Diskret signallarni optimal nokogerent qabul qilish
Nokogerent qabul qilish SQQ kirishida foydali signalning boshlang’ich fazasi avvaldan noma’lum bo’lganda qo’llanadi. Bundan tashqari signal s(t) fazasi parametrlari vaqt bo’yicha o’zgarib turuvchi kanaldan o’tganda tasodifiy shaklda o’zgaradi va uni aniqlash sezilarli qiyinchiliklarga olib keladi, ba’zan esa signal s(t) doimiy parametrli kanallar orqali uzatilan holatda SQQ sxemasini soddalash maqsadida nokogerent qabul qilish usulidan foydalaniladi. Optimal nokogerent SQQ da kirish signali x(t) ning funksiyasi moduli (o’rovchisi) hisoblanadi, ya’ni
aniqlanadi, va k y qaysi bir uzatilishi mumkin bo’lgan s (t) k signal bilan 0 t t vaqtda eng katta qiymatga erishsa shu signal qayd etiladi. Agar 1 s t signali uzatilgan bo’lsa, hatolik k y y 1 (bunda k 1 ) bo„lgan holatda sodir bo’ladi, ya’ni
Diskret signallarni optimal kogerent xato qabul qilish algoritmni quyidagi tengsizlik bilan topiladi:
Diskret ikkilik signallarni potensial halaqit bardoshligi bu signallarni xato qabul qilish extimolligi bilan o’lchanadi. Xato qabul qilish extimolligi quyidagi formula bilan o’lchanadi:
Signallarni kogerent qabul qilish qurilmasining umumlashgan strukturaviy sxemasi
NFM signallarni kogerent va nokogerent qabul qilishi
Ma’lumki, signallarni nokogerent qabul qilishda ma’lum bir T-vaqtda x(t) va s(t) signal moduli hisoblanadi, ya’ni
m-signallarni nokogerent qabul qilish qurilmasi strukturaviy sxemasi.
Endi nokogerent SQQ dagi hatolik ehtimolligini aniqlaymiz, u umumiy holda quyidagiga teng:
Ikkilik (binar) aloqa kanali uchun m=2
M-ta signal uzatilishi mumkin bo’lgan aloqa kanalida signalni optimal nokogerent qabul qilish hatoligi quyidagiga teng bo’ladi:
Signalni korrelyatsion nokogerent qabul qilinganda uning chiqishidagi S/X–nisbati quyidagiga teng bo’ladi:
Nokogerent ishlov berishda xalaqitning har ikki fazasi mos va ortogonal tashkil etuvchisi foydali signalga ta’sir qiladi. Xalaqitbardoshlikni, kogerent ishlov berishga qaraganda ikki marotaba kamaytiradi. Signalni korrelyatsion qabul qilish integrallash usulini har qanday shakldagi signallarga qo„llashning umumlashgan usuli deb hisoblash mumkin.
Xulosa
Xulosa qilib shuni aytishimiz mumkinki bu mustaqil ish davomida biz ampilituda modulyatori, chastota modulyatori va faza modulyatori haqida ko’plab bilimlarga ega bo’ldik. Bundan tashqari biz diskret signallarning koregent va nokoregent turlarini ko’rib o’tdik. Signal va xalaqitlarning tasodifiy jarayon shaklidagi matematik modellari signal qabul qilish qurilmalarining optimal strukturaviy sxemalari algoritmlarini yaratishda, signalni turli usullarda qabul qilishning potensial xalaqitbardoshligini aniqlashda, signallarni qayta tiklash bilan birga, turli aloqa tizimlarining axborot uzatish qobiliyatini aniqlash imkoniyatini beradi. Signallarni uzatish nazariyasi fani bakalavrlar tayyorlashda asosiy o‘rinlardan birini egallaydi va zamonaviy aloqa qurilmalari va tizimlarining tahlili va sintezi masalalaridan chuqur bilimlarga ega bo‘lishlarini ta’minlaydi. O‘quv qo‘llanmada elektr aloqa kanallari orqali xabarlar uzatishda foydalaniladigan signal turlari, ularning matematik modellari, aloqa qurilmalari asosiy qismlarining ishlash jarayoni va asosiy xarakteristikalari, analog, diskret va raqamli modulyatsiya turlari, detektorlar, signallarni shakllantirish va ularga ishlov berish, signallarni optimal kogerent va nokogerent qabul qilishda xalaqitbardoshlik, aloqa kanallarining axborot uzatish imkoniyatlari va ko‘p kanalli aloqa tizimlari masalalari yoritilgan.
|
