MUSTAQIL ISHI
GUKISTON DAVLAT UNIVERSITETI
ISHLAB CHIQARISH TEXNOLOGIYALARI FAKULTETI
YSBKIT YO’NALISHI 36-21 GURUH TALABASI
TOJIBOYEV ABDUXOLIQNING
FASHION-MENEJMENT VA MARKETING
FANIDAN
1
FASHION-BAYERNING
ISH TAJRIBALARI
REJA
1. fashion-bayer kim?
2. Fashion-bayerning vazifalari.
3. Muvaffaqiyatli bayerning xususiyatlari.
4. Boshqaruv malakalari.
3
PROFESSIONAL FASHION – BAYER – BU HAR
TOMONLAMA RIVOJLANGAN, NAFAQAT ƠZARO
MUNOSABATLARNI QURISH VA TASHKILOTCHILIK
QOBILIYATIGA EGA BƠLGAN, BALKI MAHSULOT VA U
BILAN BOĞLIQ JARAYONLAR BO’YICHA CHUQUR
BILIMGA EGA BƠLGAN INSONDIR. BU KASB QIYIN
BƠLIB, USHBU KASB BILAN SHUĞULLANMOQCHI
BƠLGANLARDAN MUSTAHKAM IRODA VA
FIDOKORLIKNI TALAB QILADI. MAZKUR SOHANING
MUTAXASSISLARI MA'LUM KOMPANIYANING ANIQ
BOZORI UCHUN MƠLJALLANGAN MAHSULOTLARNI
TANLASH BILAN SHUĞULLANISHADI. MASALAN, ULAR
OMMAVIY BOZOR UCHUN AYOLLARNING KECHKI
KIYIMLARI YOKI BOZORNING ƠRTACHA SEGMENTI
UCHUN AYOLLAR ICHKI KƠYLAKLARINI TANLAB
OLISH VAZIFASI BILAN SHUG ULLANADILAR
ʻ
.
Bayerlar ơz ishlarida muvaffaqiyatga erishishlari uchun quyidagilarni bajarishlari zarur:
1.Aktual moda tendentsiyalarini aniqlash.
2.Mahsulotni yetkazib beruvchilar bilan aloqada bơlish.
3.Tanlangan mahsulotlarning assortimentini hamkasblari va rahbariya tiga taqdim qilib borish.
4.Foyda hajmini hisoblash.
5.Moda ishlab chiqarish mahsulotlarini sotish natijalari nazorati va tahlilini amalga oshirish.
6.Raqobatchilar mahsulotlarining assortimentini kuzatib borish va tahlil qilish.
Bayer mahsulot mơljallangan auditoriya bilan tanish bơlishi kerak, chunki u keyinchalik ularga
mahsulotni foydasi bilan sota olishi zarur. Bayerlar yakka holda harakat qilishmaydi, zero eng sơnggi
modadagi assortimentini sotish - bu komanda ishining natijasidir. Sotish bơyicha mutaxassis
kompaniyaning boshqa bơlimlariga va mahsulot yetkazib beruvchilarning tashqi tarmoğiga boğliq bơladi.
Bayer kasbi iste'molchilarning didiga mos ravishdagi yangi texnologiyalar va ơzgarishlarga bevosita
boğliq ravishda rivojlanib boradi.
2. FASHION – BAYERNING
VAZIFALARI.
Turli kompaniyalarda fashion – bayerning vazifalari bir-biridan farq qiladi, ammo barcha bayerlarning
vazifasiga kiruvchi umumiy vazifa bor, bu – iste'molchining aniq bir toifasiga yơnaltirilgan va muayn
bir narh-navo diapazonida turuvchi mahsulot assortimentini shakllantirishdir.
Jamoaning ichki tuzilmasi turli tashkilotlarda turlicha. Masalan, kichik savdo dơkonlarida
birgina bayer ishlab, u mahsulotni sotishda ham, reklama qilishda ham qatnashadi. Yirik, moda
mahsulotlarni sotish bilan shuğullanuvchi magazinlarning tarmoğida esa sotish bơlimi qơl ostida stajer,
assistent, xaridlar bơyicha bayerlar va menejerlar ishlaydilar.
Odatda bayerlar aniq, muayyan bir mahsulotni assortimentini tayyorlash bilan shuğullanadilar.
