|
O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim Fan va Innavatsiyalar vazirligi
|
| bet | 7/12 | | Sana | 25.01.2024 | | Hajmi | 4,55 Mb. | | #145266 |
Bog'liq Oxunjon Zanjirli uzatma uchun lotin — копия 100933 1. Quyosh tizimining paydo bo\'lishi. Yerdagi sayyoralar. Keyingi, 5 маруза, Практика-2023-календарный план, MATVALIYEV BOBURJON HISOB IWI, photo 2022-12-11 17-21-19, Signallar.Mustaqil ish 1, Впаролджэдлортпавы, 1701510670, Hojimqulov Erkin (1), Reference-314191102828, Презентация1, Мамажонова Ситора, 1амали иш (1), EKOLOGIYAIII. REDUKTORNI LOYIHALASH
3.1. Reduktorlar haqida umumiy maxlumotlar
Mashinaning xarakatlantiruvchi qismi (energiya manbai aksariyat elektr dvigatel)dan uning ish bajaruvchi kismiga aylanma xarakat tezligini kamaytirib, burovchi momentning qiymatini oshirib uzatishga mo‘ljallangan va alohida korpusga joylashgan tishli va chervyakli uzatmalardan tashkil topgan mexanizmlar reduktorlar deb yuritiladi.
Reduktor deb aylanishlar sonini kamaytirib burovchi momentni oshirib beradigan yopiq tishli uzatmaga aytiladi.
Mavjud reduktorlarni quyidagi turlarga bo‘lish mumkin:
1. Foydalanilgan uzatmaning turiga qarab-silindr g‘ildirakli, konussimon g‘ildirakli, chervyakli, konussimon-silindr g‘ildirakli, silindr-chervyak uzatmali va x.k.
2. Pog‘onaning soniga qarab – bir pog‘onali, ikki pog‘onali, uch pog‘onali va x.k.
3. G‘ildiraklarning bir-biriga nisbatan joylashuviga qarab gorizontal, vertikal reduktor deyiladi.
Tishli uzatmali reduktorlar. Bu reduktorlardan eng ko‘p ishlatiladigani-silindr g‘ildirakli reduktorlardir. Bunday reduktor-larning uzata olishi mumkin bo‘lgan quvvati kichik mikdorlardan tortib juda katta mikdorgacha bo‘lib, tuzilish va tayyorlanishi oddiy, chidamliligi esa etarli darajada yuqoridir.
Odatdagi tishli uzatmali reduktorlarning xizmat muddatini 30…50 ming soat qilib belgilash tavsiya etiladi.
3.2. Reduktorni hisoblash
1. O‘qlararo masofani qo‘yidagicha aniqlaymiz:
-o‘qlararo masofani koeffitsienti
- to‘g‘ri tishli uzatmalarda;
- qiya tishli uzatmalarda.
– tezligi kichik g‘ildirakda uzatadigan moment.
-tish eni bo‘yicha yuklanishni ravon bo‘lmaganini hisobga oluvchi koeffitsient (jadval-3.1).
G‘ildiraklar tayanchlarga nisbatan simmetrik joylashgan.
– qabul qilamiz .
Agar yuklanish o‘zgarmas bo‘lsa .
-g‘ildirak enini hisobga oluvchi koffitsient. (33 bet)
- to‘g‘ri tishli uzatmalar uchun,
- qiya tishli uzatmalar uchun.
qiymatini [1] 36 betdagi standart qatoridan qabul qilamiz (GOST 2185-66).
- deb qabul qilamiz.
- loyiha hisobi uchun ruxsat etilgan kontakt zo‘riqishi
- (3.9-formula, 33 bet).
Nlimb – kontakt yuklanishlar sikli asosiy (bazaviy) ga teng bo‘lgandagi chidamlilik chegarasi, soni.
=2*190+70=450 Mpa
- uzoq muddat ishlash koeffitsienti.
- xavfsizlik koeffitsienti. [1] 33 bet.
- normallashtirilgan g‘ildiraklar uchun
=1.2 deb qabul qilamiz.
Xisoblab topilgan ning qiymati uchun 1-jadvaldan GOST 2185-66 standart qatoridan 125 mm qiymatini tanlab olamiz. (1) 36 bet)
2. G‘ildiraklarni normal ilashish modulini quyidagicha aniqlaymiz.
Xisoblangan ning kiymatni 2-jadvaldagi GOST 2185-66 standart qiymatiga mos qiymatga almashtirib =1.25 mm deb qabul qilamiz.
