|
- o’zgarmas (doimiy) xatoliklar
|
| bet | 2/4 | | Sana | 09.01.2024 | | Hajmi | 23,29 Kb. | | #132959 |
Bog'liq mustaqil ish 3- o’zgarmas (doimiy) xatoliklar - o’z qiymati uzoq vaqt
mobaynida ya’ni, masalan, qator o’lchashlar bajarilgan vaqt
mobaynida o’zgarmaydigan xatolikdir. Masalan, tarozi toshining
muntazam xatoliklari, ko’rsatuvchi asboblarining graduirovka xatoligi
kabilarni keltirishimiz mumkin.
- progressiv xatoliklar - uzluksiz o’suvchan yoki kamayuvchan
xatoliklar. Masalan, o’lchash asbobining biron qismidagi kontaktni
yoki biron-bir detalini eyilishidan kelib chiqadigan xatoliklar.
- davriy xatoliklar - qiymati vaqtning davriy funksiyasi yoki
o’lchash asbobining ko’rsatkichini surilish funksiyasiga bog’liq
bo’lgan xatolikdir. Davriy xatolik shkalasi aylana shaklida ishlangan
asboblar uchun xos (chiziqli kichik siljishlarni o’lchash uchun
mo’ljallangan soat ko’rinishida ishlangan indikator). Bu xatolik shkala
o’qi bilan ko’rsatkichning aylanish o’qiga mos tushmasligidan hosil
bo’ladi.
-murakkab qonun bo’yicha o’zgaradigan xatoliklar - bir
nechta muntazam xatoliklarning birgalikda ta’siridan hosil bo’ladi.
Muntazam xatolikning o’zgarmas tashkil etuvchisi o’lchash
vositasini sinovdan o’tkazilayotganda uning nol xolatini korrektirovka
qilishda yoki sezgirligini tekshirishda namoyon bo’ladi.
Muntazam
xatoliklarning
asosiy
guruhlari
quyidagilar
hisoblanadi:
Uslubiy xatolik - o’lchash usulining nazariy jihatdan aniq
asoslanmaganligi natijasida kelib chiqadi. Uslubiy xatolikning asosiy
manbai o’lchash ob’ekti modelining ob’ektning xususiyatlariga mos
emasligi hisoblanadi. Masalan, o’lchash vositalarini hisoblashda
ishlatiladigan
tenglamalarni
soddalashtirilishi,
xatolikning
kompensasiyalashda kiritiladigan tuzatma koeffisienti salmoqli
xatolikka olib keladi.
Muntazam xatolikning uslubiy tashkil etuvchilari quyidagi
sabablarga ko’ra hosil bo’ladi:
- o’lchash ob’ekti modelining parametrlari o’lchanadigan kattalik
sifatida qabul qilinganida;
- o’lchanadigan kattalik bilan o’lchash vositasining kirishidagi
90
qiymatini bog’lovchi funksiya argumentlarini qabul qilingan
qiymatlaridan chetga chiqishi;
- kvantlash effektidan hosil bo’ladigan xatolik;
-
hisoblash
algoritmining
kuzatishlar
natijalari
bilan
o’lchanadigan kattalikning bog’lovchi funksiyadan farq qilishi;
- saralash va tayyorlashda
hosil bo’ladigan xatoliklar;
Uslubiy xatolik ba’zida nazariy xatolik deb ham yuritiladi.
|
| |