Uncha katta bơlmagan kompaniyada uchun bu mahsulotlarning juda keng kơlami bơlishi mumkin,
masalan, ayollarning kundalik kiyimi, topiklari, yubka va shimlari. Ammo yirik tarmoqlar miqyosida
bayerlar shuğullanadigan assortiment juda tor bơladi, masalan, bayer faqatgina erkaklar kơylagini
sotish bilan shuğullanishi mumkin. Demak, kompaniya qancha katta bơlsa, bayerning mahsulot
spetsializatsiyasi shunchalik tor bơladi. Shunga kơra, yirik firmalarda tor soha bilan shuğullanuvchi
bayerlar turli mahsulotlarning assortimenti bilan ishlovchi hamkasblariga kơra nisbatan kơproq
miqdordagi pul uchun mas ul bo ladilar. Yirik kompaniyalarda bayerlarning vazifalari mayda
ʼ
ʻ
kompaniyalardagiga nisbatan ancha talabchan belgilangan bơladi, shunga kơra ularning ishlari
mahsulotlar masalasida ham, aniq burchlari masalasida rang-barang xarakterga ega. Bu bilan boğliq
holda uncha katta bơlmagan firmalar bayer lavozimiga keng spektrga ega bơlgan mutaxassislarni qabul
qilishadi, chunki ularning ishi dizayn yoki sifatni nazorat qilish kabi sohalarda ijodiy yondashuv va
texnik malakalarni talab qiladi.
6
7
3.MUVAFFAQIYATLI BAYERNING
XUSUSIYATLARI
8
Fashion – bayer turli xususiyatlarga ega bơlishi lozim, ammo ularning ichida eng muhimi va ahamiyatlisi - yangi
vaziyatlarga tez va oson moslashish xususiyatidir. Uning bir kun uchun ish grafigida hisobotlarni tuzish, telefon orqali
muzokaralar ơtkazish va elektron pochta orqali xat yozishish kabi butun ish vaqtini ofisda ơtkazishni talab qiluvchi ishlar
belgilab qơyilgan bơlishi mumkin. U keyingi haftada kelgusi mavsumning moda tendentsiyalarini aniqlash uchun Parijga,
bir oydan sơng esa mahsulot ta'minotchilari bilan muzokara olib borish maqsadida Yaqin Sharqqa jơnab ketishi mumkin.
Yaxshi bayer mustahkam irodali, vijdonli, qat'iyatli bơlishi, ơz kasbini sevishi, ijodiy fikrlash qobiliyatiga va jonli
tasavvurga ega bơlishi zarur. U raqamlar bilan yaxshi ishlay olishi va yuksak motivatsiyaga ega bơlishi kerak.
Bayerlar karerada yutuqqa erishish uchun ơzida uzoqni kơzlay olish hamda insonlar va vaqtni boshqara olish
qobiliyatini rivojlantirishi zarur. Bayer ơzining kơp vaqtini ishlab chiqaruvchi kompaniyaning vakili (u odatda dizayn
yoki sotish bơlimining mutaxassisi bơladi) bilan olib borilayotgan muzokaralarga sarflaydi, Ya'ni u asosiy vaqtini
ofisidagi boshqa bayerlar bilan suhbatlashishga emas, balki aynan muzokaralar olib borishga ketkazadi. Shunga kơra
mahsulot yetkazib beruvchilar bilan yaxshi ish munosabatlarni yơlga qơyish zarur, chunki bir-birini yaxshi tushunish, ơzaro
yordam berish vaziyatining yaratilishi har ikki tomonga ham manfaat keltiradi. Mazkur aspekt assortimentni foydali sotib
olishda bosh faktor hisoblanadi. Effektiv muloqot uchun bayer va mahsulot yetkazib beruvchi sofdillikka, ơzaro hurmat
va ishonchga asoslangan munosabatlarni yaratishlari lozim. Bayerning mahsulot yetkazib beruvchi bilan narxlar va
mahsulotni yetkazib berish muddatlari yuzasidan bơladigan muzokaralari muhim ahamiyatga ega bơladi, shuning uchun
yirik reteylerlar sotish bơyicha ơz mutaxassislariga muzokara olib borish mahorati kurslarini ơtashni taklif qiladilar.
Bayerlar firmaning boshqa bơlimlaridagi hamkasblari bilan ham doimiy aloqada bơladilar, chunki assortimentni tuqli
tarzda ishlab chiqish va sotish insonlar guruhi ishining natijasidir, u kơplab mutaxassislarning faol ishtirokini talab qiladi.
