|
Boshlang‘ich ta’limga innovatsion yondashuvning metodik jihatlari
|
| bet | 11/63 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 1,43 Mb. | | #228404 |
Bog'liq Majmua 4-k Ona tili va o`qish sav.2023 (1)Boshlang‘ich ta’limga innovatsion yondashuvning metodik jihatlari.
Oʼqitish tizimiga innovatsiyaning kirib kelishini taʼlim mazmunida, oʼqitish metodlarida, dars shakli, oʼqitish turlari, oʼqitish vositalarida koʼrishimiz mumkin.
- Taʼlim mazmuniga innovatsiya anʼanaviy, noanʼanaviy va masofaviy oʼqitish turlarining kirib kelishi bilan izohlanadi.
- Oʼqitish metodlariga innovatsiya aktiv, passiv va interaktiv metodlarining kirib kelishi misolida koʼramiz. Aktiv metodni qoʼllash talabalarni dars jarayonidagi faolligini oshirishga xizmat qilsa, passiv metod talabalarni bir tomonlama tushuncha berilishi bilan izohlanadi. Interaktiv metod esa birgalikda faol harakat qilishi (oʼqituvchi bilan talaba, talaba bilan talaba) tushuniladi.
- Dars shakliga innovatsiyani kirib kelishini standart, nostandart hamda vertual dars shakllari misolida koʼrishimiz mumkin.
- Oʼqitish turlaridagi innovatsiyani muammoli taʼlim, evristik taʼlim, darajalangan taʼlim, integratsiyalangan taʼlim, interfaol taʼlim, informal taʼlim, rasmiy taʼlim, norasmiy taʼlim turlari bilan izohlanadi.
- Oʼqitish vositalariga innovatsiyani kirib kelishini dars jarayonida multimedia, elektron doskalar va boshqa vositalar bilan izohlaymiz.
- Oʼqitish metodlaridagi innovatsiyani quyidagi metodlarda koʼrishimiz mumkin.
1. Faol (aktiv) metod. Bu metod ni dars jarayonida faollashuviga, maʼlum bir holat va voqelikga nisbatan fikrlashga-mulohaza yuritishga undaydi.
2. Nofaol (passiv) metod. Bu metod dars jarayonida oʻquvchilarda oʼrganilayotgan mavzu boʼyicha bir tomonlama tushuncha hosil boʼlishiga olib keladi.
3. Interaktiv metod. Bu metodni maqsadi dars jarayonida oʼqituvchi va talabalarni birgalikdagi faol xatti-harakatlariga asoslanadi.
Dars shaklidagi innovatsiyani quyidagi shaklda koʼrishimiz mumkin. a) Standart dars – dars ichidagi struktura oʼzgarmaydi. b) nostandart dars – dars ichidagi struktura oʼzgaradi. d) virtual dars – ya’ni masofadan oʼqitish. Pedagogik innovatsiyada "yangi" tushunchasi markaziy oʼrin tutadi. Shuningdek, pedagogik fanda xususiy, shartli, mahalliy va subyektiv yangilikka qiziqish uygʼotadi. Xususiy yangilik V.A.Slasteninning aniqlashicha, joriy zamonaviylashtirishda muayyan tizim mahsuloti unsurlaridan birini yangilashni koʼzda tutadi. Murakkab va progressiv yangilanishga olib keluvchi maʼlum unsurlarning yigʼindisi shartli yangilik hisoblanadi.
Yangilik - bu vositadir: yangi metod, metodika, texnologiya va boshqalar. V.I.Zagvyazinskiy yangi tushunchasiga taʼrif berib, pedagogikadagi yangi bu faqatgina gʼoya emas, balki hali foydalanilmagan yondashuvlar, metodlar, texnologiyalardir, lekin bu pedagogik jarayonning unsurlari majmuan yoki alohida olingan unsurlari boʼlib, oʼzgarib turuvchi sharoitda va vaziyatda taʼlim va tarbiya vazifalarini samarali hal etishning ilgʼor boshlanmalarini oʼzida aks ettiradi. R.N.Yusufbekova pedagogik yangilikka oʼqitish va tarbiya berishda avval maʼlum boʼlmagan va avval qayd qilinmagan holat, natija, rivojlanib boruvchi nazariya va amaliyotga eltuvchi pedagogik voqelikning oʼzgarib turishi mumkin boʼlgan mazmuni sifatida qaraydi.
Innovatsiya jarayoni tarkibiy tuzilmalar va qonuniyatlarni qamrab olgan tizimdan iborat boʼlib, innovatsiya jarayonlari, ularning funktsiyalari, rivojlanish qonuniyatlari, mexanizmlari va uni amalga oshirish texnologiyalari, boshqa¬rish tamoyillarining pedagogik asoslarini oʼrganish oliy oʼquv yurti oʼquv oʼquv jarayonini zamonaviy pedagogika hamda psixologiya fanlari yutuqlari asosida jahon standartlari darajasida tashkil etish imkonini beradi.
|
| |
