2
harakati tartibsiz bo`lgani tufayli molekulalarning erkin yo`lining o`rtacha uzunligi
haqida fikr yuritish mumkin. Molekulalar erkin yo`lining mana shu o`rtacha uzunligi
ni hisoblaymiz.
tezlik bilan harakatlanayotgan aniq bir molekulani olib
qaraymiz; molekulani r radiusli sharga deb tasavvur qilamiz.
Molekula har bir to`qnashishdan so`ng
tezligining yo`nalishini o`zgartiradi,
biroq soddalik uchun, molekula to`qnashishigacha qanday yo`nalishda
harakatlangan bo`lsa, to`qnashgandan so`ng ham o`sha yo`nalishda harakatlanadi
deb faraz qilamiz. Bunday tashqari, soddalik uchun, biz tekshirilayotgan
molekuladan boshqa barcha molekulalar harakasiz turibdi, deb faraz qilamiz. U
holda molekula o`z yo`lida markazlari harakat to`g`ri chizig`idan 2r dan katta
bo`lmagan masofaga yotuvchi molekulalarga tegib o`tadi. Demak, molekula vaqt
birligida, radiusi R=2r va
uzunligi son jihatdan molekulaning ( tezligiga teng
bo`lgan silindr ichida markazlari joylashgan Z dona molekulaning barchasiga tegib
o`tadi. Bundan silindrning ichida bo`ladigan molekulalarning soni Z quyidagiga
teng: