|
Navoiy davlat pedagogika instituti jismoniy tarbiya fakulteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi
|
| bet | 108/186 | | Sana | 29.05.2024 | | Hajmi | 0,95 Mb. | | #256679 |
Bog'liq Navoiy davlat pedagogika instituti jismoniy tarbiya fakulteti ti-hozir.orgXavfning toksomaniyasi-bu uning kelib chiqishi tabiati turi,oqibatlari,tuzilishi insonga ta’sir etish xarakteri va shunga uxshash belgilari asosida tasniflanishi bir sistemaga keltirilishidir.Umuman, «toksomaniya» murakkab xodisalarjarayonlar tushunchalar va ob’ektlarning tasniflanishi hamda bir sistemaga solinishi to’g’risidagi fan hisoblanadi.
Xavfning quyidagi ko’rinishdagi taksomaniyasi mavjud:
– Xavfning yuzaga kelish tabiatiga ko’ra:tabiy,texnik,antropogen,ekologik,aralash;
– xavf ta’sirida ko’ngilsiz oqibatlarni yuzaga kelish vaqtiga ko’ra:impulsive,kumuletiv.
– lokalizatsiya bo’yicha:litosfera,gidrosfera,atmosfera,kosmos bilan bo’g’liq xavflar;
– yuzaga keluvchi oqibatlar bo’yicha:charchash,toliqish,zo’riqish,kasallanish,shikastlanish,jarohatlanish,avariya,yong’in;
– keltirib chiqaruvchi zararga ko’ra;sotsial,texnik,ekologik;
– yuzaga kelish sohasi bo’yicha;madaniy,maishiy,transport,yul-transport,ishlab chiqarish,harbiy;
– xavfning tarkibi va tuzulishiga ko’ra:oddiy va xosilali(yasamali),ya’ni bir necha oddiy xavflar birikishi natijasida yangi,murakkab xavfning yuzaga kelishi;
–insonga ta’sir etish xarakteriga ko’ra aktiv va passiv;
Xavfning nomenklaturasi.Nomenklatura—ma’lum bir belgilariga ko’ra tartibga solingan,sistemalashtirilgan nomlar,terminlar ro’yxatidir.Hozirgi vaqtda xavfning alfavit tartibidagi nomenklaturasi ishlab chiqilgan bo’lib,u qisqacha quyidagi ko’rinishga ega.Alkogol,anomal harorat,anomal nisbiy namlik,anomal havotezligi,anomalbarometrik bosim,anomal yoritilganlik,anomal ionlashgan havo,aqliy zo’riqish,bosim ostidagi idishlar,bug’balandlikgazlar,gipodinamiya,gipokniziya,qor ко’chishi,quyosh aktivligi,quyosh zarbasi.
Xavfning kvantifikatsiyasi.Kvantifikatsiya–sifat darajasi aniqlanadigan va baholanadigan murakkab tushunchalarga sonli xarakteristika berish demakdir.
Kvantifikatsiyaning sonli,balli va boshqa usullar qullaniladi.Xavfning eng keng tarqalgan soniy baholash mezoni-tavakkal(«risk»), tavakkalchilik,ya’ni xavf-xatarga qarshi bormoqdir..
Soniy baholash-ma’lum davrdagi faoliyat davomida yuzaga kelgan ko’ngilsiz oqibatlarni oldindan ehtirom qilingan,sodir bo’lishi mumkin bo’lganxavfga,ko’ngilsiz oqibatlarga nisbatidir.Tavakkalni aniqlashda oqibatlarning sinfi ko’rsatilishi lozim.
|
| |
