|
Ochiq kalitli kriptografik algoritmlardan bulutli hisoblash tizimlarida foydalanish
|
| bet | 3/4 | | Sana | 16.03.2024 | | Hajmi | 48.9 Kb. | | #174729 |
Bog'liq Mustaqil ish 6-variant Презентация1, реферат, sasasa, axborot kutubxona muassasalarida axborot kutubxona fondlarini saqlash, N.N.Kolosovskiy kontseptsiyasining kuchli va zaif tomonlari, ALIMBETOVA JAZIRA YELUBAYEVNAAdvanced Encryption Standard (AES). AES - bu Milliy standartlar va texnologiyalar instituti (NIST) tomonidan nashr etilgan simmetrik blokli shifr. Eng ko‘p qabul qilingan simmetrik shifrlash AES hisoblanadi. U baytlar bo‘yicha hisoblashni amalga oshiradi, 128 bit ochiq matn blokini 16 bayt deb hisoblaydi. Ushbu 16 bayt matritsa sifatida ishlov berish uchun to‘rtta ustun va to‘rt qatorga joylashtirilgan.
U almashtirishlar yordamida butun ma’lumotlar blokida ishlaydi. AES shifrlash uchun ishlatiladigan kalit o‘lchami shifrlash jarayonida foydalaniladigan transformatsiyalar sonini belgilaydi [4,5].
Mumkin bo‘lgan kalitlar va turlar soni quyidagilar:
10 round uchun 128-bit kalit.
12 round uchun 192-bit kalit.
14 round uchun 256-bit kalit.
DESga nisbatan AESning asosiy afzalliklari
Ma’lumotlar blokining uzunligi 128 bit.
Versiyaga qarab kalit uzunligi 128/192/256 bit.
Aksariyat protsessorlar AES ni qo‘llab-quvvatlashni o‘z ichiga olgan.
O‘rniga qo‘yish va o‘rin almashtirishlardan foydalaniladi.
Mumkin bo‘lgan kalitlar: 2128 , 2192 va 2256 [6]
DESga qaraganda xavfsizroq. 7. Eng ko‘p qabul qilingan simmetrik shifrlash algoritmi.
Rivest-Shamir-Adleman (RSA). RSA 1977 yilda Ron Rivest, Adi Shamir va Len Adlemen tomonidan ishlab chiqilgan ochiq kalitli shifrdir. Bu eng mashhur assimetrik shifrlash algoritmidir. Ushbu algoritm turli xil ma’lumotlar bloklari hajmidan foydalanadi. U shifrlash va deshifrlash uchun assimetrik kalitlarga ega. Umumiy va shaxsiy kalitlarni yaratish uchun ikkita tub sondan foydalanadi. Ushbu ikki xil kalit shifrlash va shifrni ochish uchun ishlatiladi. Bu algoritmni keng ma’noda uch bosqichga bo‘lish mumkin; ikkita tub sondan foydalangan holda kalitlarni yaratish, shifrlash va deshifrlash.
RSA bugungi kunda yuzlab dasturiy mahsulotlarda qo‘llaniladi va kalit almashinuvi, raqamli imzolar yoki kichik ma’lumotlar bloklarini shifrlash uchun ishlatilishi mumkin[7]. Bu algoritm asosan ochiq aloqa kanalida xavfsiz aloqa va autentifikatsiya qilish uchun qo‘llanilib kelinmoqda.
RSA algoritmining ishlashini DES bilan solishtirganda, agar biz kalitni loyihalash uchun p & q (tub sonlar) ning kichik qiymatlaridan foydalansak, shifrlash jarayoni juda zaiflashadi va ma’lumotlarni tasodifiy ehtimollik nazariyasi hujumlari yordamida shifrni buzish orqali ochiq matnga ega bo‘lish mumkin. Boshqa tomondan, agar katta p & q uzunliklari tanlansa, u ko‘proq vaqt sarflaydi va DES [7] bilan solishtirganda ishlash yomonlashadi. RSA shifrlash algoritmlarining ishlash tezligi simmetrik algoritmlarga nisbatan sekin ishlaydi.
Gomomorfik algoritm. Bu shifrlangan ma’lumotlar (shifrlangan matn) ustidan ajoyib hisoblash imkoniyatini beruvchi va shifrlangan natijani qaytaradigan shifrlash algoritmidir. Ushbu algoritm xavfsizlik va maxfiylik bilan bog'liq ko‘plab muammolarni hal qilishi mumkin. Ushbu algoritmda mijoz va provayder saytida sodir bo‘ladigan shifrlash va deshifrlash shifrlangan ma’lumotlar asosida ishlaydi. Bu mijoz va xizmat ko‘rsatuvchi provayder o‘rtasida ma’lumotlarni uzatishda tahdidni hal qilishi mumkin, u xizmat ko‘rsatuvchi provayderdan ochiq matnni yashiradi, provayder faqat shifrlangan matnda ishlaydi.
Gomomorf shifrlash shifrlangan ma’lumotlarda dastlabki ma’lumotlardan foydalanmasdan murakkab matematik operatsiyalarni bajarishga imkon beradi. X1 va X2 ochiq matnlari hamda tegishli Y1 va Y2 shifrlangan matnlar uchun gomomorf shifrlash sxemasi P1 Θ P2 dan foydalanmasdan X1 G X2 ni Y1 va Y2 dan hisoblash imkonini beradi. Kriptotizim multiplikativ yoki qo‘shimchali Gomomorf bo‘lib, u ko‘paytirilishi mumkin bo‘lgan operatsiyaga qarab ko‘paytiriladi [7]. Gomomorfik kriptotizimlar boshqa kriptotizimlar kabi maxfiylik darajasini taʼminlaydi, shu bilan birga maʼlumotlar bilan operatsiyalarni ma’lumotlarni deshifrlamasdan bajarishga imkon beradi.
Mijoz va server o‘rtasidagi to‘liq maxfiylik hech qanday kamaymagan funksionalliksiz amalga oshiriladi. Bunday tizimlar deyarli hamma narsaga qo‘llanilishi mumkin masalan, hisoblash, ovoz berish, bank, bulutli hisoblash va boshqalarda.
Xulosa
Bulutli hisoblash - bu axborot texnologiyalari sohasidagi dunyoda yangi avlod texnologiyasi. Uning ko‘plab afzalliklari bor, ammo bu texnologiyada ba’zi muammolar hali ham mavjud.
Xavfsizlik bu texnologiyada eng qiyin masala. Ushbu maqolada ushbu xavfsizlik muammosini hal qilish uchun turli xil shifrlash algoritmlari muhokama qilindi, shifrlashning afzalliklari va kamchiliklari ko‘rib chiqildi.
Bu yerda gomomorf algoritm bulutli hisoblash muhitida ochiq tarmoqdagi qimmatli ma’lumotlarini himoya qilish uchun eng mos algoritm degan xulosaga kelindi.
Shifrlangan ma’lumotlar ustida operatsiyalarni bajarish uchun gomomorf algoritm RSA,
DES, AES kabi boshqa algoritmlarga qaraganda yuqori xavfsizlikni ta’minlaydi. Keyingi tadqiqotlarda apparat yoki dasturiy ta’minot texnikasini joriy qilib bulutda har qanday turdagi xavfsizlik hujumidan himoya qilish uchun gomomorfik algoritmni joriy etish.
|
| |
