|
Operatsion hisobning tadbiqlari. Rezonans holida tebranishlar tenglamasini yechish
|
| Sana | 17.02.2024 | | Hajmi | 59,51 Kb. | | #157979 |
Bog'liq Презентация3
Operatsion hisobning tadbiqlari. Rezonans holida tebranishlar tenglamasini yechish.
Re’ja:
- Operatsion sistemalar hisobi bilan tanishish;
- Tebranishlar tenglamasini yechish;
- Rezonans tushunchasi.
Operatsion tizimlar tarixi — birinchi kompyuterlarda operatsion tizimlar boʻlmagan. Oʻsha davrda birinchi kompyuterlarda ishlaydigan har bir dastur kompyuterda ishlash uchun zarur boʻlgan barcha kodlarni oʻz ichiga olishi, oʻrnatilgan apparat bilan aloqa qilish va dastur bajarishi kerak boʻlgan hisob-kitoblarni bajarishi kerak edi. Bu holat hatto eng oddiy dasturlarni ham juda murakkab holga keltirardi
Ushbu muammoga javoban markaziy kompyuterlar egalari kompyuterga kiritilgan dasturlarni yozish va bajarishni osonlashtiradigan tizimli dasturiy taʼminotni ishlab chiqa boshladilar va shu bilan birinchi operatsion tizimlar dunyoga keldi. Kompyuterlar uchun birinchi operatsion tizim GM-NAA deb atalgan. U 1955-yilda General Motors vakili Robert Patrik hamda North American Aviation vakli Ouen Mok tomonidan tuzilgan. U tizim monitorlariga asoslangan va faqat katta mashinalarda ishlashga moʻljallangan. GM-NAAʼning asosiy vazifasi eski dastur tugashi bilan yangi dasturni avtomatik ravishda bajarishdan iborat boʻlgan
Meinfreym — bu katta hajmdagi maʼlumotlarni qayta ishlash va katta hajmdagi maʼlumotlarni saqlash uchun moʻljallangan. Shuningdek, katta hajmdagi xotiraga ega boʻlgan yuqori unumdor kompyuter (superkompyuter)dir. Dastlabki meinfreym kompyuterlar 1940-1950-yillarda ishlab chiqarilgan boʻlib, birinchisi ENIAC kompyuteri 1947-yilda AQSHda ishlab chiqarilgan va u operatsion tizimlarga ega emas edi. Keyinchalik 1964-yilda IBM tomonidan yaratilgan boʻlib, u IBM System/360 deb nomlangan.
Meinfreymlar bugungi kunda ham mavjud boʻlgan yirik korporativ maʼlumotlar markazlarida katta, koʻp qirrali mashinalar koʻrinishidagi butun zallarni egallagan. Bunday kompyuterlar shaxsiy kompyuterlardan maʼlumotlarni kiritish-chiqarish hajmi bilan farq qiladi. Meinfreymlar kuchli veb-serverlar, yirik onlayn-doʻkonlar uchun serverlar va korxonalararo tranzaktsiyalar uchun serverlar sifatida ishlatiladi.
Rezonans qo'llaniladigan davriy kuch (yoki uning Furye komponenti ) chastotasi u ta'sir qiladigan tizimning tabiiy chastotasiga teng yoki yaqin bo'lganda yuzaga keladigan amplitudaning ortishi hodisasini tavsiflaydi. Dinamik tizimning rezonans chastotasida tebranuvchi kuch qo'llanilganda, tizim boshqa rezonansli bo'lmagan chastotalarda bir xil kuch qo'llangandan ko'ra yuqori amplituda tebranadi.
Javob amplitudasi nisbiy maksimal bo'lgan chastotalar tizimning rezonans chastotalari yoki rezonans chastotalari deb ham ataladi. [3] Tizimning rezonans chastotasiga yaqin joylashgan kichik davriy kuchlar tebranish energiyasini saqlash hisobiga tizimda katta amplitudali tebranishlarni hosil qilish qobiliyatiga ega.Rezonans (lotincha: resono — „aks-sado beraman“, „javob beraman“) — tebranish (elektr, mexanik) konturida majburiy tebranish amplitudasi eng yuqori (maksimum) qiymatga yetganda sodir boʻladigan hodisa. Masalan, tizimning barcha parametrlari oʻzgarmas va bu tizim xususiy tebranish chastotasi tashqi kuch davri sinusoidal boʻlsa, yaʼni tizim xususiy tebranish chastotasi tashqi kuch chastotasiga mos kelsa, rezonans hodisasi roʻy beradi.
Rezonans hodisalari barcha turdagi tebranishlar yoki to'lqinlar bilan sodir bo'ladi: mexanik rezonans, orbital rezonans, akustik rezonans, elektromagnit rezonans, yadro magnit rezonansi (YMR), elektron spin rezonansi (ESR) va kvant to'lqinlarining rezonansi mavjud. Rezonans tizimlari ma'lum chastotali tebranishlarni yaratish uchun ishlatilishi mumkin (masalan, musiqa asboblari ) yoki ko'p chastotalarni (masalan, filtrlar) o'z ichiga olgan murakkab tebranishlardan ma'lum chastotalarni tanlash.
Rezonans atamasi ( lotincha resonantia, 'echo', resonar, 'jaranglash' so'zidan) akustika sohasidan kelib chiqqan, xususan, musiqa asboblarida kuzatiladigan simpatik rezonans, masalan, bir torning tebranishi va boshqasidan keyin tovush chiqarishi. uriladi.Rezonans fizikada koʻp uchraydi (toʻlqinlar rezonansi, kuchlanish rezonansi, toklar rezonansi). Tebranish konturida tok kuchi faza jihatdan tashqi elektr yurituvchi kuchga teng kelib qolgan hollarda ham rezonans roʻy beradi.
Rezonans aksariyat tabiatda kuzatiladi. Barcha inshootlar, binolar va mashinalar oʻz xususiy tebranishlariga ega. Shuning uchun tabiatda yuz beradigan davriy tashqi taʼsirlar ularda rezonansni paydo qilishi mumkin. Masalan, koʻprik ustidan poyezd oʻtganda yuz beradigan davriy zarb (silkinish) kuchlari taʼsirida rezonans paydo boʻladi. Rezonans hodisasi koʻprik, poydevor, mashinalarga zararli taʼsir qiladi, hatto ularni buzib yuborishi ham mumkin. Shuning uchun rezonansga qarshi maxsus tadbirlar koʻriladi, zarblarni yumshatkichlar, amortizatorlardan foydalaniladi. Radiotexnikada rezonans radiostansiyaning bir xil (zarur) signallarini boshqa (xalaqit) signallaridan ajratib olishga imkon beradi.
Rezonans ko'plab chiziqli va chiziqli bo'lmagan tizimlarda muvozanat nuqtasi atrofida tebranishlar sifatida namoyon bo'ladi. Tizim sinusoidal tashqi kirish bilan boshqarilsa, tizimning o'lchangan chiqishi javoban tebranishi mumkin. Chiqishning barqaror holatdagi tebranishlari amplitudasining kirish tebranishlariga nisbati daromad deb ataladi va daromad sinusoidal tashqi kirish chastotasiga bog'liq bo'lishi mumkin. Muayyan chastotalarda o'sish cho'qqilari rezonanslarga to'g'ri keladi, bu erda o'lchangan chiqish tebranishlarining amplitudasi nomutanosib ravishda katta bo'ladi.
Foydalangan adabiyotlar:
1. https//mulohaza.org
2. https//bilimdon.org
3. https//ilmnuri.org
E’tiboringiz uchun rahmat
Toshkent 2023
|
| |
