Karyer bortining maksimal darajada mumkin bo’lgan qiyalik burchagi
xavfsizlik faktori b o ’yicha asosan, bortda joylashgan tog’ jinsining
bir jinsliligi
va fizik-texnik xarakteristikasiga bog’liq bo’ladi. Chuqurlikning oshishi bilan
karyer bortining turg’unligi o ’zgaradi. Hisoblash yo’li
bilan aniqlangan karyer
bortining qiyalik burchagi taxminiy bo’ladi va kon ishlarini olib borish vaqtida
aniqlanadi. Taxminiy hisoblashda Giproruda m a’lumotlaridan
foydalanish
mumkin (jadv. 1.2).
Bort konstruksiyasi va unda joyldashgan tog’ jinsining turg’un notenglik
shartidan
kelib chiqqan holda, aniqlangan qiyalik burchagi qiymatidan zarur
b o ’lgan xavfsizlik darajasi va karyerning tugal chegarasida
ochish ishlarining
minimal hajmini ta’minlovchi minimal qiymat qabul qilinadi. Ta’kidlash joizki,
200m karyer chuqurligida karyer borti qiyaligining bir darajaga o ’zgarishi va
qiyalik burchagi 35-45° da, qoplovchi tog’ jinsining 1km bortga 0.8-1 mln..u3ga
oshishi mumkin.
1.1.
jadval.
T og’
jinslari
Prof.M .M .Pro-
todyakonov
shkalasi
bo’yicha tog’
jinslarining
qattiqlik
koeffitsiyenti
Karyer chuqurligida bort qiyalik burchagi
