiş uzunluğudur.
Riyazi rəqqasa bütün kütləsi onun ağırlıq mərkəzində yerləşən, fiziki rəqqsın xüsusi (limit) halı kimi baxmaq olar. Elə isə
Ətalət momenti - olar.
Fiziki rəqqasın gətirilmiş uzunluğu, periodu onunla
eyni olan riyazi rəqqasın uzunluğu ilə eynidir.
|
