Pnevmatik pozitsionerlarni asosiy texnik ma’lumotlari va xarateristikalari:
Kirish signali Pkir – 20 dan 100kPa gacha.
Ishchi muhit – siqilgan havo. Tozalik standart bo`yicha 0,1,3 changlik sinfidan yuqori.
Ta’minlovchi havo bosimi Pta’min :
Bir tomonlama harakat pozitsionerlar uchun – 250; 400; 630kPa;
Ikki tomonlama harakat pozitsionerlar uchun – 400; 630kPa.
Ta’minlovchi havo bosimining nominal qiymatidan ruhsat etilgan og`ishi - - +10% .
Pozitsionerlarning aniqlik sinfi – 1,0.
Fazodagi ishchi holati – qopqog`i pastga qaragan holatidan tashqari, doimo erkin.
Ijro mexanizmi chiqish zvenosining qaytuvchan-ilgarilanma harakatli pozitsionerlar 1-jadval bilan mos mexanizm shtoki shartli yo`lini ta’minlaydi.
Buriladigan ijro mexanizmlar pozitsionerlari chiqish valini 900 dan kam bo`lmagan burchakka burishni ta’minlaydi.
1-jadval
-
Modifikatsiya
|
Shtokning shartli yo`li, mm
|
ПП-1.25
|
4; 6; 10; 16; 25
|
ПП-2.25
|
10; 16; 25
|
ПП-1.100; ПП-2.100
|
25; 40; 60; 100
|
Shartli yo`l yoki burilish burchagining foizlarda ifodalanadigan asosiy ruhsat etilgan hatoligi - -+1.
Pozitsionerlar gisterezisi ruhsat etilgan hatolikning absolyut qiymatini oshirmasligi shart.
80kPa kirish signali o`zgarish diapazonining foizlarda ifodalangan sezgirlik chegarasi ruhsat etilgan hatolikning 0.25 absolyut qiymatdan oshmaydi.
Ta’minlovchi havo sarfi Qta’min o`rnatilgan rejimda 2-jadvalda ko`rsatilgandan oshmaydi.
2-jadval
-
Ta’minlash havo bosimi, kPa
|
Ta’minlovchi havo sarfi, m3/coat (l/daq)
|
ПП-1
|
ПП-2
|
250
|
0.6
|
-
|
400
|
0.8
|
1.0
|
630
|
1.2
|
1.5
|
Ijro mexanizmi chiqish zvenosining holati va kirish signali o`rtasida maksimal farq bo`lgan holdagi o`tish rejimida va chiqish drossellarining to`liq ochilgan holatlarida pozitsionerlar chiqishidagi ta’minlovchi havo sarfi 3-jadvaldagi qiymatdan kam emas.
3-jadval
Ta’minlash havo bosimi, kPa
|
Ta’minlovchi havo sarfi, m3/coat (l/daq)
|
|
|
250
|
9.1
|
-
|
400
|
13
|
13
|
630
|
19
|
19
|
Pozitsionerlarni o`rtacha hizmat ko`rsatish muddati Thizmat 8 yildan kam emas.
Pozitsinerlarning massasi (montajli komplektini hisobga olmagan holda):
Bir tomonlama harakatli – 2.3 kgdan oshmaydi.
Ikki tomonlama harakatli – 2.5 kgdan oshmaydi.
4-AMALIY ISH
MAVZU: Pnеvmavtik silfonli ijro mеxanizmlarini (SIM) strukturaviy sxеmasini tuzish, shaxsiy kompyutеrda modеllashtirish va ularni uzatish funktsiyalarini va diffеrеntsial tеnglamalarini kеltirib chiqarish.
Silfon yupqa devorga ega qat-qat burmali, radius bo`ylab yo`nalgan silindrik trubkadan iborat (1-rasm).
1-rasm. To`liq metalli silfon.
O`q boyicha qo`yilgan bosim yoki kuch ta’sirida silfonning uzunligi o`zgaradi. Silfonlarning funksiyalari juda ham turli tuman. Ular o`q bo`yicha siljiydigan va burchak ostida joylashgan trubali o`tkazgichlarni elastik ulashga moslangan bo`lib, ular rostlanuvchi drossellardagi zichlagich yoki o`zgaruvchan sig`imning pnevmatik hajmi sifatida, shuningdek monometrik datchiklardagi ikkita muhitni chegaralash uchun qo`llaniladi.
