| 1. Fe2O3 - kizgish kungir tusli modda; u tabiatda uchraydi va kizil temirtosh deb ataladi. Fe(III) - oksid kuyidagicha olinadi:
2Fe(OH)3 Fe2O3+H2O
Fe2O3 kuchsiz asos xosalarini namoyon qiladi, shu bilan birga kislotalik xossalarni xam namoyon qiladi.
Masalan, Fe2O3 sadacha yoki potashga qushib suyultirilsa ferritlar degan tuzlar xosil buladi; bu tuzlar xromatlarga yoki alyuminatlarga uxshagan bulib, metaferrit kislota HFeO2 ning xosilalaridir.
Fe2O3 + Na2CO3 = 2NaFe2O2 + CO2.
Issik suv ferritlarini butunlay gidrolizlab, Fe(III) gidro oksid va tegishli tuzni xosil qiladi:
FeCl3 + 3NaOH = Fe(OH)3 + 3NaCl.
2. Fe2O3 ga tugri keladigan gidroksid Fe(OH)3 dir.
Uch valentli temir tuzlari eritmasiga ammiak yoki ishqor ta'sir ettirilsa, kizilkungir Fe(OH)3 chukmasi xosil buladi, bu chukma ortib kolgan ishqorda erimaydi.
FeCl3 + 3NaOH = Fe(OH)3 + 3NaCl.
Fe(OH)3 temir (II) - gidroksidga qaraganda ancha kuchsiz asosdir. Uning kuchsiz asos ekanligi tuzlarining kuchli darajada gidrolizlanishida, Fe(OH)3 ning esa kuchsiz kislotalar bilan (H2CO3, H2S) mutlako tuz xosil qilmasligida ifodalanadi.
Fe(OH)3 qattiq kizdirilganda suvni yukotib Fe2O3 aylanadi:
2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O.
3. Uch valentli temir tuzlari
Uch valentli temir tuzi ichida eng kup ishlatiladigani Fe(III) xloriddir. Suvsiz temir (III) xlorid kizdirilgan temir ustidan ular utkazilganda tuk yashil tangachalar xolida xosil buladi: 2Fe Q 3Cl2 q 2FeCl. Odatda temir (III) xlorid tarkibi FeCl3H2O bulgan va oson yoyilib ketadigan tik sarik kristall moddadir.
4. Fe3+ xam kompleks birikma xosil qiladi, masalan K3[Fe(CN)6] - kaliy geksasianoferrat (III), kizil kon tuzi. Bu tuzni eritmadan turnbul kuki xolida chuktirib olib buyok tayyorlashda ishlatiladi:
3FeCl2 + 2K3[Fe(CN)6] = Fe3[Fe(CN)6]2 + 12KCl
turnbul kuki.
Va turnbul kuki xolida chuktirib olib buyoklar tayyorlashda ishlatiladi:
4FeCl3 + 3K4[Fe(CN)6] = Fe4[Fe(CN)6]3 + 12KCl
berlin lazuri
3FeCl2 + 2K3[Fe(CN)6] = Fe3[Fe(CN)6]2 + 12KCl
turnbul kuki.
Tayanch iboralar:
1. VIII gurux d-elementlari konfigurasiyasi
2. Temir gruppasi
Nazorat sovollari:
1. VIII gurux d-elementlari xossalari
2. VIII gurux d-elementlari birikmalari
3. Temir oksidlari
4. Temirning olinishi va ishlatilishi
5. Kobalt oksidlari
6. Kobalt olinishi va xossalari
7. Nikel olinishi va ishlatilishi
Adabiyotlar:
1. 630- 675 betlar.
2. 401- 412 betlar.
4. 190 bet.
TAYANCH SUZLAR
| 