|
O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari
|
| bet | 143/222 | | Sana | 15.05.2024 | | Hajmi | 5,84 Mb. | | #236377 |
Teg
|
Uzunlik
|
Qiymat
|
Tavsif
|
0
|
|
|
To‘ldirish
|
1
|
4
|
Tarmoqosti maskasi
|
Tarmoqosti maskasi
|
2
|
4
|
Kun vaqti
|
Vaqtni qoplash
|
3
|
O‘zgaruvchi
|
IP manzil
|
Standart
|
|
|
|
marshrutizator
|
4
|
O‘zgaruvchi
|
IP manzil
|
Vaqt serveri
|
5
|
O‘zgaruvchi
|
IP manzil
|
IEN 16 serveri
|
6
|
O‘zgaruvchi
|
IP manzil
|
DNS server
|
7
|
O‘zgaruvchi
|
IP manzil
|
Jurnallar (log)
serveri
|
8
|
O‘zgaruvchi
|
IP manzil
|
Quote server
|
9
|
O‘zgaruvchi
|
IP manzil
|
Print server
|
10
|
O‘zgaruvchi
|
IP manzil
|
Impress
|
11
|
O‘zgaruvchi
|
IP manzil
|
RLP server
|
12
|
O‘zgaruvchi
|
DNS nom
|
Host nomi
|
13
|
2
|
Butun son
|
Boot fayl
o‘lchami
|
53
|
1
|
|
Dinamik sozlash
uchun ishlatiladi
|
128-254
|
O‘zgaruvchi
|
Maxsus axborot
|
Sotuvchiga hos
|
255
|
|
|
Ro‘yxat yakuni
|
FTP – File Transfer Protocol
Fayl uzatish protokoli (FTP) bu faylni bir hostdan boshqasiga nusxalash uchun TCP/IP tomonidan ta’minlanadigan standart mexanizm. Fayllarni bir tizimdan boshqasiga o‘tkazish oddiy va sodda ko‘rinadigan bo‘lsada, birinchi navbatda ba’zi muammolarni hal qilish kerak. Masalan, ikkita tizim turli xil fayl nomlari tizimidan foydalanishi mumkin. Ikki tizimda matn va ma’lumotlarni taqdim etishning turli xil usullari bo‘lishi mumkin. Ikki tizim turli xil katalog tuzilmalariga ega bo‘lishi mumkin. Ushbu muammolarning barchasi FTP tomonidan juda sodda va ishonchli yechim bilan hal qilindi.
FTP boshqa mijoz-server dasturlaridan farq qiladi, chunki u hostlar o‘rtasida ikkita ulanishni o‘rnatadi. Bir ulanish ma’lumot uzatish uchun ishlatiladi, ikkinchisi boshqarish ma’lumotlari uchun (buyruqlar va javoblar). Buyruqlarni ajratish va ma’lumotlarni uzatish FTP ni yanada samaraliroq qiladi. Tekshirish aloqasi juda oddiy aloqa qoidalaridan foydalanadi. Bir vaqtning o‘zida faqat buyruqlar qatorini yoki javoblar qatorini o‘tkazish kerak. Boshqa tomondan, ma’lumotlar ulanishi, uzatiladigan ma’lumotlar turlarining xilma-xilligi sababli yanada murakkab qoidalarga muhtoj.
FTP ikkita belgilangan TCP portlaridan foydalanadi: 21-port bu boshqarish ulanishi uchun va 20-port ma’lumotlar ulanishi uchun ishlatiladi.
FTP TCP xizmatlaridan foydalanadi. Unga ikkita TCP ulanishi kerak. Belgilangan 21-port nazorat ulanishi uchun va ma’lumot ulanish uchun belgilangan 20-port ishlatiladi.
7.24- rasmda FTP ning asosiy modeli ko‘rsatilgan. Mijoz uchta kompo-nentdan iborat: foydalanuvchi interfeysi, mijozni boshqarish jarayoni va mijoz ma’lumotlarini uzatish jarayoni. Server ikkita komponentdan iborat: serverni boshqarish jarayoni va server ma’lumotlarini uzatish jarayoni. Boshqarish aloqalari boshqarish jarayonlari o‘rtasida amalga oshiriladi. Ma’lumot aloqalari ma’lumotlar uzatish jarayonlari o‘rtasida amalga oshiriladi.
7.24- rasm. FTP protokoli
Boshqarish aloqasi butun interfaol FTP seansi davomida ulanishda qoladi. Ma’lumotlar ulanishi ochiladi va keyin har bir uzatilgan fayl uchun yopiladi. Har safar fayllarni uzatishni o‘z ichiga olgan buyruqlar ishlatilganda ochiladi va fayl uzatilganda yopiladi. Boshqacha qilib aytganda, foydalanuvchi FTP seansini boshlaganda, boshqaruv ulanishi ochiladi. Boshqarish aloqasi ochiq bo‘lsa ham, agar bir necha fayllar uzatilsa ma’lumotlar ulanishi bir necha marta ochilishi va yopilishi mumkin.
Aloqalar
IkkitaFTPulanishlari -
boshqarishvama’lumotlarturlixilstrategiyalarvaturlixilportraqamlarida nfoydalanadi.
Boshqarish aloqasi. Boshqarish aloqasi shu paytgacha tasvirlangan boshqa amaliy dasturlar singari yaratilgan. Ikki bosqich mavjud:
Server belgilangan 21-portda passiv ochiladi va mijozni kutadi.
Mijoz vaqtinchalik portidan foydalanadi va faol ochiladi.
Ulanish butun jarayon davomida ochiq qoladi. IP protokoli tomonidan foydalaniladigan xizmat turi kechikishni minimallashtiradi, chunki bu foydalanuvchi va server o‘rtasidagi interfaol aloqadir. Foydalanuvchi buyruqlarni yozadi va javoblarni sezilarli kechiktirmasdan olishni kutadi. 7.25- rasmda server va mijoz o‘rtasidagi dastlabki ulanish ko‘rsatilgan.
7.25- rasm. Boshqaruv aloqasini ochish
Ma’lumot ulanishi. Ma’lumot ulanishi server tarafdagi belgilangan 20- portdan foydalanadi.Dastlabki ma’lumot ulanishini yaratish bosqichlari 7.26- rasmda keltirilgan.
Quyida FTP ma’lumotlar ulanishini qanday yaratishi ko‘rsatilgan:
Server emas, balki mijoz vaqtinchalik portidan foydalangan holda passiv ochishni amalga oshiradi.
Bu mijoz tomonidan bajarilishi kerak, chunki fayllarni uzatish buyruqlarini mijoz amalga oshiradi.
Mijoz ushbu port raqamini PORT buyrug‘i yordamida serverga yuboradi.
Server port raqamini oladi va belgilangan 20- port va olingan vaqtinchalik port raqamidan foydalanib, faol ochilishni amalga oshiradi.
7.26- rasm. Ma’lumotlar ulanishini yaratish
|
| |