3. G‘ildiraklar tishlari sonini qo‘yidagicha aniqlaymiz.
a) Ikkita tishli uzatmaning umumiy tishlar soni quyidagicha aniqlanadi.
oraliqda qabul qilamiz
b) etaklovchi g‘ildirak tishlarini soni ga bog‘liq xolda aniqlashimiz mumkin.
v) etaklanuvchi g‘ildirak tishlarini soni xam ga bog‘liq xolda aniqlashimiz mumkin.
4. Etaklovchi va etaklanuvchi g‘ildiraklar tishlarining soni orqali xaqiqiy uzatish nisbatini va xatolikning % dagi miqlorini aniqlaymiz.
i % miqdori ±3 foizdan oshmasligi kerak.
5. Etaklovchi va etaklanuvchi g‘ildiraklarning markazlaro masofani qymatini g‘ildiraklarning tishlar soni va ilashish moduli orqali aniqlash formulasidan foydalangan xolda tishlarning qiyalik burchagini quyidagicha aniqlaymiz.
Ushbu formuladan cosβ ni topish formulasini keltirib chiqaramiz.
Aniqlangan qiymatga ko‘ra burchakni topishimiz mumkin.
β = arccos(0,985) = 9060
6. Etaklovchi va etaklanuvchi g‘ildiraklarning bo‘lish diametrlarini yaxni va qo‘yidagicha aniqlaymiz.
7. Etaklovchi va etaklanuvchi g‘ildiraklarning bo‘lish diametrlari orqali markazlararo masofining qiymatini quyidagicha tekshirishimiz mumkin.
8. Etaklovchi va etaklanuvchi g‘ildiraklarning tish ustki diametrini yani tashqi aylana diametrini qo‘yidagicha aniqlashimiz mumkin.
9. Etaklovchi va etaklanuvchi g‘ildiraklarning enini qo‘yidagicha aniqlaymiz.
10. Etaklovchi g‘ildirakning aylanma tezligini aniqlash formulasi qo‘yidagicha.
11. Kontakt kuchlanishni tekshirish uchun avval yuklanish koeffitsientini aniqlashimiz kerak bo‘ladi.
Bu erda:
= 1,02 ….. 1,16 = 1,08
12. Aniqlangan o‘lchamlarga qarab kontakt zo‘riqishlarni quyidagi formula orqali tekshiramiz.
Aniqlangan qiymat bo‘yicha quyidagi shart bajarilishi kerak.
373.6 MPa
13. Tishli uzatmaga taxsir etayotgan kuchlarni aniqlash:
a) Aylana bo‘ylab yo‘nalgan kuchni quyidagicha aniqlaymiz
b) Oq bo‘ylab yo‘nalgan kuchni quyidagicha aniqlashimiz mumkin.
v) Radial kuchning qiymati.
14. Eguvchi kuchlanish bo‘yicha chidamliligini qo‘yidagicha tekshiramiz:
– yuklanish koeffitsienti bo‘lib qo‘yidagicha aniqlanadi.
- tishni uzunligi bo‘yicha yuklamani notekis taqsimlanganlik koeffitsienti. =1,00…..1,62
- dinamik koeffitsient. =1,1…..1,45
YF – tish shaklini hisobga oluvchi va ekvivalent tishlar soni uchun koeffitsient bo‘lib z1 ga bog‘liq ravshda 3-jadvaldan olinadi. z1 = 36 uchun YF = 3,75 ni tanlab olishimiz mumkin.
- hatolikni oldini oluvchi (kompensatsiya ) koeffitsient bo‘lib quyidagicha aniqlanadi.
- koeffitsientni loyixaviy xisob uchun =0,92 deb qabkl qilishimiz mumkin.
15. Ekvivalent tishlar sonini aniqlash.
a) SHesternya uchun quyidagicha aniqlanadi
b) Tishli g‘ildirak uchun esa quyidagicha aniqlanadi
16. Ruxsat etilgan kuchlanish aniqlaymiz.
- sikli asosiy (bazaviy) ga teng bo‘lgandagi chidamlilik chegarasi bo‘lib quyidagicha aniqlanadi.
- Havfsizlik koeffitsient
- shart bajarilishi kerak - shart bajarildi
|
| |
