|
Namangan Institute of Engineering and Technology
Pdf ko'rish
|
| bet | 316/693 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 15,56 Mb. | | #228860 |
Bog'liq ТўпламNamangan Institute of Engineering and Technology
nammti.uz
10.25.2023
Pg.293
ENERGIYA RESURSLARIDAN FOYDALANISHDA XALQARO ISO 50001 STANDARTINING
AHAMIYATI
A.A.Qosimov, S.B. Axmadjanov, Sh.E. Boltaboyev
Namangan muhandislik-texnologiya instituti
Annotatsiya. Ushbu maqolada energiya resurslaridan oqilona foydalanish samaradorligini
oshirish resurslari va mamlakat iqtisodiyotini jadallashtirish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish,
Xalqaro ISO 50001 standarti asosida energiyani tejovchi rivojlanish yo'li, hamda amalga oshirish
usullaridan biri “O`zbekistonning energiya strategiyasi”da belgilangan vazifalarni bajarishda nazorat
o`tkazishning ahamiyati tadqiq etilgan.
Kalit so'zlar: Elektr energiyasi, energiya tejash, energiyani standartlashtirish, standart,
energiya boshqarish tizimmi.
Qayd etilishicha, yoqilg‘i-energiya resurslaridan noqonuniy foydalanish holatlarini bartaraf
etish va oldini olish, ulardan samarali va oqilona foydalanish orqali iqtisodiyot tarmoqlari va ijtimoiy
sohaning energiya samaradorligini oshirish, iste’molchilar tomonidan elektr energiyasi va tabiiy
gazdan foydalanish qoidalariga rioya etilishi ustidan nazoratni kuchaytirish maqsadida Energetika
vazirligi huzuridagi Elektr energiyasi, neft mahsulotlari va gazdan foydalanishni nazorat qilish
inspeksiyasi (O‘zenergoinspeksiya) tashkil etilgan. O‘zenergoinspeksiyaning Davlat budjeti
hisobidan moliyalashtiriladigan jami boshqaruv shtat birliklari soni 357 ta, shu jumladan,
O‘zenergoinspeksiya boshlig‘i o‘rinbosarlarining soni 2 nafar etib belgilangan.
Yoqilg‘i-energiya resurslaridan oqilona va samarali foydalanishni ta’minlash va bu boradagi
jarayonlarni raqamlashtirish maqsadida mavjud elektr va gaz tarmoqlari hamda qurilmalarining
yuklamasi belgilangan me’yordan oshgan taqdirda, ularga yangi iste’molchilarni ulash qat’iyan
taqiqlanadi.
2023 yil 1 martdan boshlab nazorat tadbirlarini amalga oshirishda tafovutlarni aniqlash
maqsadida O‘zenergoinspeksiyaga «Hududiy elektr tarmoqlari» AJ, «Hududgazta’minot» AJ,
«O‘zbekiston milliy elektr tarmoqlari» AJ, «O‘ztransgaz» AJlarning elektr energiyasi va tabiiy gazni
nazorat qilish hamda hisobga olishning avtomatlashtirilgan tizimlaridagi yoqilg‘i-energiya resurslari
iste’moli to‘g‘risidagi ma’lumotlarni monitoring qilish imkoniyati yaratiladi.
2023 yil 1 iyuldan boshlab yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlar bilan elektr
energiyasi hamda tabiiy gazni yetkazib berish bo‘yicha shartnomalar elektr va gaz ta’minoti
korxonalarining dasturiy ta’minoti yoxud «Shaffof qurilish» milliy axborot tizimi orqali elektron
raqamli imzodan foydalangan holda tuziladi[1]:
Sohadagi huquqiy tartibga solish ob'ektlari va sub'ektlari ishini muvofiqlashtirish qoida
tariqasida ular ko'pincha haqiqiy faoliyat yurituvchi tashkiliy tuzilmalarning yo'qligi sababli amalga
oshirilmoqda.
ISO 50001: 2011 tashkilotlarga quyidagilarni bajarishda imkonyat yaratib beradi:
− energiyadan samaraliroq foydalanish siyosatini ishlab chiqish;
− ushbu siyosatni amalga oshirish bo‘yicha maqsadlarni belgilash;
- energiya iste'moli bo'yicha qarorlarni amalga oshirish uchun mavjud ma'lumotlardan
yaxshiroq foydalanish;
− natijalarni o‘lchash;
− siyosat samaradorligini baholash;
− energiyani boshqarish tizimini doimiy ravishda takomillashtirish.
Tashkilotlarning joriy boshqaruv amaliyoti ISO 50001 ning asosiy maqsadi energiya
samaradorligini integratsiya qilishdir.
|
| |
