|
O‘zbekiston respublikasi oliy ta`lim, fan va innovatsiyalar vazirligi
|
| bet | 1/3 | | Sana | 05.04.2024 | | Hajmi | 380.29 Kb. | | #188694 |
Bog'liq Nizom moylash 8 sinf 1 variant (4 varaq ), Maqola 111, Ayollar shimini tikish, 3-mustaqil ish ZI, UkrJCIZ8FUtKPUnnLmQsbqCbljc7fGoLiu4DMKLU, 5-Topshiriq, 20-21-maruza, Dilnoza amaliy, N.Ulukova maqola 2, Axborotlarni himoyalash usullari. Reja, 2 5359486970516998398, 1 leksiya, Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ар, коллоквиум, Амалий иш 3 КА 955dfbb38184ee4988aca98712bcee90
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA`LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
TERMIZ MUHANDISLIK-TEXNOLOGIYA INSTITUTI
Mexanika fakulteti
“Metrologiya va texnologik mashinalar” kafedrasi
“Tarmoq mashinalari va jihozlarida qo`llaniladigan moylash materiallari” fanidan
KURS ISHI
Mavzu: Ko`ndalang randalash dastgohini moylash tizimi taxlili
5320300-Texnologik mashinalar va jihozlar (Mashinasozlik va metalga ishlov berish)
Bajardi:
Ilmiy rahbar: Erdonov.A
Topshiriq sanasi:
Himoya qilish sanasi:
Baho:
Termiz-2024
MUNDARIJA
Kirish……………….
1-Bob Ko`ndalang randalash dastgohlari haqida ma`lumot
Ko`ndalang randalash dastgohini moylash tizimi xususiyatlari
Randalash dastgohlari turlari va markalari
Yuzaki randalash dastgohi mashinalari
Randalash dastgohlari va ularda bajariladigan ishlar
2-Bob Ko`ndalang randalash dastgohini moylash tizimi haqida umumiy ma`lumotlar
Ko`ndalang randalash dastgohi tasnifi
Ko`ndalang randalashning shakli va belgilari
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar.
Kirish
Mashinasozlik buyumlari va metal konstruksiyalarni loyihalash va ishlab chiqarish haqidagi fan mashinalar, apparatlar, qurilish konstruksiyalari bosh tizimlari va tuzilishini to’g’ri loyihalanishini o’z ichiga oladi, loyihalash esa o’z navbatida mutaxassislar tomonidan amalga oshiriladi.
Payvand konstruksiyalarni loyihalashda progressiv texnikani ta’minlovchi tajribadan foydalanish, ko’p tarqalgan konstruksiyalarni qo’llash katta ahamiyatga ega. Payvand konstruksiyalarni yaratish birinchi o’rinda metallni to’g’ri tanlanishini talab etadi, bu esa payvandlash jarayonlarini texnologiyaga mosligini va loyihalanayotgan konstruksiyani metall sig’imini ta’minlaydi. Bunday talablar har xil xossalarga ega materiallar: po’latlar, rangli metall qotishmalar, keramika, polimer materiallardan foydalanishni taqozo etadi.
Payvand birikmalarni loyihalashda payvandlanuvchi materiallarni texnologik mustahkamligini hisobga olish zarur: bular qatoriga payvandlashda darzlarga qarshilik, ekspluatasion mustahkamlik, o’zgaruvchan yuklanishlarda kuchlanishlar to’planishiga sezgirlik, qovushqoqlik, zarbga qarshilik kabi xossalar kiradi.
Payvand konstruksiyalarni loyihalashda payvandlash texnologik jarayonlarini to’g’ri tayinlash, yoyli va kontaktli payvandlash bilan birga elektron nur, lazer, diffuziya, ultratovush yordamida payvandlash usullaridan keng foydalanish, loyihalanayotgan konstruksiyani sinash va nazorat qilishning golografik usullarini qo’llash zarur hisoblanadi.
Payvandlashning eng sodda usullari qadim zamonlardan ishlab chiqarishda qo’llanilib kelingan. Metallarni biriktirish bronza asrida vujudga kelgan. Payvandlash usullari bu vaqt davomida juda sekin rivojlangan, shuning uchun payvandlash usullari va qo’llaniladigan jihozlarning o’zgarishini ko’rish qiyin.
Mashinasozlikda, qurilishda, neft-gaz sanoatida metal konstruksiyalarni ahamiyati kattadir. Chunki metallarni material sifatidagi afzalliklari etarli. Yuqori mustahkamlik, ishonchlilik, bardoshlilik kabi xossalari metallarni ko‘p sohalarda qo‘llash imkonini beradi.
