mavjud bo‘ladimi?
O'zgarmas kattalikni o'lchaganda o'lchov vositasi statik xatoligi mavjud bo'lishi
mumkin. Bu xatoliklar o'lchov vositasining o'lchashda
yoki kalibratsiya qilishda
qatnashish paytida yuzaga kelishi mumkin.
Statik
xatoliklar, o'lchov vositasining nol holatda ham xatoliklarni ko'rsatishini
anglatadigan o'lchov ko'rsatkichlarida, masalan, shkalalarda ko'rinishi mumkin. Bu
xatoliklar asosan o'lchov vositasining komponentlarida
yoki texnik muammo va
qismlarida yashaydi.
Bu turi o'lchov xatoliklaridan xoli bo'lish uchun, o'lchov vositasining to'g'ri
kalibratsiya qilinganligiga ishonch hosil qilish kerak.
Kalibratsiya qilish, o'lchov
vositasini boshqa o'lchov vositalari yoki standartlar
bilan solishtirish orqali,
xatoliklarni aniqlashni va to'g'ri ko'rsatkichlar berishni ta'minlaydi.
Norqulov Ramazon Davlataliyevich 312-20-guruh talabasi
Bunday xatoliklardan yaxshi xoli bo'lish uchun, o'lchov vositasini o'z vaqtingizda
va qoidalariga asoslanib ishlatishingiz tavsiya etiladi.
№
Masala sharti:
14
1-masala: , dan
gacha temperaturada massasi m (kg) bo‘lgan jismning sovishida
ajraladigan issiqlik
Q(Dj) bilvosita o‘lchash asosida quyidagi ifodadan foydalanib aniqlanadi.
m, , – kattaliklar bevosita o‘lchash yordamida topilib, ular uchun o‘rtacha
kvadratik o‘zgarish
, solishtirma issiqlik sig‘im jadvaldan olinadi. (
). Issiqlikni bilvosita o‘lchashni baholash va o‘rtacha kvadratik og‘ishni
,
m=2.5kg ,
,
dagi hol uchun topish kerak.
Berilgan:
m = 2.5 kg
t
1
= 90
0
C
t
2
= 5
0
C
c = 4.19 * 10
2
Q = mc(t
1
-t
2
) = 2.5 * 4.19 * 10 * 10 * (90-5) = 89 kJ
№
Masala sharti:
14
2-masala: Bosim ikki qurilma (manometr) yordamida o‘lchangan. Ularning o‘zaro eng kichik
farqi
topilsin. Bosim o‘lchovchi qurilmalar aniqlik klassi 0,5 va ularning ko‘rsatkichlari farqi
.
