|
Ona tili va o‘qish savodxonligi darslarini innovatsion yondashuv asosida tashkil qilish” kursining mazmun-mohiyati, maqsad va vazifalari
|
| bet | 23/33 | | Sana | 13.05.2024 | | Hajmi | 0,81 Mb. | | #228369 |
Bog'liq 4-k Ona tili va o`qish sav.Majmua 2023 (2)Muammoli ta’lim va uning turlari.
Muammoli ta’limning bir necha turlari mavjud. Masalan, M.N.Skatkin o‘z ishlarida muammoli ta’limning quyidagi turlari borligiga urg‘u beradi:
Bilimlarni muammoli bayon qilish(muammoli ma’ruza).
Muammoli topshiriqlarni hal qilish (muammoli amaliy mashg‘ulot).
Kichik ilmiy tadqiqotlarni olib borish (muammoli tajriba).
Muammoli o‘qitishda o‘qituvchining faoliyati shundan iboratki, u zarur bo‘lganda eng murakkab tushunchalarning mazmunini tushuntirib, muammoli vaziyatlarni muntazam ravishda yaratadi, o‘quvchilarga faktlarni yetkazadi va ularning o‘quv-bilish faoliyatini tashkil qiladi. Faktlarni tahlil qilish asosida talabalar mustaqil ravishda xulosalarni umumlashtiradilar, tushunchalar, qoidalarning ta’riflarini shakllantiradilar (o‘qituvchi yordamida) yoki mustaqil ravishda ma’lum bo‘lgan bilimlarni yangi vaziyatda qo‘llaydilar. Muammoli ta’lim sharoitida o‘qituvchi talabalarning yangi bilim, ko‘nikmalarni o‘zlashtirish, tayinlangan va o‘zlashtirish ko‘nikmalarini takrorlash bo‘yicha mustaqil ishlarini tizimli ravishda tashkil etadi. Talabalarning o‘zlari yangi bilimlarni egallaydilar, ular aqliy operatsiyalar va harakatlar qobiliyatlarini, shuningdek, diqqatni, ijodiy tasavvurni rivojlantiradilar, taxmin qiladilar, farazlar va ularni asoslash orqali yangi bilimlarni kashf etish va harakatlarning yangi usullarini topish qobiliyatlarini shakllantiradilar.
Muammoli o‘qitish ijodiy jarayondan nostandart ilmiy-o‘quv masalalarni nostandart usullar bilan yechishni taqozo etadi. Talabalarga mashq uchun beriladigan masalalar, olingan bilimlarni mustahkamlash va malakalar hosil qilish uchun xizmat qilsa, muammoli masalalar esa faqat yangi yechimlar izlashga qaratiladi.
Muammoli ta’lim texnologiyasining bosqichlari:
1. Ta’lim muammolarini bayon qilish; muammoli vaziyatni tashkil etish.
2. Muammoning yechimini topish:
- muloqot orqali;
- gipotezalarni qo‘yish.
3. Yolg‘ondan boshlanadigan farazlarni sinovdan o‘tkazish.
4. Qoida, usulni shakllantirish; uni darslikdagi ilmiy model bilan taqqoslash.
5. Ta’lim savollarini shakllantirishga o‘rgatish (muammoli).
6. Nazoratni o‘tkazish va tekshirish ishlari muammoli xarakterdagi vazifalarni kiritish bilan:
- muammoli savol bering;
- faraz qiling;
- buni isbotla.
Muammoli darsning quyidagi tuzilishi eng maqbul hisoblanadi:
Muammoli vaziyat.
Muammoni shakllantirish.
Gipotezalarni qo‘yish.
Gipotezalarni isbotlash yoki rad etish.
Qarorlarning to‘g‘riligini tekshirish (mulohaza-introspektsiya).
Yangi materialni ko‘paytirish (qarorni ifodalash).
Muammoli o‘qitishning mohiyatini o‘qituvchi tomonidan talabalarning o‘quv ishlarida muammoli vaziyatni vujudga keltirish va o‘quv vazifalarini, muammolarini va savollarini hal qilish orqali yangi bilimlarni o‘zlashtirish bo‘yicha ularning bilish faoliyatini boshqarish tashkil atadi. Bu esa bilimlarni o‘zlashtirishning ilmiy-tadqiqot usulini yuzaga keltiradi.
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Ona tili va o‘qish savodxonligi darslarini innovatsion yondashuv asosida tashkil qilish” kursining mazmun-mohiyati, maqsad va vazifalari
|