1-Bob Ko`ndalang randalash dastgohlari haqida ma`lumot
Ko`ndalang randalash dastgohini moylash tizimi xususiyatlari
Mahsulotning sirtini keraksiz qatlamlardan tozalash uchun ko`ndalang randalash dastgohi ishlatiladi. U asosan yog`och materiallar uchun mo'ljallangan. Ish qismlarini abraziv asbob bilan ishlov berish uchun metall kesish mashinasi silliqlash mashinasidir. Silliqlash mashinasi yordamida ular ish qismlarini qo'pol ishlov berish, kesish, ishlov beriladigan qismlarning sirtlarini, aylanish yuzalarini, g'ildirak tishlarini, asboblarni charxlash va hokazolarni aniq qayta ishlashni amalga oshiradilar.
Birinchi universal silindrsimon silliqlash mashinasi 1874 yilda AQShda ixtiro qilingan. Mavjudligining dastlabki bosqichida silliqlash mashinasi tabiiy abraziv jinslarning qattiq bo'laklaridan yasalgan g'ildiraklar bilan ishlagan, keyinchalik ular tuproqli tabiiy abrazivlardan tayyorlangan ko'proq bardoshli g'ildiraklardan foydalana boshladilar. Ushbu turdagi mashinalar 1893 yildan boshlab, sun'iy abraziv moddalar (karborundum) ishlab chiqarilgandan beri talab va ommabop bo'ldi. Borgan sari takomillashtirilgan "silliqlash g'ildiragi" boshqa mashinalarni almashtirishga imkon berdi: stanoklar, frezalash mashinalari va boshqalar.
Qabul qilingan tasnifga ko'ra, abraziv asboblar bilan ishlaydigan mashinalar guruhi 3 raqami (model belgisidagi birinchi raqam) bilan belgilanadi. Ikkinchi raqam mashinaning turini ko'rsatadi: 1 - silindrsimon silliqlash mashinalari; 2 - ichki silliqlash mashinalari; 3 - qo'pol va silliqlash mashinalari, 4 - maxsus silliqlash mashinalari; 5 - uzunlamasına - silliqlash; 6 - keskinlashtirish; 7 - to'rtburchaklar yoki dumaloq stolli sirt maydalagichlar; 8 - lapping va polishing mashinalari, 9 - abraziv asboblar bilan ishlaydigan turli xil mashinalar.
Maxsus mashinalar odatda an'anaviy seriya raqamlari bilan belgilanadi. Ushbu mashina kodi bu haqda aniq ma'lumot bermaydi, shuning uchun qo'shimcha ma'lumot kerak. Odatda mashina pasportida ko'rsatilgan.
Zamonaviy modellarning silliqlash mashinalari shakli, o'lchami, kichik sirt pürüzlülüğü parametrlari bo'yicha kichik og'ishlarga ega qismlarni ishlab chiqarish uchun mo'ljallangan va yuqori mahsuldorlik bilan ajralib turadi.
Ko'p abraziv donalar tomonidan amalga oshiriladigan kesish ishlovi abraziv ishlov berish deb ataladi.
Silliqlash - abraziv g'ildiraklar bilan metallarni kesish. Silliqlashda asosiy kesish harakati asbobning harakatidir. Abrasiv g'ildirakning atrofi va g'ildirakning oxiri bilan silliqlash o'rtasida farqlanadi, birinchi holda, chiqib ketish qismi g'ildirakning tashqi yuzasi, ikkinchi holatda esa g'ildirakning oxiri hisoblanadi.
Qayta ishlangan ish qismining joylashishi va shakliga qarab silliqlash quyidagi turlarga bo'linadi: tashqi, ishlov beriladigan buyumning tashqi yuzasi ishlov berilganda, ichki, ishlov beriladigan buyumning ichki yuzasi ishlov berilganda, tekis, tekis sirt. qayta ishlanadi, profil, sirt ishlov berilganda, generatrix egri yoki siniq chiziqdir. .
Aylanadigan sirtni silliqlash silindrsimon silliqlash, sferik sirtni sferoid silliqlash, tishli tishlarning yon yuzalarini tishli silliqlash, ip profilining yon tomonlari va bo'shliqlari ip silliqlash, shpal sirtlari esa shpal silliqlash deb ataladi.
