|
Mustaqil ishi mavzu: Yorug’lik manbalari Reja
|
| bet | 3/7 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 32,62 Kb. | | #228537 |
Bog'liq Mustaqil ishi mavzu Yorug’lik manbalari Reja-fayllar.orgGalogen lampalarning ishlash printsipi oddiy cho'g'lanma lampochkaga o'xshaydi, faqat ichki qismi halogen gaz bilan to'ldiriladi, odatda brom. Galogen gaz qo'shilishi lampaning ish faoliyatini sezilarli darajada yaxshilaydi va filamaning ishlash muddatini uzaytiradi.
Chiqib ketish lampalari;
Ular naychaga o'ralgan gazdan iborat bo'lib, uning zarralari oqim o'tayotganda yuqori energiya holatiga o'zgaradi. Gazdagi elektronlar asl holiga qaytgach, ular yorug'lik chiqaradi, uning rangi lampada ishlatiladigan gazga bog'liq.
Dastlab oqim kondansatörün tushirishidan kelib chiqqan, shuning uchun bu turdagi lampalar nomi berilgan.
Floresan lampalari haqida;
Ular naychadan iborat bo'lib, uning ichida simob gazidan tashqari, atomlari oqim bilan qo'zg'alganda, shuningdek, lyuminestsentsiya orqali yorug'lik chiqaradigan material qatlami mavjud.
Dastlabki holatiga kelganda simob atomlari chiqaradigan nurlanish deyarli barcha ultrabinafsha rangga ega, ammo Lyuminestsent material qoplamasi ko'zga ko'rinadigan yorug'lik diapazonidagi chiqindilarni ko'paytiradi, ammo uning samaradorligi Akkor lampalarnikidan kattaroqdir.
Led lampalari;
Ular yorug'lik chiqaradigan diodlar yordamida qurilgan, ularning elektronlari oqim o'tishi bilan vaqtincha hayajonlanadi. Ular o'zlarining asosiy holatiga qaytganlarida, ular kuchli yorug'lik va juda yaxshi ko'rsatkichlarni chiqaradilar, shuning uchun ular an'anaviy chiroq turlarini almashtirmoqdalar.
Lazerlar.
Bu turli xil to'lqin uzunliklarini o'z ichiga olgan ilgari tasvirlangan manbalardan farqli o'laroq monoxromatik yorug'lik manbai, ya'ni bitta to'lqin uzunligidir.
"Lazer" so'zi qisqartma bo'lib, ingliz tilida ismning bosh harflari bilan hosil qilingan:Stimulyatsiya qilingan nurlanish bilan yorug'likni kuchaytirish. Tarjimasi "stimulyatsiya qilingan nurlanish orqali nurni emissiya bilan kuchaytirish".
Lazer nuri yuqori quvvatga ega va uni boshqarish nafaqat yorug'lik, balki materiyaga turli xil ta'sirlarni keltirib chiqaradi. Ular CD-qurilmalarda, ma'lumot uzatishda va sog'liqni saqlash sohasida qo'llaniladi.
Yorug`lik chiqaradigan boshqa materiallar chiroq lampochka sham va yana boshqa materiallardir!
Endi esa biz yorug`likka ta`rif beramz!
Yorugʻlik — inson koʻzi sezadigan (tebranish chastotasi 4,0YU14—7,5YU14 Gs) elektromagnit toʻlqinlar. Bu vakuumda. toʻlqin uzunligi ~ 400 Nm dan ~ 760 Nm gacha boʻlgan toʻlqinlar uzunligiga mos keladi. Spektrning infraqizil nurlanish va ultrabinafsha nurlanish sohalari ham Yorugʻlik deb ataladi. Spektrning infraqizil nurlanish sohasi bilan rentgen nurlari orasida keskin chegara yoʻq. Turli yoritqichlar (Quyosh, yulduzlar, elektr lampochkalar va boshqa) Yorugʻlik chiqaradi. Yorugʻlik toʻlqin xossaga hamda korpuskulyar xossaga ega. Baʼzi hodisalar (difraksiya, interferensiya, qutblanish)da Yorugʻlikning toʻlqin
xossasi, boshqa hodisalar (fotoeffekt, lyuminessensiya, atom va molekulalar spektrlari)da korpuskulyar xossasi namoyon boʻladi. Yorugʻlikning toʻlqin xossasini toʻlqinlar nazariyasi, korpuskulyar xossasini kvant nazariya tavsiflab beradi; har ikkala xossasi birbirini toʻldiradi.
Yorugʻlikning korpuskulyar nazariyasini I. Nyuton, toʻlqin nazariyasini X. Gyuygens, kvant nazariyasini A. Eynshteyn ishlab chiqqan.
Yorugʻlik qonuniyatlari optikada oʻrganiladi. Yorugʻlik bosimi, yaʼni mexanik taʼsiri borligini J. K. Maksvell nazariy isbotlagan. Yorugʻlikning issiqlik, elektr, fotokimyoviy va b. taʼsirlari mavjud. Baʼzi qoʻngʻizlar, oʻsimliklar, elementlar ham oʻzidan Yorugʻlik chiqaradi.
Yorugʻlik birliklari — Yorugʻlik kuchi, yoritilganlik, ravshanlik, Yorugʻlik oqimi va hakozo. yoruglik kattaliklari birliklari. Xalqaro birliklar tizimida Yorugʻlik kuchi birligi sifatida kandela ishlatiladi. Yorugʻlik oqimi birligi qilib lyumen qabul qilingan. Sirtning yoritilishi sirtga tushayotgan Yorugʻlik oqimi, yaʼni Yorugʻlik kvanti zichligi bilan aniqlanadi. 1 sm^2 sirtga tushayotgan 1 lyumen Yorugʻlik oqimi fot (f) bilan ifodalanadi. Fot bilan bir qatorda radfot (radiatsiya) ishlatiladi. Ravshanlik sirtga tik tushayotgan Yorugʻlik kuchi bilan oʻlchanadi; ravshanlik birligi — stilb (sb). Fotometriyada Yorugʻlik energiyasi joul, Yorugʻlik oqimi vattlar bilan oʻlchanadi. Yorugʻlik bosimi — Yorugʻlikning uni qaytaruvchi va yutuvchi jismlarga, zarralarga, shuningdek, ayrim molekula va atomlarga koʻrsatadigan taʼsiri.
|
| |