.
Bayerlar quyidagi bơlimlar bilan doimiy tarzda aloqani ushlab turishlari zarur:
merchandayzing bơlimi, sifatni nazorat qilish bơlimi, dizayn bơlimi, matolarni ishlab
chiqarish texnologiyasi bơlimi. Ammo moliya bơlimi, marketing bơlimi va savdo
personali bilan bayerlar odatda kamroq muloqotda bơladilar. Bayerning
merchandayzing bơlimi, sifatni nazorat qilish bơlimi, dizayn bơlimi vakillari bilan
doimiy ravishda majlis ơtkazib turishi belgilab qơyilgan bơladi. Kơpchilik bayerlar
assortimentning bozorda yoyilishida qatnashish maqsadida marketing bơlimi yoki
RR bơlimi bilan hamkorlik qilishadi. Jurnallar sahifalarida e'lon qilingan
mahsulotlar u bozorga chiqarilguniga qadar ishlab chiqilgan namunalar hisoblanadi.
Bayer aynan shu namunalarni ishlab chiqaruvchiga buyurtma qilib berishi kerak.
Shuningdek, bayer bosh ofisning yordamchi personali bilan ham yaxshi
munosabatlarni yơlga qơyishi kerak. Bular sirasiga qabulxona xizmatchilari,
adminstratorlar va bufetdagi xizmatchilarni ham kiritish mumkin, chunki ular ham
bayer ishining yutuqli bơlishiga muhim hissa qơshadilar.
8
9
4.BOSHQARUV MALAKALARI
Bayerlarning kơpchiligi kichik personalni – stajer yoki
assistentlarni boshqarish bơyicha muayyan burchlarga ega
bơladilar. Shuning uchun ayrim kompaniyalar ơz bayerlarini
boshqaruv xusussiyatlariga maxsus ơqitishadi, ammo bu
amaliyot keng ommalashmagan.
Bayer bunda ơz tajribasidan foydalanishi, ya'ni ơzi assistent yoki
stajer bơlgan vaqtlarini esga olishi va u bilan boshliği qanday
muomala qilganligini xotirlashi kerak. Bu bayerga ơzini unga
tobe bơlganlar nuqtai nazaridan baholash va professional
bơlib qolish imkoniyatini beradi. Bayerning barcha
hamkasblariga nisbatan bơlgan munosabati hamisha yuksak
professional darajada bơlishi kerak. Bayer personalga rahbarlik
qilishidan tashqari kiyim assortimenti, byudjet, resurslar va
vaqtni boshqarishi zarur. Boshqaruv malakasi ham xuddi sotish
sohasidagidek yillar davomida tajriba orqali orttiriladi.
10
.
Asosiy qoidalar
Bayerning asosiy vazifasi shundaki, u reteyler ishlaydigan bozor uchun mahsulot assortimentini
shakllantirishi zarur. Bu vazifani amalga oshirish uchun quyidagilar lozim bơladi:
- ơz mamlakati, shuningdek, xorijdagi mahsulot yetkazib beruvchilar bilan doimiy aloqani ushlab turish;
-kompaniyaning turli bơlimlari bilan doimiy kontaktlarga ega bơlish, ya'ni boshqa bayerlar, merchandayzerlar va
sifat bơyicha inspektorlar bilan yaqin aloqada bơlish;
- ơz bơlimidagi kichik xodimlarni boshqarish. Ushbu vazifalarni bajarish uchun bayer mustahkam iroda, ơz ishiga
bơlgan muhabbat va yuksak motivatsiyaga, kreativlikka ega bơlishi hamda mahsulotni juda yaxshi bilishi zarur.
.
11
13
.
14
15
FOYDALANADIGAN
ADABIYOTLAR:
1.ХЕЛЕН ГОВОРЕК.
ЗАКУПКИ В СФЕРЕ МОДЫ.
ПЕР.С АНГЛ.ГРЕВЦОВ
ПАБЛИШЕР. МИНСК.2009.
2.А. ПИМЕНОВ. ХОЧУ-
ВИЖУ,ИЗД.
ОМЕГА,МОСКВА.2010.
3.HTTPS://WWW.FREEPIK.C
OM/VECTORS/CLOTHES-
SHOP
Tojiboyev Abduxoliq
tayyorladi
| 