Pnevmoavtomatikada silfonlar yuqori aniqlikda ishlovchi hisoblash qurilmalarini qurish uchun ishlatiladi, negaki silfonlar o`zining tavsifini yaxshi saqlaydi, ayniqsa o`sha arzimagan siljishlarda ham. Asbobsozlikda diametri 7 dan 150mmgacha va devorining qalinligi 0.08dan 0.3mmgacha bo`lgan silfonlar ishlatiladi.
Silfon qattiqligini oshirish zarurati bo`lganda u spiralsimon silindrik prujina bilan birga o`rnatiladi. Agar silfon elastikligi kam bo`lgan materialdan tayyorlangan bo`lsa, u holda silfon qattiqligidan bir necha marta katta bo`lgan prujina tanlanib, silfonning statik tavsifiga qandaydir ta’sir ko`rsatilishidan qutilish mumkin. Joyni tejash maqsadida prujina silfon ichiga o`rnatiladi. Devor qalinligini oshirish hisobiga silfon qattiqligini oshirish befoyda, negaki material burilganda va bukilganda uning tangligi ortadi.
Juda katta bosimlarda qachonki yupqa devorli silfon etarli bo`lmay qolsa, bitta qatlamga ega bo`lgan silfon bilan taqqoslaganda silfonning sezgirligini oshishiga va tangligini kamayishiga olib keladigan ko`p qatlamli silfonlar qo`llaniladi. Lekin, ko`p qatlamli silfonlarda qatlamlarning ishqalanishi tufayli gisterezis oshadi.
Asboblarni yasashda silfonlarni siqilishga ishlashi uchun ularni shunday o`rnatishga harakat qilinadiki, oqibatda ular cho`zilgandagiga qaraganda ikki martagacha katta bosimga bardosh berishi kerak. Agar silfonlar kuchni kompensatsiyalash prinsipida ishlovchi pnevmatik hisoblash qurilmalarida ishlatilmasa, u holda bosim silfon ichiga o’tadi, chunki bu vaziyatda silfonning siljishi kichik va o`qning to`g`ri chiziqli shakli turgunligining yo`qolishi mustasno bo`ladi.
Silfonning effektiv yuzasini hisoblash uchun ilmiy tajribaga mos keluvchi quyidagi empirik formula ishlatiladi:
bu yerda Ri va Rt lar silfonning mos holda ichki va tashqi radiuslari.
Silfonning p bosim ostida siljishi o`q bo`yicha bir nuqtaga yo`nalgan kuch ta`sirida silfonning ko`chishiga teng
N=FES * p.
Agar silfondagi bosim ortsa silfonning tag qismi harakatlanib (2-rasm), tirgakka yetib boradi, u holda tirgakka ta’sir qilayotgan N kuch quyidagicha:
N=FES*p – c1*h0= FES(p - p0).
Bu yerda p – silfondagi bosim; c1- silfonning qattiqligi; h0 – silfonning tirgakkacha yo`li; p0 – silfon tag qismidagi tirgakkacha bo`lgan bosim.
2-rasm. Silfonni tirgakka ta’sir sxemasi.
Tirgak yo`qligida N=0 va bosimni hosil qilayotgan barcha kuch silfonning cho`zilishiga sarf bo`ladi. Bu holatda formula haqli ravishda quyidagiga teng bo`ladi:
FES*p= c1*h0.
Silfon va spiralsimon silindrik prujina birga ishlaganda silfonga prujina tomonidan ta’sir qiluvchi kuch quyidagi formula bilan hisoblanadi:
N=h*c2
bu erda c2 – prujina qattiqligi.
ichki prujina b) tashqi prujina
3-rasm. Silfon va spiralsimon silindrik prujina birgalikda ishlash sxemasi.
Ushbu kuch silfon paramertlari orqali ifodalanishi mumkin. Agar h=h0 bo`lsa, u holda
|
