Prinsipial sxemani loyihalash




Download 2,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet104/160
Sana13.07.2024
Hajmi2,55 Mb.
#267489
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   160
Bog'liq
O’rnatilgan tizimlar O’quv uslubiy majmua

Prinsipial sxemani loyihalash
. 
MK-tizimning apparat qismini prinsipial sxemasi TT talablari asosida va har 
bir funksional element uchun loyihalashtiruvchini qo‘ygan talablari asosida
loyihalashtiriladi. Bu talablar normativ – texnik hujjatlar, tajribalar va sinovlar 
natijasi, umumiy konstruktorlik normalar va qoidalar asosida maxsulotni 
standartlashtirish va unifikatsiyalashtirish maqsadida aniqlanadi. Funksional 
elementning prinsipial sxemasini loyihalash, bu texnik – iqtisodiy talablar 
to‘plamini maksimal oddiy va ishnchlilik talablari bilan qoniqtiruvchi sxemani 
yaratishdan iborat. MK-tizimni loyihalashda apparat vositalar tarkibiga odatda 
sozlash, boshqarish, nazorat va ximoya elementlarini kiritiladi. 
Sozlash elementlari
- bu ularning ishlab chiqarish jarayonida qurilmalarni bir 
yoki birnecha ko‘rsatgichlarining zarur bo‘lgan qiymatini o‘zgartirish mumkin 
bo‘lishi maqsadida kiritiladigan elemenlardir. Funksional elementlarning chiqish 
ko‘rsatgichlariga qattiq talab qo‘yilganida, tizim narxini tushirish va uni boshqarish 
uchun qo‘shimcha talablar qo‘yilgani hollarda sozlash elementlari ishlatiladi. 
Boshqarish elementlari
– bu ularni foydalanish davrida qurilmaning bir yoki 
bir necha ko‘rsatgichlarini zarur bo‘lgan qiymatni tizim tarkibini o‘zgartirish uchun 
(ko‘p funksiyali tizimlarda) o‘rnatish mumkin bo‘lishi maqsadida kiritiladigan 
elemenlardir. Bundek qurilmalar qatoriga sozlash qurilmalari, tumblerlar va 
tugmalar (o‘chirib yoqish moslamalari), sensorlar kiradi.
Nazorat elementlari
– bu foydalanuvchiga tizimning ishlashi haqidagi 
axborotni uzatish uchun mo‘ljallangan elementlar. Bundek qurilmalar qatoriga 
o‘lchash vositalari, tablo, panel, indikatorlar kiradilar. 
Ximoya elemenlar
qatoriga 
esa quyidagilar kiradi: tizimning tashqi ko‘rsatgichlarini ruxsat etilgan 

172 
ko‘rsatgichlardan chekinishida tizimni ishdan chiqishi yoki butunlay yaroqsiz holga 
kelib qolishini oldini oluvchi vositalar, shuningdek tizimning o‘zida uning biror 
qismini buzilishi sababli avariya holati yuzaga kelganda tizim ishlashini to‘xtatish 
vositalari. Ishlab chiqarishda, foydalanish davrida va tizimni ta’mirlash vaqtida
nazorat va uning zanjirlarini ish tartiblarini sozlash amalga oshiriladi. Bu maqsadlar 
uchun sxemada nazorat nuqtalarning to‘plamini aniqlaydilar, u nuqtalarga nazorat-
o‘lchov va testlash vositalarini ulashni tashkil qilish uchun. 

Download 2,55 Mb.
1   ...   100   101   102   103   104   105   106   107   ...   160




Download 2,55 Mb.
Pdf ko'rish