1.2 Randalash dastgohlari turlari va markalari
Randa — duradgorlik ishlarini bajarishda metall sirtini tekislash va silliqlash (randalash) uchun mo’ljallangan asbob. Dastaki, elektr va mexanik turlari bor. Dastaki Randa metal yoki yog’och asos, keskich (tig’) va ponadan iborat. Asosning pastki qismi kaft deb ataladi. Yassi yuzalarni ishlaydigan Randa kafti yassi, egri sirtli va shakldor yuzalarni ishlaydigan Randa kafti o’sha yuzalar shaklida bo’ladi. Randa asosidagi po’lat keskich o’rnatish uchun teshik ochilgan; bu teshik pastga tomon asta-sekin torayib borib, uya hosil qiladi. Randalash paytida payraha shu uyadan tashqariga chiqib ketadi. Asosning o’lchami, profili, keskichining o’rnatilish burchagiga ko’ra, Randa quyidagi xillarga bo’linadi; Sherx Ebel (keskichning tig’i yarim aylana shaklida) — dag’al randalash uchun; bir va ikki keskichli (payraxa singdirgichli) va Medvedka (qo’sh quloqli) Randa — tozalab randalash uchun; Japs va yarim Japs (daroz) Randa — tozalab randalash, katta sirtlarni randalash va qismlarni bir- biriga to’g’ri keltirish uchun; shliftik Randa — yupqa payraha olish uchun; tsinubel — detal sirtlarida mayda yo’llar (elimlash maqsadida) ochish uchun; konish Randa (zenzubel) — detal chekkalarida chorak (tirnoq) ochish uchun; falsgobel Randa — detalda chorak (tirnoq) ochish uchun; gruntubel Randa — ko’ndalanggiga trapesiya shaklidagi o’yiq ochishda qo’llaniladi; Nov randa — detallarda turli naqshli profillar ochishda ishlatiladi; bukri Randa — egri (botik, va qabariq) sirtlarni randalashda foydalaniladi.
Metallga ishlov berish dastgohi
1.3 Yuzaki randalash dastgohi mashinalari
Yuzaki silliqlash ko'pincha nozik planirovka, nozik frezalash va oldirish o'rniga qo'llaniladi. Yassi yuzalarni g'ildirakning atrofi va oxiri bilan maydalash mumkin (1-rasm). Sirt silliqlashning bir turi profil silliqlash bo'lib, sirt silliqlash mashinalarida amalga oshiriladi (2-rasm, g).
Ko'ndalang ishchi zarbalar bilan silliqlash, bunda g'ildirakning (qismning) mil o'qi bo'ylab ko'ndalang beslemesi har bir stol urishi uchun amalga oshiriladi; aylana bir stol urishida kesish chuqurligiga teng qalinligi va aylananing ko'ndalang ozuqasiga teng kenglikdagi material qatlamini olib tashlaydi. Barcha silliqlash yuzasi bo'ylab ishlaydigan zarbadan so'ng, g'ildirak ma'lum bir chuqurlikka o'rnatiladi va keyingi qatlam chiqariladi. Ish harakatlari nafaqa to'liq olib tashlanmaguncha takrorlanadi. Chuqur silliqlashda g'ildirak har bir stol urishi uchun nafaqaning asosiy qismini olib tashlaydi; stolning har bir zarbasidan keyin aylana (stol) mil o'qi bo'ylab (3/4—4/5) H masofada harakatlanadi; nafaqaning qolgan qismi (0,01...0,02 mm) oldingi usul yordamida chiqariladi.
Bosqichli g'ildirak bilan silliqlashda nafaqaning asosiy qismi g'ildirakning alohida qadamlari o'rtasida taqsimlanadi va bitta ish zarbasida chiqariladi; oxirgi bosqich materialning kichik qatlamini olib tashlaydi; keyin tugatish silliqlash ko'ndalang ish zarbalari bilan amalga oshiriladi.
Ishlash printsipiga ko'ra, sirt silliqlash mashinalari g'ildirakning atrofini va oxirini silliqlash uchun mashinalarga bo'linadi; stol shakliga va uning harakatlanish xususiyatiga ko'ra - stolning o'zaro va aylanma harakati bilan ishlaydigan mashinalarga; ko'p qirralilik darajasiga ko'ra - universal, yarim avtomatik va avtomatik. To'rtburchaklar stolli sirt silliqlash mashinalari gorizontal va vertikal mil bilan ishlab chiqariladi; avtomatlashtirilmagan va yarim avtomatik mashinalar - faol boshqaruv moslamalari bilan.
Kichik va o'rta ishlab chiqarishda to'rtburchaklar stolli va gorizontal shpindelli sirt silliqlash mashinalari ko'pincha ishlatiladi. Ommaviy ishlab chiqarishda eng ko'p ishlatiladigan dastgohlar yumaloq stolli dastgohlar, shuningdek, gorizontal va vertikal shpindelli ikki tomonlama yuzli silliqlash mashinalari.
|
| |
