O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti axborot texnologiyalari kafedrasi

84 
3.Matematik panelining Graph (Grafik) panelidan Surface Plot (uch o’lchamli 
grafik) tugmasi bosiladi. Shu joyda uch o’lchamli grafik shabloni paydo bo’ladi.
4.Shablon maydonidan tashqarisida sichqoncha bosiladi va grafik quriladi, 
masalan, chap tomon.
Ikki o’zgaruvchili funktsiya bo’yicha grafik sirtini qurishni tez qilish maqsadida 
boshqa usul ham mavjud va u ayrim hollarda funktsiya sirtini tuzishda funktsiya massiv 
sonli qiymatlarini ishlatadi, masalan, chap tomon. Bunday grafikni qurish uchun 
quyidagi protseduralarni bajarish kerak.
1.Diskret o’zgaruvchilar yordamida ikki funktsiyaning o’zgaruvchisi uchun ham 
qiymatlarini kiritish.
2.Massiv kiritish. Uning elementlari funktsiya qiymatlari bo’lib, ular berilgan 
funktsiya argumentlari qiymatlaridan tashkil etiladi.
3.Kursor qaysi joyga grafik qurish kerak bo’lsa shu joyga qo’yiladi.
4.Grafik shabloniga funktsiya nomi kiritiladi.
5.Shablon maydonidan tashqarisida sichqoncha bosiladi va grafik quriladi, 
masalan, o’ng tomon.
Grafik formatini qayta o’zgartirish va unga ranglar berish uchun grafik maydonini 
ikki marta tez-tez sichqonchani ko’rsatib bosish va ochilgan muloqot oynasidan kerakli 
o’zgarishlarni qilish kerak. Bu o’zgartirishlar muloqot oynasi rasmda berilgan.
Ikki o’zgaruvchili funktsiya grafigini qurish.
Bunda:
• 
Surface Plot – grafik sirti;
• 
Contour Plot –grafik chizig’i darajasi;
• 
Data Points –grafikda faqat hisob nuqtalarini tasvirlash;
• 
Vector Field Plot –vektor maydoni grafigi;
• 
Bar Plot –uch o’lchovli grafik gistogrammasi; Patch plot –hisob 
qiymatlari maydoni.

85 
Bulardan tashqari yana bir qancha boshqarish elementlari mavjud. Ular grafikni 
formatlashda keng imkoniyatni beradi. Masalan, grafik masshtabini o’zgartirish, 
grafikni aylantirish, grafikga animatsiya berish va boshqa. 7-rasmda uch o’lchamli 
grafikni formatlash oynasi berilgan.
Grafikni boshqarishning boshqa usullari quyidagilar:
• 
Grafikni aylantirish
uni ko’rsatib sichqoncha o’ng tugmasini bosish bilan amalga 
oshiriladi.
• 
Grafikni masshtablashtirish
Ctrl tugmasini bosib sichqoncha orqali bajariladi.
• 
Grafikga animatsiya berish
Shift tugmasini bosish bilan sichqoncha orqali amalga 
oshiriladi.

Download 8,87 Mb.