6
Umumiy ma`lumot
Jaxonda ishlab chiqariladigan energiyaning 20 foiziga yaqin yoritish uchun
ishlatiladi. Uning istemoli ayniqsa qish kunlarida ortadi: masalan,
AQShdagi
rojdestvo chiroqlari butun boshli davlatlar bir yil davomida ishlatiladigan energiya
dan ko`proq sarflaydi. Sanoatda va ishlab shiqarish koxonalarida
Svetodiо́d
(yorug’lik diodi) yoki
yorug’lik tarqatuvchi
diod
(
angl.
light-emitting diode,
LED) – elektron-tirqishli o`tishlarga ega yarim o`tkazgichli element bo`lib, unda
to`g’ri yo`nalishda elektr tokini o`tkazilishi paytida optik nurlanish paydo bo’ladi.
Element
– Svetodiod
Printsipial sxemani o`qish.
Yoriqlik diodlari yoki LEDni ulash printsipial sxemasi (smexatik
diagramma sifatida ham ma`lum) 1.2-rasmda ko`rsatilgan:
1.2-rasm. Yoriqlik diodlari yoki LEDni ulash printsipial sxemasi
Bu sxema bo`yicha (batareyadan soat strelkasi bo`yicha) akkumlyatorli
batareyaning musbat chiqishini (qora ulash o`tkazgichi) 1 kOm rezistorga ulaymiz.
7
Rezistorning boshqa uchini esa yorug’lik diodning anod uchiga ulaymiz. Yorug’lik
diodning katod uchini esa akkumlyatorli batareyaning manfiy ulagichiga (qizil
ulash o`tkazgichi) ulaymiz.
Ko`pincha batareya yoki boshqa elektr manbani sxemada ko`rsatilmaydi.
Bunday alternativ sxema qanday qilib kuchlanish zanjirda bog’lanishini ko`rsatib
beradi. 1.3-rasmda alternativ sxemani ko`rishimiz mumkin:
