|
O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent viloyati axborot texnologiyalari texnikumi raqamli aloqa Mustaqil ish Mavzu
|
| bet | 1/2 | | Sana | 21.12.2023 | | Hajmi | 49,1 Kb. | | #125674 |
Bog'liq Raqamli aloqa1 Al-Xorazmiy titul, 8 Mavzu VPN texnalogiyasidan foydalanadigan tarmoqlarda ma`lumotlar kriptografik usulda uzatish.
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT VILOYATI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI TEXNIKUMI
Raqamli aloqa
Mustaqil ish
Mavzu: Ip tarmog’ini qurish
Bajardi: TT-01-21
Talaba:Musajonov Muxsin
Tekshirdi:Sayfiyev Fayoz
2022-2023-o’quv yili
Internet Protokoli (IP)
Internet Protokol manzili (IP manzili) aloqa uchun Internet Protokolidan foydalanadigan kompyuter tarmogʻiga ulangan 192.0.2.1 kabi raqamli yorliqdir. IP-manzil ikkita asosiy funksiyani bajaradi: tarmoq interfeysi identifikatsiyalash va joylashuv manzili aniqlash. Internet protokolining 4-versiyasi (IPv4) IP-manzilni 32-bitli raqam sifatida belgilaydi. Biroq, Internetning oʻsishi va mavjud IPv4 manzillarining tugashi sababli, 1998-yilda IP manzili uchun 128 bitdan foydalanadigan IP ning yangi versiyasi (IPv6) standartlashtirildi. IPv6 ni joriy etish 2000-yillarning oʻrtalaridan beri davom etmoqda. Agar telefon yoki kompyuteringizda IP-manzil bõlmasa tõg`ridan-tõg`ri internerga ulana olmaysiz. https://t.me//darknet_infinity
IP manzillar IPv4 da 192.0.2.1 va IPv6 da 2001:db8:0:1234:0:567:8:1 kabi inson oʻqiy oladigan yozuvlarda yoziladi va koʻrsatiladi. Manzilning marshrutlash prefiksining oʻlchami CIDR yozuvida manzilga muhim bitlar sonini qoʻshish orqali belgilanadi, masalan, 192.0.2.1/24, bu pastki tarmoq niqobi 255.255.255.0 ga teng ekanligini bildiradi.
IP-manzillar maydoni global miqyosda Internet tayinlangan raqamlar organi (IANA) tomonidan boshqariladi va oʻzlarining belgilangan hududlarida mahalliy Internet registratorlariga, masalan, Internet-provayderlar (ISP) va boshqa maqsadlar uchun mas’ul boʻlgan beshta mintaqaviy Internet registratorlari (RIR) tomonidan boshqariladi. Foydalanuvchilar. IPv4 manzillari IANA tomonidan RIRlarga taxminan 16,8 bloklarda tarqatildi har biri million manzilga ega, ammo 2011-yildan beri IANA darajasida IP manzillar tugaydi. RIRlardan faqat bittasi hali ham Afrikada mahalliy topshiriqlar uchun taʼminotga ega. Baʼzi IPv4 manzillari xususiy tarmoqlar uchun ajratilgan va global miqyosda yagona emas. Tarmoq maʼmurlari tarmoqqa ulangan har bir qurilmaga IP-manzil tayinlaydi. Bunday topshiriqlar tarmoq amaliyotlari va dasturiy taʼminot xususiyatlariga qarab statik (qattiq yoki doimiy) yoki dinamik asosda boʻlishi mumkin. IP-manzil ikkita asosiy funksiyani bajaradi: u xostni yoki aniqrogʻi uning tarmoq interfeysini identifikatsiya qiladi va tarmoqdagi xostning joylashishini taʼminlaydi va shu bilan ushbu xostga yoʻl oʻrnatish imkoniyatini beradi. Uning roli quyidagicha tavsiflangan: „Nom biz qidirayotgan narsani koʻrsatadi. Manzil uning qayerdaligini koʻrsatadi. Marshrut u yerga qanday borishni koʻrsatadi.“ Har bir IP-paketning sarlavhasida joʻnatuvchi host va qabul qiluvchi hostning IP manzili mavjud boʻladi.
Bugungi kunda Internet protokolining ikkita versiyasi keng tarqalgan. 1983-yilda birinchi marta Internet protokolining asl versiyasi Internet Protokolining 4-versiyasi (IPv4) ARPANET (Zamonaviy internetning oʻtmishdoshi hisoblanadi) -da oʻrnatilgan.
1990-yillarning boshlarida Internet-provayderlar va oxirgi foydalanuvchi tashkilotlariga tayinlash uchun mavjud boʻlgan IPv4 manzil maydonining tezda tugashi Internet muhandisligi boʻyicha ishchi guruhini (IETF) Internetda manzillash qobiliyatini kengaytirish uchun yangi texnologiyalarni oʻrganishga undadi. Natijada 1995-yilda Internet Protokolining 6-versiyasi (IPv6) nomi bilan tanilgan Internet protokoli qayta
ishlab chiqildi. IPv6 texnologiyasi 2000-yillarning oʻrtalariga qadar tijorat ishlab chiqarishni yoʻlga qoʻyish boshlanganiga qadar turli sinov bosqichlarida edi.
