Jahon xoʼjaligi va xalqaro mehnat taqsimotidagi asosiy rivojlanish tendentsiyalari haqida chuqur bilimga ega boʼlmasdan turib iqtisodiy xavfsizlik muammosini tadqiqot qilish mumkin emas

Jahon xoʼjaligi va xalqaro mehnat taqsimotidagi asosiy rivojlanish tendentsiyalari haqida chuqur bilimga ega boʼlmasdan turib iqtisodiy xavfsizlik muammosini tadqiqot qilish mumkin emas.

Bu tendentsiyalarning asosiysi iqtisodiyotning globallashuvidir. Xorijda 2-3 ming yilliklarda geosiyosiy oʼzgarishlarning sodir boʼlishini tahlil qilarkan, Oʼzbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Аbdugʼanievich Karimov quyidagicha izoh beradi. ”strategik vazifalarni hal etib jahon hamjamiyatida keng integratsiyalashgan, zamonaviy demokratik davlat qurishni yaxshi tushunamiz. Chunki jahon xoʼjaligi bugunga kelib koʼp qirrali boʼlmoqda XXI asr xalqaro munosablarda shak shubhasiz globallashuv asri boʼladi.”

Jahon iqtisodiyotida globallashuv jarayonlarini quyidagilarda koʼrish mumkin: xalqaro kapital bozorlari hamda infrastrukturaning rivojlanganligida, global telekommunikatsiya sistemasining shakllanganligida, transmilliy korporatsiyalarning yuqori surʼatda oʼsganligi, kichik va oʼrta korxonalarning ishlab chiqarishi, iqtisodiy va investitsion faoliyati bilan bogʼliq boʼlgan integratsiyalashgan milliy korporativ strukturasining tashkil topishini keltirish mumkin.

Shu bilan birga Markaziy Osiyo mamlakatlarida iqtisodiy oʼzgarishlarni Jahon xoʼjaligining transfarmatsiyasi bilan xalqaro raqobatning kuchayishi, kapitalning davlatlar va hududlar orasida erkin harakat qilishi, transmilliy kompaniyalar faoliyatini kengaytirish, xalqaro moliya – kredit munosabatlarni erkinlashtirish va iqtisodiy globallashuv bilan amalga oshadi.

Boshqa tomondan globallashuv rivojlangan mamlakatlarni jumladan Markaziy Osiyo mamlakatlarini ham Jahon xoʼjaligi aloqalariga kirishga bir qator muammolarni ham tugʼdiradi. Bu muammolar – milliy iqtisodiyotning tashqi taʼsiridan himoyalanmaganligi, mamlakatlarni xorijiy bozorlarga chiqishdagi qiyinchiliklar, tashqi transport va informatsion aloqalarni rivojlanmaganligi hamda ularning xalqaro tizimlardan uzoqda joylashganligi, asosiy eksport tovarlariga Jahon narxlarining oʼzgarib turishi, globallashuv xoʼjaligi faoliyatining Markaziy Osiyoda atrof muhit va energetika holatini salbiy oqibatlarga olib kelishi bilan chambarchasi bogʼliqdir.