• Sub’ektiv xatoliklar
    		•

    Asbobiy (qurilmaviy) xatoliklar




    Download 23,29 Kb.
    bet3/4
    Sana09.01.2024
    Hajmi23,29 Kb.
    #132959
    1   2   3   4
    Bog'liq
    mustaqil ish 3

    Asbobiy (qurilmaviy) xatoliklar - ishlatiladigan o’lchash 
    vositalarining xususiyatlari ideal bo’lmagan taqdirda hosil bo’ladi: 
    -o’lchash vositasining konstruktiv kamchiliklaridan; 
    -o’lchash vositasini tayyorlash texnologiyasining mukammal 
    emasligidan; 
    -alohida elementlarni eskirishi va eyilishidan; 
    -o’lchash vositalarining asosiy va qo’shimcha xatoliklaridan; 
    -o’lchash vositalarining inersionli xususiyatlaridan; 
    -darajalash xatoligi yoki shkalaning siljishidan; 
    -o’lchash 
    vositasining 
    o’lchash 
    ob’ekti 
    bilan 
    o’zaro 
    ta’sirlashuvidan; 
    -o’lchash informasiyasini uzatishda va boshqa faktorlar ta’sirida 
    hosil bo’ladigan xatoliklar; 
    Sub’ektiv xatoliklar kuzatuvchining induvidual xususiyatlariga 
    bog’liq bo’lib, uning o’lchash texnikasi bo’yicha bilimiga, qator uning 
    fiziologik faktorlariga, masalan, uning sezish tezligiga, qanchalik tez 
    sezishiga, rang qabul qilish, ko’rish, eshitish kabi qobiliyatining 
    o’tkirligiga bog’liq. 
    Sub’ektiv xatolik bundan tashqari operatorning o’lchash 
    vositasiga va o’lchash ob’ektiga ta’siridan sodir bo’lishi mumkin 
    (temperatura maydonining o’zgarishi, mexanik ta’sirlar va boshqalar). 
    Bu guruh xatoliklariga quyidagilar kiradi: 
    - shkala va diagrammadan o’lchanadigan kattalik qiymatini 
    sanashdagi xatoligi; 
    - maxsus texnik vositasiz diagrammani ishlab berishdagi xatoligi; 
    - operatorni o’lchash vositasi yoki ob’ektini surib yuborishi, 
    turtib yuborishi oqibatidagi xatolik. 
    Ba’zida sub’ektiv xatolikni shaxsiy xatolik deb ham yuritiladi. 
    Odatda sub’ektiv xatolik tarkibida muntazam xatolikdan tashqari 

    91 
    tasodifiy tashkil etuvchisi ham bo’lishi mumkin va bu kuzatuvchining 


    malakasi qanchalik past bo’lsa, shunchalik ko’p bo’ladi. 
     
     
    5.3. Tasodifiy xatoliklar va ularning taksimlanishi

    Ehtimollar nazariyasi va matematik statistika usullari tasodifiy 


    kattaliklarning kelib chiqish ehtimoliy qonuniyatlari (statistik) ni 
    aniqlash va shu qonuniyatlar asosida o’lchash natijalari va undagi 
    tasodifiy xatoliklarni baholash imkonini beradi. 
    Ehtimollar nazariyasida tasodifiy kattaliklarning (sonlarning) 
    xususiyatlarini 
    tavsiflashda 
    tasodifiy 
    kattalikni 

    Download 23,29 Kb.
    1   2   3   4




    Download 23,29 Kb.