Multimedia haqqında ulıwma túsinik

1. 
Multimedia haqqında ulıwma túsinik.
Házirgi dáwirde kóplegen kompaniya hám firmalarda seminarlar, 
ushırasıwlar, treninglar hám basqa ilajlardı ótkeriw ushın túrli kompyuter 
texnologiyalarınan paydalanılıp atır. Maǵlıwmat mazmunǵa bay, este qalatuǵın hám 
kórgezbeli bolıwı ushın kóbirek multimedia texnologiyaları isletiledi. Bular tekst, 
grafika hám dawıs sıyaqlı maǵlıwmattıń túrli formaların qayta islewge 
múmkinshilik jaratıwshı multimedia apparat quralları úlken ahmiyetke iye. 
Multimedialı texnologiya (multi - kóp, media - ortalıq) bir waqtıniń ózinde 
maǵlıwmat usınıwdıń bir neshe usıllarınan paydalanıwǵa múmkinshilik beredi: 
tekst, grafika, animatsiya, videotasvir hám dawıs. Multimedialı texnologiyanıń eń 
zárúrli ózgesheligi interaktivik - informaciya ortalıǵı islewinde paydalanıwshına 
tásir ótkera alıwǵa ılayıqlıǵı esaplanadı. 
Multimedia tómendegi bir neshe tariypke iye: 
• Multimedia - túrli maǵlıwmatlardı islep shıǵıw, jumısqa túsiriw, qayta islew 
quralların qollaw tártiplerin tariplewshi texnologiya; 
• Multimedia - kompyuter apparat támiynatı (kompyuterde kompaktdisklar 
oqıw apparatı - CD-Rom Drive, onıń járdeminde dawıslı hám video maǵliwmattı 
esittiriwge járdem beretuǵın dawıs hám videoplata, jayostik hám basqa arnawlı 
apparatlardan quralǵan); 
• Multimedia - bul bir neshe maǵlıwmat usınıw qurallarınıń bir sistemaǵa 
qosılıwı. Ádetde multimedia degende tekst, dawıs, grafika, multiplikatsiya, 
videokórinis hám keńislikdegi modellestiriw sıyaqlı maǵlıwmat usınıw qurallarınıń 
kompyuter sistemasındaǵı qosılıwı túsiniledi. 
Úyge tapsırma 
Multimediya tarawına tiyisli qandayda bir maǵlıwmat formasın jaratıp keliń, 
tómendegi qálegen ortalıqtan paydalanǵan halda 3x4 qaǵaz túrinde tapsırıń: 
(PowerPoint, Word, Excel). 
2. 
Informaciyanıń túrleri 
«Informaciya» sózi kutilayotgan yamasa bolıp ótken waqıya, xodisalar 
tuwrısındaǵı maǵlıwmatlardı ańlatadı. 
Kúndelik turmısda hár bir qánige hár qıylı informaciyalar menen jumıs 
júrgizedi. Informaciya túsinigi bir qansha pánlerde túrlishe anıqlama berngen. 
Mısalı: filosofiyada informaciya insan sanasına tásir etip, ob'ektiv reallıqtı 
sáwlelendiriwshi hám háreketlendiriwshi kategoriya retinde isletiledi. 
Kibernetika, informatika páninde informaciya waqıya - xodisa tuwrısındaǵı 
bilimlerdi asırıw yamasa uǵımsızlıqtı kemeytiw kriteryası retinde qollanıladı. 

 Kompyuterlerdi isletiw iskerliginde bolsa informaciyadan basqarıw 
funksiyaların ámelge asırıwshı ob'ekt retinde paydalanıladı. Informaciya túsinigi 
maǵlıwmat túsinigi menen ajıralmas baylanısqan, lekin hár qanday maǵlıwmat 
informaciya bo'lavermaydi. 
Mısalı: alma desek, bir neshe qıylı mánisti túsiniw múmkin: qızıl alma 
degende, mevaning málim bir reńi túsiniledi, sonday eken barlıq maǵlıwmatlar 
informaciyaǵa aylanıwı ushın waqıya - xodisa tuwrısındaǵı pútkil ayrıqshalıqlardı 
ańlatıwı kerek. 
Házirgi kúnde barlıq informaciyalardı salıstırmalı halda tómendegi túrlerge 
ajıratıw múmkin: 
texnikalıq informaciya ; 
agrobiologik informaciya ; 
siyasiy informaciya ; 
xuquqiy informaciya ; 
ekonomikalıq informaciya hám basqalar. 
Informaciyanıń túrleri óz-ara baylanıslı bolıp, bir-birin toltırıp baradı. Bul 
informaciyalar ishinde ekonomikalıq informaciya tiykarǵı esaplanıp, olar 
koleminiń 80% ni quraydı. 
Barlıq informaciyalar tómendegi ayrıqshalıqlarǵa iye: 
Úzliksiz payda bolıwı. 
Hárip nomerlerde ańlatılıwı. 
Diskret xarakterdaligi. 
Úyge tapsırma 
Informaciya haqqında óz túsiniklerińizdi jazıń hám táriplep beriń. (Word 
yamasa PowerPoint). 
3. 
Cifrlastırıw hám cifrlı informaciya xızmeti túsinigi
Signallarǵa cifrlı qayta islew (SRIB)- bul zamanagóy elektronika salasında 
operativ rawajlanıp atırǵan hám cifrlı protsessorda basqariliwshi cifrlı kórinistegi 
informaciyalardan shólkemlesken barlıq tarawlarda qollanıladı. SRIBning 
qollanılıw tarawlarına tómendegilerdi keltiriw múmkin:
Súwretlerdi qayta islew
- suwretlerdi tanıw;
- mashinalı kóriw; 
- súwretlerdi sapasın jaqsılaw;
- faksimile;
- sputnikli kartalar;
- animatsiya. 
Insturmental qurallar

- spekral analiz;
- jaǵdaynı basqarıw hám tezlik;
- shumni tómenletiw;
- informaciyanı qısıw. 
Dawıs/audio
- dawıstı tanıw;
- dawıstı sintez qılıw;
- cifrlı audiotizimlar;
- teńlestiriw. 
Áskeriy maqsette 
- qawipsiz baylanıs ;
- radarlar menen islew;
- raketalardı basqarıw. 
Telekommunikatsiya
- exolarni saplastırıw ;
- adaptivli teńlestiriw;
- videokonferensiya - baylanıs ;
- maǵlıwmatlardı uzatıw. 
Biomeditsina
- nawqaslardı baqlaw ;
- skanerlew;
- elektroensefalogrammani analiz qılıw ;
- rentgen suwretlerin saqlaw hám jaqsılaw. 
Tutınıwshı maqsetinde
- cifrlı mobil telefonlar ;
- universal mobil baylanıs sistemaları ;
- cifrlı televedeniya; 
- cifrlı kameralar ;
- telefon baylanıs, internet arqalı muzıka hám video ;
- cifrlı faks hám modemlar;
- dawıslı pochta sistemaları ;
- ınteraktiv ko'ngil ochar sistemalar. 
Bir qarawda SRIB dıń qollanılıw salasın joqarıda keltirilgenlerden tısqarı 
basqa tarawlardı da keltiriw múmkin 
Úyge tapsırma 
Nomerlestiriw arqalı qanday wazıypalardı