Bugungi kunda Internet protokolining ushbu ikki versiyasi bir vaqtning oʻzida qoʻllaniladi. Boshqa texnik oʻzgarishlar qatorida, har bir versiya manzillar formatini boshqacha belgilaydi. IPv4 tarixida keng tarqalganligi sababli IP-manzil degan umumiy atama odatda IPv4 tomonidan belgilangan manzillarga ishora qiladi. IPv4 va IPv6 oʻrtasidagi versiyalar ketma-ketligidagi boʻshliq 1979-yilda eksperimental Internet oqimi protokoliga 5-versiyaning ishlab chiqilishi natijasida yuzaga keldi, ammo u hech qachon IPv5 deb atalmagan.
v1 dan v9 gacha boʻlgan boshqa versiyalar aniqlangan, ammo faqat v4 va v6 keng tarqalgan. v1 va v2 1974 va 1977-yillarda paydo boʻlgan TCP protokollari uchun nomlar edi, chunki oʻsha paytda alohida IP spetsifikatsiyasi yoʻq edi. v3 1978-yilda ishlab chiqilgan va v3.1 TCP IP dan ajratilgan birinchi versiyadir. v6 bir nechta tavsiya etilgan versiyalarning sintezi, v6 Simple Internet Protocol, v7 TP/IX: The Next Internet, v8 PIP — The P Internet Protocol va v9 TUBA — Tcp & Udp with Big Addresses. IP tarmoqlari IPv4 va IPv6 da quyi tarmoqlarga boʻlinishi mumkin. Shu maqsadda IP-manzil ikki qismdan iborat deb tan olinadi: yuqori tartibli bitlardagi tarmoq prefiksi va qolgan bitlar tarmoq ichida hostni raqamlash uchun foydalaniladigan oʻzgarish maydoni, host identifikatori yoki interfeys identifikatori (IPv6) deb ataladi. Tarmoq niqobi yoki CIDR belgisi IP-manzilning tarmoq va xost qismlariga qanday boʻlinishini aniqlaydi. Tarmoq niqobi atamasi faqat IPv4 ichida qoʻllaniladi. Ikkala IP versiyada ham CIDR kontseptsiyasi va yozuvidan foydalaniladi. Bunda IP-manzildan keyin chiziq va tarmoq qismi uchun ishlatiladigan bitlar soni (oʻnlik kasrda) (marshrutlash prefiksi deb ham ataladi) koʻrsatiladi. Masalan, IPv4 manzili va uning tarmoq maskasi mos ravishda 192.0.2.1 va 255.255.255.0 boʻlishi mumkin. Xuddi shu IP-manzil va quyi tarmoq uchun CIDR belgisi 192.0.2.1/24 ni tashkil qiladi, chunki IP-manzilning dastlabki 24 biti tarmoq va quyi tarmoqni koʻrsatadi. IPv4 manzili 32 bit hajmga ega, bu manzil maydonini 4294 967 296 (232) ta manzil bilan cheklaydi. Ushbu raqamdan baʼzi manzillar xususiy tarmoqlar (~18 million ta manzil) va multicast manzillash (~270 million manzil) kabi maxsus maqsadlar uchun ajratilgan. IPv4 manzillari odatda nuqta-oʻnlik yozuvda ifodalanadi, har biri 0 dan 255 gacha boʻlgan toʻrtta oʻnlik sondan iborat boʻlib, nuqtalar bilan ajratiladi, masalan, 192.0.2.1. Har bir qism manzilning 8 bit (oktet) guruhini ifodalaydi. Texnik yozishning baʼzi hollarda, IPv4 manzillari turli oʻn oltilik, sakkizlik yoki ikkilik sanoq sistemalarida taqdim etilishi mumkin. Internet protokoli rivojlanishining dastlabki bosqichlarida tarmoq raqami har doim eng yuqori darajadagi oktet (eng muhim sakkiz bit) boʻlgan. Ushbu usul faqat 256 ta tarmoqqa ruxsat berganligi va tarmoq raqami bilan belgilangan mavjud tarmoqlardan mustaqil boʻlgan qoʻshimcha tarmoqlar ishlab chiqilganligi sababli u yetarli emasligini isbotladi. 1981-yilda tarmoq arxitekturasini joriy qilish bilan manzillash spetsifikatsiyasi qayta koʻrib chiqildi.
Klassik tarmoq dizayni koʻproq individual tarmoq topshiriqlari va nozik taneli kichik
tarmoq dizayni uchun ruxsat berdi. IP-manzilning eng muhim oktetining dastlabki uchta biti manzil sinfi sifatida belgilangan. Unicast manzillash uchun uchta sinf (A, B va C) aniqlangan. Olingan sinfga qarab, tarmoq identifikatsiyasi butun manzilning oktet chegara segmentlariga asoslangan edi. Har bir sinf tarmoq identifikatorida ketma-ket qoʻshimcha oktetlardan foydalangan, shuning uchun yuqori tartibli sinflarda (B va C) hostlarning mumkin boʻlgan sonini kamaytiradi. Quyidagi jadvalda ushbu eskirgan tizim haqida umumiy maʼlumot berilgan. The
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O’zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent viloyati axborot texnologiyalari texnikumi raqamli aloqa Mustaqil ish Mavzu
|
