|
Imtiyozni ko'tarish (Elevation of privilege)
|
| bet | 5/9 | | Sana | 25.01.2023 | | Hajmi | 20.24 Kb. | | #39369 |
Bog'liq Operatsion tizimlar Ma’ruza 5 Operatsion tizim va tarmoqlarning -hozir.orgImtiyozni ko'tarish (Elevation of privilege) - buzg'unchi harakatlar maqsadida vakolatlarni kengaytirishga urinish (masalan, tizim ma'muri vakolatiga). Shuning uchun har qanday kompyuter tizimidagi eng maxfiy ma'lumot bu tizim ma'murining paroli bo'lib, uni juda ehtiyotkorlik bilan himoya qilish kerak.
Ishonchli hisoblash tashabbusi (Trustworthy Computing (TWC) Initiative)
Xavfsiz va ishonchli hisoblash tashabbusi 2002 yilda Microsoft asoschisi Bill Geytsning kompaniyaning barcha xodimlariga elektron pochta orqali yuborilgan. TWC tashabbusining asosiy yo'nalishi shundan iboratki, dasturiy ta'minot tizimini ishlab chiqishda xavfsizlikni ta'minlashga dastlabki bosqichlardanoq alohida e'tibor berish kerak. Biroq, TWC tashabbusi bu bilan cheklanib qolmaydi - uning mazmuni va maqsadlari ancha kengroq bo'lib, iqtisodiy, huquqiy jihatlar va "inson omili" ni qamrab oladi.
TWC bo’yicha:
Xavfsizlik (Security):
har qanday dasturiy ta'minot tizimida tashqi hujumlardan samarali himoya choralarini amalga oshirish va ulardan foydalanish;
ushbu maqsadga erishishga qaratilgan dasturlarni ishlab chiqishning maxsus usullaridan foydalanish.
Axborotning maxfiyligini saqlash (Privacy):
dasturiy ta'minot tomonidan shaxsiy va korporativ ma'lumotlardan faqat foydalanuvchining roziligi bilan va faqat o'zi uchun tushunarli bo'lgan huquqiy maqsadlarda foydalanish;
hujum natijasida maxfiy ma'lumotlarni xakerlikdan himoya qilish.
Ishonchlilik (Reliability):
dasturiy ta'minot tizimlarining xatti-harakatlarining oldindan aytib berilishi, bu ma'lum bir sharoitda dasturning kutilgan to'g'ri xatti-harakatlarini ta'minlashi kerak.
Microsoft o'zining TWC tashabbusi bilan, boshqa barcha kompaniyalar va individual dasturchilarni ushbu taklif qilingan printsiplarga rioya qilishga chaqirdi, garchi dastlab dunyoda TWC tashabbusiga nisbatan munosabat juda ehtiyotkor va hatto shubha bilan qarashgan bo'lsa ham.
Microsoft TWCni qo'llab quvvatlash uchun universitetlarвф TWCni o'qitishni moliyalashtirdi. Shuni ta'kidlash kerakki, dunyoda universitetlarda TWC o'qitish boshlanganiga ko'p bo'lmadi. Universitetlarda ushbu masalalarga eng katta e'tibor birinchi navbatda harbiy sohalarga qaratildi.
Universitetlarda TWC elementlarini orgatish uchun "Dasturlar va bilimlar arxitekturasi va modellari", "Operatsion tizimlar va tarmoqlar", "Java texnologiyasi", "Kompilyatorlar" degan fanlar o'qitila boshlandi.
|
| |
