Mundarija kirish ma’lumot uzatish tarmoqlarining qurilish tamoyillari

Download 2.86 Mb. Pdf ko'rish
bet	4/54
Sana	19.04.2023
Hajmi	2.86 Mb.
	#52680

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 54

Bog'liq
Tarmoq protokollari R X Djurayev Sh Y Djabborov M M Umirzakov
1 топшириқ Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги (1), Optik aloqa asoslari (N.Yusupov, R.Isayev), сигнализация тизимлари, 1 Лабораторная работа Курбанбаев А А 2 (1), Keng polosali ulanish uchun standartlar oilasi, Motivatsiya va emotsiya psixologiyasi, mavzular hammasi

Aloqa xizmati
Aniqlik
Paketlarni
yo‘qolish
extimolligi
Paketlar noto‘g‘ri manzil
bo‘yicha yuborilish
extimolligi
Telefoniya
10
-7
10
-3
10
-3
Axborot
uzatish
10
-7
10
-6
10
-6
Televideniya
10
-6
10
-8
10
-8
Boshqa telekommunikatsiya tarmoqlari kabi ma’lumot uzatish tarmoqlariga
ham ishonchlilik, yashovchanlik, iqtisodiy va keyinchalik takomillashtirish
bo‘yicha talablar qo‘yiladi.
Ko‘pchilik umumiy foydalanish tarmoqlari ierarxik tuzilish asosida quriladi.
Ma’lumot uzatish tarmog‘ining ierarxik tuzilishdagi afzalligi axborot almashuvida
har xil ierarxik satxlarga xizmat ko‘rsatishdir. Tuzilishlardan qaysi birini tanlash
foydalanuvchi talabi, yuklama hajmi va boshqa faktlarga bog‘liq.
Ierarxiya tarmog‘i yuqori satxlarida ishonchlilikning yetarlicha yuqori
ko‘rsatkichlarini ta’minlash zaruriyatida “To‘liq bog‘lanishli” tuzilishlari
ishlatiladi.
Ma’lumot uzatish ishonliligi – bu ma’lumot uzatishda buzilishlarga
bardoshliligidir.
Ishlash ishonchliligi – tizim funksiyalarini hammasi to‘g‘ri va to‘liq
bajaralishini bildiradi.

12
1.4 – rasm. Ma’lumot uzatish tarmoqlarining tasniflanishi
Aloqa kanalida ohirgi qurilmaga (manba va ma’lumotni qabul qiluvchi
qurilmaga) terminallarni to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘lanishi – ma’lumot uzatish
apparaturasi deyiladi. Ma’lumot uzatish apparaturasiga modem xizmatini, adapter
terminallari, tarmoq kartasini misol qilishimiz mumkin. Ma’lumot uzatish
qurilmasini ishlashi uzatishlarga javobgarlik, fizik tuzilishi tekislanishi va aloqa
liniyasining aniqligini ta’minlab berishiga xizmat qiladi.
Bugungi kunga kelib telekommunikatsiya texnikasi axborotni 5 ta
ko‘rinishda uzatib kelmoqda:

matnli (tekstli);

ovozli;

grafikli;

videoli;

ma’lumotli.

13
Masalan, biror bir hodisani tasvirlashda axborotni quyidagi usullaridan
foydalanish mumkin:

rang, xid va ta’m orqali 2% dan 5% gacha ifodalash mumkin;

matn (harf va raqamlar) orqali 7% gacha ifodalash mumkin;

ovoz (tovushning past-balandligi, intonatsiya va pauzalar) orqali 38% dan
45% gacha ifodalash mumkin;

xarakat va mimikalar orqali 35% dan 52% gacha ifodalash mumkin;

multimediya xizmati (xarakat va ovozning birgalikda mujassamlashgan
holda uzatish) orqali 95% dan 98% gacha uzatish mumkin.
Har bir xabar turlari uchun o‘tkazish yo’lagi mavjud (1.2-jadval).
1.2-jadval.
Xizmat turlari
Xizmatlar
Interaktiv
Taqsimlanishi
Dialogli
Xabarlar almashishi
Ma’lumot qidirish
Shaxsiy boshqarishsiz foydalanish
tomoniga
Shaxsiy boshqarishdan foydalanish
tomoniga
Ma’lumot uzatish xizmati 5 ta ko‘rinishdagi xabarlarni turli vositalar bilan
uzatishni amalga oshiradi. Ma’lumot uzatish xizmati uchun texnik - qurilmalarni
tuzilishsini va telekommunikatsiyani asosiy tarmog‘idan operatorni ma’lumot
uzatish xizmatidan foydalanishga ruxsat berishi va aloqani qabul qilishi lozimdir.

14
1.3 – jadval.
O‘tkazish yo’lagining talabi uchun qo‘shimcha yo’laklarni ajratish
Dialogli xizmat (1.4 - jadval) - shaxsiy kompyuter va foydalanuvchi orasida
uzatishdan foydalanish amaliy real masshtab vaqtida aniq xizmatlarni ko‘rsatadi.
Bu ma’lumot oqimi simmetrik va simmetrik bo‘lmagan muhitlarda bo‘ladi. Sifatli
dialogli xizmatlarga telefon xizmati, ma’lumot uzatish xizmati va
videokonferensiyali aloqa xizmatlari misol bo‘la oladi.

15
1.4-jadval.
Dialogli xizmat tavsifi

Download 2.86 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 54

Download 2.86 Mb.

Pdf ko'rish