• 3.4-rasm. Biometrik na‟munalarga misollar
  • Biometrik parametrlarga asoslangan autentifikatsiya




    Download 3 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet54/107
    Sana13.05.2024
    Hajmi3 Mb.
    #229692
    1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   107
    Bog'liq
    13241 2 62D59433227506AEF1BEA6CA35C85C6376F78A92

    Biometrik parametrlarga asoslangan autentifikatsiya 
    Biometrik parametrga asoslangan autentifikatsiya usulida biometrik parametr 
    insonning uzi uchun kalit sifatida xizmat qiladi. Juda ham ko‗plab biometrik 
    parametrlar mavjud, masalan, barmoq izi, yuz tasviri, ko‗z qorachigi, ovoz, xarakat 
    tarzi, qulok shakli, qo‗l shakli va xak. Biometrik parametrlarga asoslangan 
    autentifikatsiya usuli amalda keng qo‗llaniladi. Masalan, ko‗p qavatli uylarni kirish 
    eshiklarida yoki tashkilotlarga kirishda barmoq iziga asoslangan autentifikatsiya 
    usuli, noutbuklarda va mobil telefonlarda yuz tasviriga asoslangan yoki barmoq 
    iziga asoslangan autentifikatsiyadan keng qo‗llaniladi (3.4-rasm). 
    Barmoq izi Yuz tasviri Kuz korachigi Ovoz 
    3.4-rasm. Biometrik na‟munalarga misollar 
    Axborot xavfsizligi soxasida biometrik parametrlar parollarga karaganda yuqori 
    xavfsizlikni ta‘minlovchi alternativ sifatida qaraladi. Biometrik parametrlarga asoslangan 
    autentifikatsiya usuli quyidagi xususiyatlarga ega: 
    - biometrik parametrga asoslangan usul o‗zida esda sakdash va birga olib yurish 
    zaruriyatini talab etmaydi; 
    - biometrik parametrga asoslangan autentifikatsiyani amalga oshirish parolga 


    83 
    asoslangan usuldan qimmat va tokenga asoslangan usuldan arzon hisoblanadi (ba‘zi, 
    istisno xolatlar mavjud); 
    - biometrik parmetrni almashtirish imkoniyati mavjud emas, Ya‘ni, agar 
    biometrik parametr qalbakilashtirilsa, U xolda autentifikatsiya tizimi shu foydalanuvchi 
    uchun to‗liq buzilgan hisoblanadi; 
    - turli biometrik parametrlarga asoslangan autentifikatsiya usullari insonlar 
    tomonidan turli darajada qabul qilinadi. 
    Autentifikatsiya soxasida foydalanish uchun ideal biometrik parametr quyidagilarni 
    qanoatlantirishi shart: 
    - universal bo‗lishi - biometrik parametr barcha foydalanuvchilarda bo‗lishi 
    shart; 
    - farqli bo‗lish - tanlangan biometrik parametr barcha insonlar uchun farq qilishi 
    shart; 
    - o‗zglik 
    - tanlangan 
    biometrik 
    parametr 
    vaqt 
    o‗tishi 
    bilan 
    o‗zgarmayarmas qolishi shart; 
    - to‗planuvchanlik - fizik xususiyat osonlik bilan to‗planuvchi bo‗lishi shart. 
    Amalda fizik xususiyatni to‗planuvchanligi, insonning jarayonga e‘tibor berishiga ham 
    bog‗lik bo‗ladi. 
    Biometrik 
    parametr 
    nafaqat 
    autentifikatsiya 
    masalasini yechishda 
    balki, 
    identifikatsiyalashda ham keng qo‗llaniladi. Ya‘ni, ―Siz kimsiz?‖ degan savolga javob bera 
    oladi. Masalan, BI da jinoyatchilarga tegishli barmoq izlari bazalari mavjud. Ushbu bazada 
    barmoq izlari (barmoq izi tasviri, foydalanuvchi nomi) shaklida sakdanadi va bu orqali 
    biror insonni jinoyatchilar ro‗yxatida bor yo‗qligini tekshira oladi. Buning 
    uchun, tekshiriluvchi insondan barmoq izi tasviri olinadi va u RV1 bazasida mavjud bo‗lsa, 
    u xolda tekshiriluvchi insonning nomi barmoq izi tasviriga mos foydalanuvchi nomi bilan 
    bir xil bo‗ladi. 

    Download 3 Mb.
    1   ...   50   51   52   53   54   55   56   57   ...   107




    Download 3 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Biometrik parametrlarga asoslangan autentifikatsiya

    Download 3 Mb.
    Pdf ko'rish