|
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi abdulla qodiriy nomli jizzax davlat pedaogika instetuti
|
| bet | 3/4 | | Sana | 28.11.2023 | | Hajmi | 0,81 Mb. | | #106852 |
Bog'liq murod 127466 (1), Amaliyot kundaligi kollej, Boshlang\'ich sinf o\'quvchilarida aqliy tarbiyani shakllantirish yo\'llari BMI, kimyo 7 uzb, 4-vazifa, Operatsion 1, 2-laborXavflar taksonomiyasi - bu murakkab hodisalarni, tushunchalarni, kishi faoliyatiga qaratilgan narsalarni tasniflash va tizimlash to`g’risidagi fandir. U faoliyat xavfsizligi borasida bilimlarni uyushtirishda, xavflarning tartibini yanada chuqurroq o`rganishda katta ahamiyatga ega.
Xavflar ruyxati – bu aniq bir tartiblar bo`yicha qo`yilgan nomlar, atamalardir (o`zgaruvchan harorat, havo harakatining tezligi, havo bosimi, yorug’lik, havoni ionlash, portlash, gerbitsid, shovqin, tebranish, yong’in, zaharli moddalar, lazer nuri, elektr yoyi va boshqalar). Har bir tekshiriladigan ob`ektda o`tkaziladigan aniq tekshirishlar uchun shu ob`ekt (tsex, ish joyi, texnologik jarayon, kasb) da uchraydigan xavflar ruyxati tuziladi.
Xavflar kvantifikatsiyasi hayot faoliyat xavfsizligini taminlashga qaratilgan tadbirlar uchun etarli darajada kerak bo`lgan miqdoriy, vaqtincha, fazoviy va boshqa xususiyatlarni aniqlab amalga oshirish jarayonidir.
Sabab va oqibatlar. YAshirin xavflarni amalga oshishiga olib keladigan sharoit-sabab deb ataladi. Sabablar, jarohatlar, yuqumli kasalliklarni keng tarqalishi (epidemiya), atrofmuhitga zarar va boshqa xil oqibatlarni keltirib chiqaradi.
Xavf, sabab, oqibat uchligi-bu yashirin xavflarni va zararlarni amalga oshiruvchi mantiqiy jarayondir. Masalan: Zahar (xavf)- dori tayyorlashning xatosi (sabab)- zaharlanish (kungilsiz oqibatlar). Mutloqa xavfsiz bo`lgan ish (faoliyat) bo`lishi mumkin emas. Demak, faoliyat qanday bo`lmasin, unda yashirin xavf bo`ladi. Bu aksioma hayot faoliyati xavfsizligida metodologik ahamiyatga ega.
№
|
Belgilar klassifikatsiyasi
|
Ko`rinishlar (sinflar)
|
1.
|
Hayot fazosidagi oqimlar ko`rinishi bo`yicha
|
Tabiiy Antropogen Texnogen
|
2.
|
Hayot fazosidagi oqimlar o`lchami bo`yicha
|
Energetik Ko`psonli Informatsion
|
3.
|
Xavfni sodir bo`lish vaqti bo`yicha
|
Ruxsat etiladigan Ruxsat etilgan chegarali Xavfli O`ta xavfli
|
4.
|
Xavflarni ta`siri davomiyligi bo`yicha
|
Oldindan bilish mumkin bo`lgan Tusatdan sodir bo`ladigan
|
5.
|
Zararli ta`sir etadigan ob`ektlari bo`yicha
|
Doimiy O`zgaruvchan, davriy, qisqa muddatli
|
6.
|
Xavfli ta`sirga uchragan odamlarning soni
|
Tabiiy muhitga ta`sir etuvchi, Moddiy boyliklarga ta`sir etuvchi, Kompleks ta`sir etuvchi
|
7.
|
Ta`sir etish zonasining o`lchami bo`yicha
|
SHaxsiy, Guruhli (jamoaviy), bo`yicha Ko`psonli
|
8.
|
Ta`sir etgan zonalar ko`rinishi bo`yicha
|
Lokal, Hududiy, Hududlararo, Global
|
9.
|
Insonlarning sezgi organlarini xavlarni farqlay olish qobiliyati bo`yicha
|
Xonada ta`sir etuvchi, Hududlarda ta`sir etuvchi
|
10.
|
Insonga zararli ta`sirini ko`rinishi bo`yicha
|
Seziladigan, Sezilmaydigan
|
11.
|
Insonga va atrof-muhitga ta`siri etish ehtimoli bo`yicha
|
Zararli, Jarohatlashga xavfli
|
12.
|
Xavf manbalarining ko`rinishi bo`yicha
|
Patentsial, Real, Amalga oshgan
|
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi abdulla qodiriy nomli jizzax davlat pedaogika instetuti
|
