Xo'jalik shirkatlari va jamiyatlari ustavi

1.3 Xo'jalik shirkatlari va jamiyatlari ustavi

• 1.3 Xo'jalik shirkatlari va jamiyatlari ustavi
• Zararsizlik va maqsadli foydani ta’minlashning tahlili asosida narx hisob-kitobi. Korxona xohlaydigan foyda hajmini ta’minlaydigan narxni qo‘yishga intiladi. Narxlashtirishning bu uslubiyoti zararsizlik grafigiga asoslanadi.Talabga yo‘naltirilganlik. Ko‘pgina korxonalar narxlashtirishning asosiy omili xarajatlar emas, tovarning iste’molchi tomonidan xaridorlik yuzasidan qabul qilinishi, deb hisoblaydilar, ya’ni gap tovarning foydaliligi va uning narxga sezgirligi haqida boradi. Demak, narx bu holda tovarning qiymat jihatdan sezilarli muhimligiga muvofiq kelishi kerak.Raqobatchilarga yo‘naltirilganlik. Joriy narxlar darajasi asosida narxlarni belgilayotganda korxona asosan raqobatchilar narxidan kelib chiqadi va o‘z xarajatlari yoki talab ko‘rsatkichlariga kamroq e’tibor beradi. Bunday yondashuv ancha keng tarqalgan.
• «Yetakchi orqasidan quvish» usuli. Bu holda tovar narxini belgilash bozordagi yetakchi raqobatli muhitning narxi asosida, tovar va uning sifati, differensiatsiyasi asosida amalga oshiriladi. Mohiyatiga ko‘ra bu usul yetakchi narxga yo‘naltirilgan holda o‘z narx siyosatidan voz kechishni ko‘zda tutadi.
•  

Narxni iste’molchiga yo‘naltirish metodi narxlarni iste’molchilarning tovarni qabul qilishlaridan kelib chiqib belgilashni ko‘zda tutadi. Potensial iste’molchilar tomonidan tovarning qabul qilinishi (idrok etilishi)ni o‘rganish uchun marketing tadqiqotlari zarur, shu bilan birga iste’molchining firma takliflariga kutilgan munosabatlarini ham shakllantirish lozim. Buning uchun tovarning maqsadli bozorga nisbatan munosabatlari, samarali namoyish etilishi, reklama qilish usullari bo‘yicha konsepsiyalar ishlab chiqish talab etiladi. Istalgan mahsulotni ishlab chiqarishga qo‘yish avval rejalashtirilgan narxni hisobga olgan holda va tovarning farqlanuvchi sifat xususiyatlarini ham qo‘shib, ishlab chiqarish hajmi hisob-kitobini bajarishni talab qiladi. Bunday yangi mahsulotlarning bahosi odatda, raqobatchilar narxidan yuqori bo‘ladi, shuning uchun sotuvchilar xaridorlarniular servisning yuqori darajasi, kafolatning davomli muddati, ushbu taklifning ishonchliligi va boshqa aniq ustuvorliklari uchun qo‘shimcha haq to‘layotganliklarini dalillar bilan ishontirishga shay turishlari kerak.

• Narxni iste’molchiga yo‘naltirish metodi narxlarni iste’molchilarning tovarni qabul qilishlaridan kelib chiqib belgilashni ko‘zda tutadi. Potensial iste’molchilar tomonidan tovarning qabul qilinishi (idrok etilishi)ni o‘rganish uchun marketing tadqiqotlari zarur, shu bilan birga iste’molchining firma takliflariga kutilgan munosabatlarini ham shakllantirish lozim. Buning uchun tovarning maqsadli bozorga nisbatan munosabatlari, samarali namoyish etilishi, reklama qilish usullari bo‘yicha konsepsiyalar ishlab chiqish talab etiladi. Istalgan mahsulotni ishlab chiqarishga qo‘yish avval rejalashtirilgan narxni hisobga olgan holda va tovarning farqlanuvchi sifat xususiyatlarini ham qo‘shib, ishlab chiqarish hajmi hisob-kitobini bajarishni talab qiladi. Bunday yangi mahsulotlarning bahosi odatda, raqobatchilar narxidan yuqori bo‘ladi, shuning uchun sotuvchilar xaridorlarniular servisning yuqori darajasi, kafolatning davomli muddati, ushbu taklifning ishonchliligi va boshqa aniq ustuvorliklari uchun qo‘shimcha haq to‘layotganliklarini dalillar bilan ishontirishga shay turishlari kerak.
• Narxning past darajasini mo‘ljallovchi xaridorlar uchun tovar ishlab chiqaradigan firmalar iste’molchi ongida asosiy ustuvorligi nisbatan arzon va sifatli bo‘lgan tovar obrazini shakllantirishlari kerak.